تاثیر بستر کربناتی در شکل گیری کانسارهای سرب و روی شمال غرب شهمیرزاد، البرز مرکزی، ایران

کانسارهای سرب و روی گونه ی دره ی می سی سی پی شمال سمنان را می توان به دو مجموعه «ارم» در شمال غرب شهمیرزاد و «شهمیرزاد» در جنوب و شرق شهمیرزاد تفکیک کرد. سنگ میزبان این کانسارها از واحدهای کربناتی کرتاسه است و گسلش در کنترل کانه زایی درونزاد در هر دو نقش اساسی دارد. شواهد سنی، کانی شناسی و ساختاری بیانگر خاستگاه مشترک هر دو مجموعه کانه سازی است ولی با این حال تفاوت های زیادی در بستر کربناتی این دو مجموعه ی کانه زایی دیده می شود. بررسی های سنگ شناختی نشان می دهد که سنگ میزبان کانسارهای ارم در رخساره های عمیق دریایی ته نشین شده که نفوذ پذیری بسیار کمی دارند و دولومیتی شدن در این دنباله دیده نمی شود. در حالی که سنگ میزبان کانسارهای شهمیرزاد رخساره های کم عمق را که نفوذ پذیری بالایی دارند نشان می دهند و دولومیتی شدن گسترده ای در این دنباله صورت گرفته است. نبود رخساره های نفوذپذیر و دولومیت در بستر کربناتی کانسار های شمال غرب شهمیرزاد از چرخش و حرکت شاره های کانه زای درون میزبان کربناتی جلوگیری کرده است که این مسئله با مقادیر پایین سرب (کمتر از ppm 5) و روی (کمتر از ppm20) در سنگ میزبان همخوانی دارد. احتمالا این نفوذ ناپذیری از ایجاد فرآیند برونزادی در مجموعه ی کانسار های شمال غرب شهمیرزاد نیز جلوگیری کرده است. تعیین ترکیب ایزوتوپی کربن و اکسیژن بستر کربناتی نیز تا حدودی نقش کانی سازی درونزاد در ایجاد تغییرات ژئوشیمیایی و عدم تاثیر شاره-های دیاژنتیکی بر سنگ میزبان را نشان می دهد. وجود رخساره های کم عمق، نفوذ پذیری و نیز دولومیتی شدن سنگ میزبان کانسارهای جنوب و شرق شهمیرزاد سبب شد تا شاره ها امکان حرکت و چرخش درون بستر کربناتی را داشته باشند را پیدا کنند و این چرخش عاملی برای افزایش سرب (با میانگین ppm 132) و روی (با میانگین ppm 98) در بستر کربناتی و نیز شکل گیری گستره ی کانه های برونزاد در این ناحیه شده است. این کار پژوهشی نشان می دهد که کانی سازی درونزاد سرب و روی در مجموعه ارم در اثر فرآیندهای دیرزاد و بدون تاثیر از بستر کربناتی شکل گرفته و کنترل کننده های ساختاری نقش بنیادی در تمرکز کانی سازی داشته است.