سنگ شناسی و سنگ زایی توده های آذرین دیوان داغی - قره گوز شمال مرند (آذربایجان شرقی)

سنگهای آتشفشانی اسیدی، بازی، و توده های نفوذی هرزندات – دیوان داغی به صورت لکه های پراکنده در شمال و شمالغرب مرند (هرزندات) و جنوب جلفا (کوه های قره گوز و دیوان داغی) با راستای تقریبی NW-SE رخنمون یافته اند. مجموعه های یاد شده زیر نهشته های پیشرونده پرمین و با دگرشیبی آذرین پی پوشیده می شوند. ترکیب سنگ شناسی سنگهای آتشفشانی اسیدی درحد داسیت تا ریوداسیت و ریولیت، ترکیب سنگ شناسی سنگهای آتشفشانی بازی در حد بازالت تا آندزیت بازالتی، و ترکیب سنگ شناسی توده نفوذی در حد کوارتزسینیت است. کانی های اصلی سنگهای آتشفشانی اسیدی و توده های نفوذی اسیدی شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپار پتاسیم، و کانی های اصلی سنگهای آتشفشانی بازی، شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن، و در برخی نمونه ها اولیوین است. کانی های فرعی و عارضه ای از بیوتیت، آمفیبول، پیروکسنهای سدیک، آپاتیت، اسفن، و زیرکن تشکیل شده اند. جایگیری توده های نفوذی به صورت دایک، سیل و استوکهای کوچک و کم عمق و به انواع A-type تعلق دارند. بررسی های دقیقتر نشان می دهد که سنگهای آتشفشانی اسیدی همخون با توده های نفوذی بوده و هر دو به انواع A1 تعلق دارند. سنگهای آتشفشانی بازی در نمودارهای تفکیک کننده محیط زمین ساختی بازالتها در دو گستره بازالتهای اقیانوسی و بازالتهای درون قاره ای قرار می گیرند دو احتمال را تقویت می کند: یا (1) از باقیمانده های پوسته اقیانوسی پالئوتتیس اول اند و یا (2) پیش از فورانهای اسید و نفوذ توده های اسیدی در محیطهای پسابرخورد و درون صفحه ای فوران کرده اند. با توجه به سرشت شوشونیتی این بازالتها که بر پایه عناصر نامتحرک تعیین شده و عدم مشاهده شوشونیتها در محیطهای اقیانوسی، احتمال دوم مقبولتر است.