تحلیل فاز SKS امواج زلزله برای تعیین ناهمسانگردی جبه در البرز مرکزی

فاز SKS به صورت موج S از گوشته عبور می کند، در مرز هسته- گوشته به موج P تبدیل می شود، هسته خارجی را به صورت موج P طی می کند و سپس در برگشت به گوشته به موج S تبدیل می شود. اگر این فاز موج برشی از محیط ناهمسانگرد گوشته و پوسته زمین عبور کند، به دو مولفه موج برشی عمودبرهم، یکی سریع و دیگری کند قطبیده می شود. استفاده از فرایند جدایش موج برشی در محاسبه راستا و اندازه ناهمسانگردی مسیر انتشار موج، روشی است که طی دو دهه اخیر در اکثر مناطق از آن استفاده شده است. در این پژوهش از خاصیت جدایش موج برشی فاز SKS ثبت شده در لرزه نگاشت های دورلرز برای تعیین ناهمسانگردی موج برشی در گوشته گستره البرز استفاده شده است. زمین لرزه های دورلرز (با مشخصات و) که در سه ایستگاه پهن باند پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله واقع در دماوند، چاران و کاوش، و همچنین شش ایستگاه کوتاه دوره شبکه لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران واقع در فیروزکوه، دماوند، افجه، شهران، ماهدشت و قزوین ثبت شده اند، به منظور تعیین پارامترهای ناهمسانگردی در گوشته بالایی گستره البرز انتخاب شد.
با بررسی جدایش موج برشی SKS، متوسط راستای ناهمسانگردی در گوشته و پوسته گستره البرز 12± 48 درجه محاسبه شد. این مقدار بیانگر راستای شمال شرق- جنوب غرب برای مولفه سریع موج برشی است. علاوه بر آن، نتایج این پژوهش نشان می دهد که متوسط بزرگی ناهمسانگردی در این مسیر 4ر0±5ر1 ثانیه است.