درک مادران از عوامل خانوادگی موثر بر رفتارهای مرتبط با اضافه وزن و چاقی در نوجوانان: یک مطالعه ی کیفی

شواهد متقاعد کننده ای در خصوص نقش موثر محیط خانواده بر رفتارهای مرتبط با چاقی کودکان و نوجوانان وجود دارد با توجه به ضرورت شناخت دقیق از عوامل خانوادگی موثر بر اضافه وزن و چاقی نوجوانان و هم چنین محدودیت مطالعه های مشابه در ایران، مطالعه ی حاضر با هدف تبیین درک و تجربه ی مادران در خصوص عوامل خانوادگی موثر بر رفتارهای مرتبط با اضافه وزن و چاقی نوجوانان انجام شد.
این مطالعه از نوع کیفی بود و با رویکرد نظریه ی مبتنی بر زمینه انجام شد. جمع آوری داده ها از طریق برگزاری 6 بحث گروهی متمرکز با 25 مادر که حداقل یک نوجوان دارای اضافه وزن یا چاق داشتند، انجام شد. برای آگاهی از تجربه های مادرانی که متعلق به گروه های مختلف اجتماعی- اقتصادی بودند، نمونه گیری از دو منطقه ی شمالی و جنوبی شهر تهران انجام شد و سپس از طریق نمونه گیری تئوری ادامه یافت. همه ی مصاحبه ها و بحث های گروهی ضبط و بلافاصله پس از اتمام آنها پیاده شدند. فرآیند آنالیز داده ها به طور همزمان و با استفاده از روش اشتراوس و کوربین انجام شد.
بر اساس تجزیه و تحلیل محتوایی داده ها، 5 مفهوم آگاهی و شناخت ناکافی والدین، الگوسازی نامطلوب والدین، ناهمگونی اعضای خانواده، اشتغال مادر و اولویت درس و موفقیت تحصیلی فرزندان به عنوان مهم ترین عوامل خانوادگی موثر بر رفتارهای مرتبط با اضافه وزن و چاقی نوجوانان برشمرده شدند.
یافته های پژوهش حاضر، نشان دهنده ی درک پایین مادران از عوامل خانوادگی موثر بر رفتارهای مرتبط با اضافه وزن و چاقی نوجوانان است. یافته های این مطالعه می تواند کمکی موثر در زمینه ی طراحی مداخله های جامع اصلاح شیوه ی زندگی و پیشگیری از چاقی در نوجوانان باشد.