اثر جنگل کاری گونه های مختلف اکالیپتوس بر خصوصیات خاک جنگلی در استان گیلان

هدف از این تحقیق بررسی اثرات مثبت و منفی کاشت شش گونه اکالیپتوس بر خصوصیات مختلف خاک عرصه جنگل کاری می باشد. بدین منظور این تحقیق در ایستگاه شیخ نشین شرکت شفارود استان گیلان که شش گونه اکالیپتوس شامل: E. camaldulensis، E. macarthurii، E. maidenii، E. rubida، E. saligna و E. viminalis در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار، با فاصله کاشت 2×2 متر و به تعداد 100 اصله در هر کرت آزمایشی در سال 1362 کاشته شده بودند، انجام شد. در هر واحد آزمایشی (از جمله تیمار شاهد) بررسی خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاک انجام گردید. بررسی های خاک شناسی با تهیه یک نمونه خاک در هر واحد آزمایشی به وسیله اوگر تا عمق60 سانتی متری (28 نمونه با در نظر گرفتن چهار نمونه برای چهار واحد آزمایشی شاهد) انجام شد. مطالعه مورفولوژی خاک با حفر سه نیمرخ به عمق 5/1 متر در سه قطعه اکالیپتوس، صنوبر و جنگل مخروبه بلوط و نمونه برداری چهار نمونه از چهار افق هر نیمرخ (در مجموع 12 نمونه) انجام شد. نتایج نشان داد که میان شش گونه اکالیپتوس از نظر خصوصیات خاک شامل درصد لای، وزن خشک لاشبرگها، وزن مخصوص ظاهری، مقاومت به فروروی، اسیدیته و فسفر، اختلاف معنی دار وجود دارد. نیمرخ خاک در سه قطعه اکالیپتوس، صنوبر و جنگل مخروبه از چهار افق A، AC، B و C تشکیل شده بود. عمق ریشه دوانی در قطعات اکالیپتوس، صنوبر و جنگل مخروبه بلوط به ترتیب 100، 85 و150 سانتی متر بود. به طور کلی، جنگل کاری اکالیپتوس قادر بوده است که نقش مثبتی در بهبود ساختمان و تخلخل خاک، به ویژه در سطح خاک داشته باشد، زیرا فشردگی خاک واحدهای آزمایشی مربوط به گونه های مورد آزمایش به میزان بسیار معنی داری کمتر از واحدهای شاهد بوده است، به نحوی که از نظر مقاومت به فروروی که شاخصی دقیقتر از وزن مخصوص ظاهریست، میان گونه ها از این نظر اختلاف معنی داری دیده نمی شود ولی فشردگی قسمت شاهد در حد زیاد است. همچنین اسیدیته خاک پس از 22 سال کاهش یافته، اما مقدار آن کمتر از یک واحد بوده است.