صنعت آمونیاک، چالش های پیش رو و آینده

بازار آمونیاک در سه سال گذشته از یک جهش بی نظیر برخوردار بوده است. علت اصلی، افزایش تقاضا برای این محصول و عدم توازن بین افزایش ظرفیتهای جدید تولید در تقابل با کاهش تولید ناشی از تعطیلی تعداد زیادی از واحدهای تولیدی در امریکای شمالی بوده است. اما اینک تعداد زیادی واحد آمونیاک در حال احداث در جهان وجود دارد که به تدریج در مدار تولید قرار خواهند گرفت. این روند، موجب بر هم زدن توازن بازار و پیشی گرفتن تولید نسبت به مصرف و در نتیجه کاهش قیمتها خواهد گردید. از سوی دیگر، روند رو به افزایش قیمت انرژی، صنایع تولیدی را به چالش بزرگی در مواجهه همزمان با کاهش قیمت محصول آمونیاک و افزایش قیمت خوراک خواهد کشاند. پیش بینی می شود که این روند حداقل تا 4 سال آینده ادامه یابد تا به تدریج تقاضای مصرف نیز رشد کرده، عرضه بیش از حد را پوشش دهد. برای کشورهایی مانند ایران که منابع غنی گاز طبیعی دارد، تدوین استراتژی برای توسعه روش های تبدیل گازی، از مهمترین مباحث کلان اقتصادی است که همواره مد نظر مدیران و برنامه ریزان در سطح دولت و بطور خاص در وزارت نفت بوده است. در میان روش های تبدیل گاز طبیعی به محصولات با ارزش افزوده بیشتر، از قبیل متانول، آمونیاک، اوره، GTL و LNG، تبدیل گاز به کودهای شیمیایی یکی از قدیمی ترین و توسعه یافته ترین روش هاست. اگرچه بدلیل تغییرات ساختاری چند سال گذشته در قیمت خدمات فنی و تجهیزات، افزایش هزینه های ساخت واحد های پتروشیمیایی، تعدد اجرای پروژه های مشابه در منطقه خاور میانه و افزایش قیمت انرژی، توجیه پذیری اقتصادی پروژه های تولید آمونیاک و کودهای شیمیایی در حال افول می باشد، اما نظر به مزیتهای ایران بعنوان دومین دارنده منابع گازی جهان و دسترسی به آبهای آزاد جهت صدور محصولات، می توان با هدف رشد اقتصادی و افزایش ارزش افزوده گاز طبیعی، تعریف و اجرای پروژه های آمونیاک (کود شیمیایی) را مورد نظر قرارداد.