ارزیابی اثرکودهای بیولوژیک و شیمیایی بر خصوصیات مورفولوژیکی،عملکرد، اجزاء عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum)

چکیدهکودهای بیولوژیک یکی از منابع اصلی تامین عناصر غذایی در کشاورزی پایدار محسوب می شوند. به منظور مطالعه اثر کودهای بیولوژیک و مقایسه کارایی آنها با کودهای شیمیایی در گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum) آزمایشی در سال زراعی 87-86 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل تلقیح بذور گیاه با باکتری های تثبیت کننده نیتروژن (Azotobacter و Azospirillium) و باکتری های حل کننده فسفات (pseudomonas (Flurescence در تیمارهای منفرد و تلفیقی و همچنین تیمار کود شیمیایی شامل کاربرد 60 کیلوگرم کود نیتروژنه و 40 کیلوگرم کود فسفاته در هکتار به صورت پیش کاشت و تیمار شاهد بود. نتایج آزمایش حاکی از آن بود که کاربرد کودهای بیولوژیک بطور معنی داری باعث افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه شد. شاخص برداشت اختلاف معنی داری در میان تیمارهای آزمایش نداشت. در بین تیمارهای مورد مطالعه تیمار تلفیقی ازتو باکتر و آزوسپریلیوم با سودوموناس بیشترین افزایش را در اکثر صفات مورد مطالعه داشتند و پس از آن تیمار کود شیمیایی و تیمار ازتوباکتر و آزوسپریلیوم بیشترین اختلاف را با تیمار شاهد از خود نشان دادند. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای تلفیقی ازتوباکتر و سودوموناس با 527 کیلوگرم در هکتار و در تیمار شاهد با 6/357 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین درصد اسانس نیز در تیمار تلفیقی ازتوباکتر و سودوموناس با 57/2 درصد و کمترین درصد اسانس در تیمار شاهد با 45/2 درصد به دست آمد. در مجموع نتایج حاصله از این بررسی نشان داد کاربرد کودهای بیولوژیک دارای نقش قابل توجهی در بهبود صفات عملکرد و اجزاء عملکرد زیره سبز بوده و می تواند به عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گیرد.