تحلیل هزینه روش های غربالگری و تشخیصی در دیابت بارداری

برآورد هزینه- اثر بخشی خدمات سلامت و همچنین هزینه- فایده در طراحی و ارزیابی نظام های سلامت نقش اساسی بر عهده دارند. بیماری های متابولیک و بویژه دیابت با توجه به شیوع بالا و رو به افزایش بیماری و هزینه های سنگین از جمله مهمترین مسائل نظامهای سلامت به شمار می روند. در این رابطه دیابت بارداری به عنوان شایعترین اختلال متابولیک دوران بارداری و عوارض متعددی که برای مادر و جنین دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات زیادی درباره روش های غربالگری دیابت بارداری انجام شده تا با در نظر گرفتن معیارهای مختلف، جامعه مورد بررسی محدود شده تا در نهایت هزینه های غربالگری کاهش یابد. دراین مقاله سعی شده تا با تحلیل نتایج بدست آمده از یک مطالعه مقطعی که درباره دیابت بارداری در تهران انجام شده، بتوان روش های غربالگری را بر پایه تحلیل هزینه ها با هم مقایسه و مناسبترین روش غربالگری رابا توجه به بافت نژادی و فرهنگی- اقتصادی جامعه پیشنهاد نمود.
دراین مطالعه 2416 خانم باردار در بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران با روش غربالگری همگانی بررسی شدند و کلیه عوامل خطرزا و نتایج آزمایشها و معاینات بالینی برای هر بیمار ثبت گردید. آزمون (Glucose Challenge Test) GCT 50 gm به عنوان آزمون غربالگری و آزمون (Glucose Challenge Test) GCT 100 gm جهت تشخیص دیابت بارداری استفاده شده است.
در تحلیل هزینه های مستقیم انجام آزمایشهای غربالگری و تشخیصی، در روش غربالگری همگانی با معیار130 mg/dl، هزینه برای هر خانم باردار در حدود 30410 ریال معادل 3.80 دلار برآورد شده است و به ازای هر بیمار تشخیص داده شده با این روش 644488 ریال معادل 80.56 دلار هزینه دارد. در روش غربالگری همگانی با ملاک 140 mg/dl حساسیت غربالگری 12% کاهش یافته و به 88% می رسد و هزینه غربالگری به ازای هر خانم باردار به 25641 ریال معادل 3.20 دلار و به ازای تشخیص هر بیمار به 69500 ریال معادل 77.43 می یابد. بنابراین با 15.6% کاهش در هزینه سرانه غربالگری و 3.87% کاهش در هزینه صرف شده برای تشخیص هر بیمار، حساسیت غربالگری 12% کاهش می یابد.
در مجموع با توجه به شیوع بالای بیماری در گروه کم خطر و پایین بودن سطح مراقبتهای سلامت نسبت به جوامعی که روش انتخابی را پیشنهاد می کنند و همچنین پایین بودن هزینه انجام آزمونهای غربالگری و تشخیصی نسبت به جوامع فوق و شیوع عوارض بیماری که خود هزینه بالایی رابر نظام سلامت تحمیل می کند، به نظر می رسد انجام روش غربالگری همگانی علاوه بر حساسیت بالای غربالگری توجیه اقتصادی نیز داشته باشد.