به کارگیری و مقایسه تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه در رتبه بندی کشورها بر مبنای میزان توسعه انسانی

شاخص توسعه انسانی (HDI) که از سال 1990 در گزارش های سالیانه برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) برای کشورهای جهان محاسبه می شود، به ابزاری مفید جهت رتبه بندی کشورها بر مبنای میزان توسعه انسانی تبدیل شده است. از آنجا که مقدار HDI از میانگین ساده مقادیر شاخص های امید به زندگی در بدو تولد، آموزش و درآمد سرانه و با درنظر گرفتن ضرایب اهمیت یکسان برای هرکدام از این سه شاخص به دست می آید، برخی از محققین انتقادهایی را در این خصوص بیان کرده اند. از این رو، برای از بین بردن این نقطه ضعف، در مقاله حاضر از تکنیک های انتروپی و AHP برای بدست آوردن ضریب اهمیت شاخص های تشکیل دهنده HDI و از تکنیک های SAW و TOPSIS و نیز آنالیز تاکسونومی عددی به عنوان جایگزینی برای روش میانگین ساده در جهت رتبه بندی کشورها بر مبنای میزان توسعه انسانی استفاده گردیده است. هر یک از این روش ها به دلیل رویکرد خاص خود دارای نتایج متفاوتی هستند که در این مقاله علاوه بر تفسیر و تحلیل آماری نتایج هرکدام از این روش ها، نتایج آنها در یک مدل ادغامی، مورد استفاده و تحلیل نهایی قرار گرفته و نتایج حاصل از این مدل نیز تحلیل گردیده است.