شبیه سازی وضعیت رسوب گذاری رودخانه کارون با استفاده از مدل ریاضی GSTARS (حدفاصل ایستگاه های هیدرومتری اهواز تا فارسیات)

رودخانه کارون در استان خوزستان دارای مسایل پیچیده ای در ارتباط با رسوبات شامل تشکیل و توسعه جزایر رسوبی، فرسایش سواحل، رسوب گذاری شدید و نیز کاهش سرعت و ظرفیت آب گذری رودخانه است. برای سامان دهی این رودخانه، طرح ها و اقدامات مهندسی شامل احداث دایک کنترل سیل و لایروبی رودخانه پیشنهاد شده است. برای بررسی کارایی و تاثیر متقابل این اقدامات، باید وضعیت رسوب گذاری رودخانه در هر یک از این گزینه ها به طور مناسبی شبیه سازی شود. در این مقاله، فرآیند رسوب گذاری و فرسایش رودخانه کارون در محدوده ایستگاه هیدرومتری اهواز تا فارسیات به طول حدود 50 کیلومتر با استفاده از مدل ریاضی 0/2 GSTARS شبیه سازی شده است. این مدل با استفاده از مفهوم تیوب ها یا لوله های جریان، قابلیت شبیه سازی توزیع رسوب گذاری را به صورت شبه دوبعدی (طولی و عرضی) در رودخانه ها دارد. برای واسنجی هیدرولیکی و رسوبی این مدل به ترتیب از تغییرات رقوم سطح آب در سیلاب 1384 و تغییرات هندسی مقاطع عرضی رودخانه دز به مدت 7 سال (از 1377 تا 1384) استفاده شده است. نتایج این واسنجی نشان می دهد که روابط رسوبی اکرز- وایت (1974) و توفالتی (1969) مطابقت بهتری با شرایط موجود رودخانه دارند. همچنین نتایج این مدل ریاضی بیانگر رسوب گذاری شدید مواد معلق (حدود 5/2 میلیون تن در سال) در این بازه مطالعاتی است.