تجزیه ژنتیکی تحمل به خشکی در لوبیا سفید

به منظور مطالعه نحوه کنترل ژنتیکی، تعیین ترکیب پذیری عمومی(GCA) و خصوصی(SCA) عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های لوبیا سفید با استفاده از تجزیه دی آلل، مدل 2 روش 2 گریفینگ، ده هیبرید به همراه والدین (جمعا 15 تیمار) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیا در خمین در سال 1384 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس در هر دو شرایط نشان داد که بین ژنوتیپ ها در اکثر صفات تفاوت معنی دار وجود دارد. بر اساس تجزیه اثر ژنوتیپ به اثرهای GCA و SCA در شرایط آبیاری مطلوب، هر دو واریانس GCA و SCA برای صفات تعداد غلاف در بوته، دانه در بوته و عملکرد معنی دار بودند و برای تعداد دانه در غلاف فقط GCA معنی دار بود که نشان می داد در شرایط آبیاری مطلوب واریانس افزایشی و غالبیت هر دو در مورد این صفات اهمیت دارند. در شرایط تنش خشکی GCA و SCA برای تعداد غلاف در بوته و عملکرد معنی دار بود. در شرایط آبیاری مطلوب والد KS41107 و در شرایط تنش خشکی والد دهقان دارای بیشترین ترکیب پذیری عمومی مثبت برای عملکرد و اجزای آن بودند، بنابراین می توان از این والدین در برنامه های به نژادی بهره گرفت. بررسی پارامترهای ژنتیکی نشان داد که برای صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد در شرایط آبیاری مطلوب اثر غالبیت در کنترل این صفات اهمیت بیشتری نسبت به اثر افزایشی دارد. میانگین درجه غالبیت برای کلیه صفات به جز وزن صددانه در شرایط تنش خشکی بیشتر از یک برآورد شد که بیانگر وجود حالت فوق غالبیت برای این صفات است.