کمی سازی تغییرات مورفولوژیک در سرطان سینه به کمک تحلیل فرکتال

فرکتال ها عبارتند از ساختارهای هندسی پیچیده. علم فرکتال که به بررسی این ساختارها می پردازد در سال 1975 ابداع گردید و امروزه نه تنها در علوم مهندسی بلکه در علوم پزشکی نیز جایگاه ویژه ای یافته است. فرکتال ها در تشخیص بیماری های استخوانی و مدل سازی ساختار استخوان ها و تحلیل تغییرات ساختار آن ها و تحلیل ریتم و ضربان قلب و تشخیص بیماری های قلبی کاربرد دارند. به نظر می رسد هرکجا که یک بی نظمی و اغتشاش ساختاری وجود دارد، هندسه فرکتال می تواند کارآیی دیاگنوستیک و پروگنوستیک خوبی داشته باشد. از آنجایی که سرطان ها نیز نوعی بی نظمی سلولی و نسجی محسوب می شوند، می توان با کمی کردن این مساله و گزارش آن در قالب عدد فرکتال ابعاد این بی نظمی را نشان داد. در این مطالعه به مقایسه ارتباط بین عدد فرکتال در بیماران مبتلا به سرطان پستان و گرید (Grade) پاتولوژیک سرطان در آنها پرداختیم.
این مطالعه یک بررسی توصیفی تحلیلی مقطعی است که بر روی 60 خانم مبتلا به سرطان پستان از نوع داکتال و با درجه پاتولوژیک 2 و 3 انجام شده است. نمونه گیری به شیوه در دسترس (Convenient) بود و از کلیه بیماران علاوه بر اسلایدهای پاتولوژی، عکس هایی جهت بررسی توسط نرم افزار مخصوص محاسبه عدد فرکتال گرفته شد که برای این منظور از روش Box-Counting و از نرم افزار MATLAB نسخه R2007a استفاده گردید. تحلیل داده های حاصل به کمک آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس آماری یکطرفه، آزمون دقیق فیشر و آزمون کای دو انجام شد. برای این منظور نیز از نرم افزار آماری SPSS نسخه 15 بهره گرفته شد.
میانگین سنی خانم های مورد بررسی در این مطالعه 83/10±48/52 سال بود. 38 نفر (3/63%) گرید 2 و 22 نفر (7/36%) گرید 3 بودند. میانگین اندازه تومور 48/1±8/2 سانتیمتر بود. میانگین عدد فرکتال در تمام نمونه ها 03/0±95/1 بود. بین گرید و عدد فرکتال ارتباط آماری معناداری وجود داشت و میانگین عدد فرکتال در گرید 2 برابر با 94/1 و در گرید 3 برابر با 98/1 بود