برآورد ظرفیت بالقوه اقتصادی مالیات در ایران

به منظور برنامه ریزی هرچه بهتر جهت افزایش درآمدهای مالیاتی، شناخت عوامل اثرگذار بر ظرفیت مالیاتی و اطلاع دقیق از توان بالقوه کشور در این زمینه، ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. برای این منظور، در این مقاله تلاش شده است تا با ارائه تعریفی مشخص از ظرفیت بالقوه اقتصادی مالیات، عوامل اثرگذار بر آن از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد. پس از مرور ادبیات موضوع و مطالعات انجام شده در سطح بین المللی، ظرفیت بالقوه اقتصادی مالیات کشور در چارچوب یک مدل پانل و بر اساس اطلاعات20 کشور جهان برای دوره 2000-1998 برآورد شده است. نتایج مدل نشان می-دهد که در دوره مذکور متوسط ظرفیت بالقوه اقتصادی مالیات در کشور (بدون احتساب پرداختی بیمه های اجتماعی) حدود 3/12 درصد بوده است که در مقایسه با متوسط عملکرد نظام مالیاتی کشور در این دوره (1/7) درصد، بسیار بالا است. همچنین نتایج این مطالعه نشان می دهد که شاخص تلاش مالیاتی کشورمان در این دوره حدود 58 درصد بوده است.