بررسی داپلر رنگی فیستول های شریانی وریدی با کارکرد نرمال در افراد همودیالیزی

وجود یک فیستول شریانی وریدی جهت برقراری همودیالیز در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی ضروری است. شایع ترین علت نارسایی فیستول، ترومبوز است که در نتیجه تنگی ایجاد می گردد. ثابت شده است که سونوگرافی داپلر رنگی در ارزیابی وضعیت آناتومیک عروق موثر می باشد. اغلب مطالعات در بیمارانی صورت گرفته اند که ظاهرا دچار اختلال فیستول شریانی وریدی بوده اند. با این وجود، اطلاعات محدودی در بیماران دارای فیستول های شریانی وریدی بالغ با عملکرد مناسب وجود دارد. هدف از مطالعه فعلی بررسی فیستول های شریانی وریدی کاملا بی علامت بوسیله سونوگرافی داپلر رنگی است.
در یک مطالعه توصیفی مقطعی، 50 بیمار با فیستول های شریانی وریدی با عملکرد بالینی مناسب طی مدت 14 ماه در آموزشی-درمانی امام خمینی تبریز بررسی شدند. این بیماران فشار خون طبیعی و پارامترهای سرمی آزمایشگاهی در محدوده نرمال داشتند. فیستول های شریانی وریدی با استفاده از سونوگرافی داپلر رنگی بررسی شده و پارامترهای جریان و عوارض احتمالی موجود مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی سونوگرافیک توسط یک رادیولوژیست متبحر و با یک دستگاه واحد صورت گرفت.
50 بیمار، 30 مذکر و 20 مونث با سن متوسط 27/20±58/51 (84-16) سال مطالعه شدند. متوسط مدت همودیالیز 61/36±88/47 (180-2) ماه بود. متوسط حجم جریان 84/561±76/1009 میلی لیتر در دقیقه بود. متوسط شاخص مقاومتی در جمعیت بررسی شده 08/0±51/0 بود. متوسط شاخص ضربانی 16/0±89/0، متوسط سرعت حداکثر سیستولی 65/33±90/87 سانتی متر بر ثانیه و متوسط میانگین سرعت دیاستولی 36/18±28/56 سانتی متر بر ثانیه بود. آنوریسم، تنگی و هماتوم هر یک در %4 فیستول های شریانی وریدی بررسی شده وجود داشتند. هر نوع عارضه در %12 فیستول های شریانی وریدی بررسی شده وجود داشت.
بر اساس نتایج مطالعه ما، سونوگرافی داپلر رنگی را می توان جهت بررسی وضعیت و کارکرد فیستول های شریانی وریدی در بیماران همودیالیز بکار گرفت. میزان وجود عوارض مخفی در فیستول های ظاهرا طبیعی قابل توجه بوده و برنامه های ارزیابی روتین می توانند کمک کننده باشند.