تحلیل پایداری تکیه گاه های سد کارون 4 با استفاده از نظریه بلوکی

تحلیل پایداری توده سنگهای دارای سطوح گسستگی از دیر باز مورد توجه طراحان سازه های مهندسی بوده و در این رابطه روش های چندی نیز ارایه شده است. یکی از روش های جدید، که تا این تاریخ بیشتر برای تحلیل پایداری فضاهای زیرزمینی به کار گرفته شده، نظریه بلوکی است. در این مقاله، از این نظریه برای تحلیل پایداری دامنه های سنگی تکیه گاه های سد کارون 4، واقع در مسیر جاده شهر کرد به ایذه استفاده شده است. به این منظور با استفاده از گسستگی های ساختاری توده سنگ، ابتدا بلوکهای کلیدی شناسایی شدند و سپس برآیند تنش های اعمال شده از طرف بدنه سد، نیروی آب، وزن بلوکها و نیروی زلزله، با استفاده از روش هایی چون تصاویر استریو گرافیک و تعادل حدی، به دست آمد. با به کارگیری این داده ها در نظریه بلوکی، مدهای شکست و بزرگی نیروی لازم برای ایجاد گسیختگی، به صورت تابعی از زاویه اصطکاک موجود در سطح گسستگی ها تعیین و در نهایت ضریب ایمنی محاسبه گردید. از بررسی های انجام شده مشاهده گردید که کلیه بلوکهای شناسائی شده در هر دو تکیه گاه سد کارون 4، با مفروضات در نظر گرفته شده، پایدار می باشند. نتایج این بررسی با روش تحلیل تعادل حدی Hoek & Bray و نیز مقایسه و دیده شد که ضریب ایمنی به دست آمده از نظریه بلوکی پائین تر از مقادیر به دست آمده از روش تحلیل تعادل حدی می باشد و لذا حساسیت این روش به تغییر فاکتورهای موثر بر پایداری بلوکها، بیشتر است. به همین دلیل و نیز از آن جهت که این روش می تواند برای بلوکهایی با هر تعداد وجه نیز به کار رود، می توان از آن به عنوان جایگزین مناسب روش های تحلیل تعادل حدی در تحلیل پایداری دامنه ها، به ویژه در معادن روباز و تکیه گاه سدها استفاده نمود.