تحلیل تاریخی علل شکوفایی علوم طبیعی در ایران پس از اسلام

مقاله حاضر به تحلیل تاریخی علل شکوفایی علوم طبیعی در ایران پس از اسلام می پردازد و با بررسی و نقد تبیین های صورت گرفته در مورد خیزش علمی قرون سوم تا پنجم هجری در ایران، تلاش می کند تبیینی قانع کننده از این رخداد تاریخی ارایه دهد. روش تحقیق به کار گرفته شده، با استفاده از «روایت علی» و امکان عینی و علیت کافی ماکس وبر است که به منظور آزمون روایت علی ارایه شده و در مقاله حاضر مورد استفاده قرار گرفته است. مبتنی بر تحلیل صورت گرفته، شعارهای تساوی گرایانه اسلامی موجب حذف سیستم شبه کاستی دوره ساسانی و سرنگونی دولت قبیله ای اموی شد. به دنبال آن با نفوذ اشراف ایرانی به دربار عباسی و انتقال فرهنگ و ارزش های علم پروری از ایران عصر ساسانی به دولت، در بستر ثبات سیاسی و مکنت مالی حکومت عباسی موجب شکوفایی علوم طبیعی در ایران و جهان اسلام گردید. این شکوفایی با شکل گیری حکومت های نیمه مستقل قرون سوم و چهارم هجری در ایران به این دولت ها منتقل شد و رشد علمی این قرون را رقم زد.