تاثیر اوضاع سرزمین دیلم و علویان طبرستان بر ظهور آل بویه با تاکید بر پیش زمینه های اقتصادی

آل بویه از دیلمیان سرزمین دیلم(خاص) بودند. اما چون شرایط اقتصادی این منطقه چندان مطلوب نبود، ناچار به مانند نیاکان خود و به واسطه مهارت های نظامی متاثر از شرایط جغرافیایی زادگاه خود، در لباس پیاده نظام به حکومت های گوناگونی همچون علویان طبرستان و زیاریان (در سال های250 تا321ق) پیوستند و بخش مهمی از ساختار نظامی و سیاسی حکومت آنها را شکل دادند. این فرایند نقش مهمی در آشنایی دیلمیان با فضاهای جدیدتر داشت و در نهایت سبب شد حکومت آل بویه پی افکنده شود. تجربه سال ها خدمت در دربار حکومت های پیش گفته به رفتار نسبتا هوشمندانه تر برخی از امیران آل بویه با عوامل انسانی دخیل در عرصه اقتصاد و استفاده بهتر از توانمندی های طبیعی و اداری در قلمرو نسبتا گسترده آنان انجامید که در حدود پنجاه سال روبه افزایش بود. دستیابی به سرزمین ها و منابع جدید درآمد و مدیریت نظام کارآمد دیوان سالار در مناطق مرکزی و غربی ایران و عراق موجب شد ساختار اقتصادی آل بویه بر سه مؤلفه کشاورزی، صنعت و بازرگانی استوار شود و پشتوانه دوام حکومت آنان گردد.