عوامل موثر در تشکیل و پارکنش پالیگورسکیت در برخی خاک های تشکیل شده بر روی رسوب های ترشیاری استان اصفهان

نوع کانی های رسی موجود در خاک، بیانگر مرحله ی تکاملی خاک است. پالیگورسکیت از جمله کانی های رسی فراوان در خاک های مناطق خشک و نیمه خشک است. این پژوهش با هدف بررسی چگونگی تشکیل و پراکنش کانی پالیگورسکیت در برخی خاک های تشکیل شده بر روی رسوب های ترشیاری و مواد مادری آن ها در استان اصفهان انجام شد. بدین منظور تعداد 6 نیمرخ خاک بررسی و نمونه برداری شدند. نمونه ها پس از آماده سازی، با دستگاه پراش پرتو ایکس و میکروسکوپ الکترونی روبشی بررسی شدند. بنابر نتایج این بررسی ها بیشترین مقدار پالیگورسکیت در افق های انباشت گچ و افق هایی که در آن ها انباشت همزمان گچ و آهک شکل گرفته است وجود دارد. افق های انباشت آهک و نمک مقادیر کمتری از کانی پالیگورسکیت را نشان دادند. مقایسه ی ترکیب کانی شناسی مواد مادری مورد بررسی و خاک های حاصل از آن ها نشان داد که بیشتر کانی های موجود در خاک های مورد بررسی حاصل مواد مادری است، ولی بخشی از پالیگورسکیت موجود در برخی خاک ها دارای خاستگاه خاکزایی است. نتایج حاصل از تجزیه ی مولفه های اصلی نشان داد که نسبت Mg/Ca، اسیدیته، میزان سیلیس محلول و گچ بیشترین نقش را در تشکیل و پراکنش کانی پالیگورسکیت در خاک ها و مواد مادری مورد بررسی دارند که بیانگر تشکیل درجای پالیگورسکیت از محلول خاک و در شرایط با تبخیر بالاست.