بررسی اثر پیش تیمارهای هورمونی و ژنوتیپ در تشکیل نوساقه های نابجای مستقیم روی برگهای چغندرقند (Beta vulgaris L.) در شرایط درون شیشه ای

چغندرقند، گیاهی است که دستکاری ژنتیکی آن به سختی صورت می گیرد. یک روش ساده و مؤثر برای باززایی گیاه می تواند موجب تسهیل در انتقال ژن به چغندرقند گردد. در این تحقیق، جوانه های انتهایی چغندرقند در چهار پیش تیمار هورمونی شامل 1/0، 5/0 و mgl-1 BAP 1 و همچنین mgl-1 BAP 1 به همراهmgl-1 NAA 1 کشت شده و از نوساقه های حاصل، ریزنمونه های برگی تهیه شدند. این ریزنمونه ها در محیط کشت PGoB با تیمارهای مختلف هورمونی کشت شده و سپس درصد ریزنمونه های برگی پاسخ ده به باززایی نوساقه تعیین شد و در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی تجزیه گردید. برگهای حاصل از پیش تیمار با mgl-1 BAP 1، ظرفیت بالایی در تولید نوساقه نابجا (4/65 درصد) داشتند. اثر اعمال تیمارهای هورمونی در محیط کشت برگها برای باززایی نوساقه، معنی دار نبود. نتایج این پژوهش نشان داد که پیش تیمار جوانه های انتهایی با هورمونBAP، می تواند توتی پوتنسی (Totipotency) بعضی از سلولهای برگی را تحریک نموده و آنها را به نوساقه نابجا تبدیل نماید. در آزمایش دیگری، اثر 25 ژنوتیپ از خانواده نیمه تنی تک جوانه 26P-9597 چغندرقند (هر بذر به عنوان یک ژنوتیپ) نیز بر روی تشکیل نوساقه های نابجا بررسی گردید. نتایج آزمایش نشان داد که اختلاف معنی داری بین ژنوتیپهای مختلف چغندرقند داخل این خانواده نیمه تنی وجود دارد و انتخاب ژنوتیپهای با توان بالای باززایی نوساقه برای دستکاری های ژنتیکی امکان پذیر است، اگر چه ریزنمونه های رشد یافته در پیش تیمار mgl-1 BAP 1، کمتر تحت تاثیر ژنوتیپ قرار گرفتند.