همگن بندی هیدرولوژیکی حوزه های آبخیز

در روش تحلیل منطقه ای فراوانی سیلاب، همگن بندی زیر حوزه ها یکی از اقدامات ضروری است. هدف اصلی مقاله بررسی نحوه تعیین حوزه های همگن هیدرولوژیکی بر مبنای تحلیل اثر عامل های فیزیوگرافی، اقلیمی و پارامترهای توزیع دبی های اوج سالانه شامل ضریب تغییرات، چولگی و کشیدگی می باشد. برای بررسی نحوه تشخیص حوزه های همگن و همچنین انتخاب متغیرهای تبیین کننده آن در کل حوزه سد سفیدرود، تعداد 16 زیر حوزه با طول دوره آماری حدود 30 سال و بیشتر انتخاب شدند. سپس مشخصات فیزیوگرافی آنها استخراج شده و هم چنین با استفاده از توزیع احتمالاتی غالب منطقه، دبی اوج در ایستگاه های آب سنجی ذیربط با دوره بازگشت های مختلف برآورد گردید. در مرحله بعد به روش خوشه بندی وارد و بر مبنای گشتاورهای معمولی و خطی داده های دبی اوج سالانه در ایستگاه های آب سنجی و هم چنین بر مبنای ویژگی های فیزیوگرافی زیر حوزه ها خوشه بندی ها انجام شده و سپس تفکیک کامل خوشه ها توسط تابع تشخیص صورت گرفته است. در ادامه بر مبنای ویژگی های فیزیوگرافی و روش تحلیل عاملی، عوامل موثر بر دبی اوج تعیین گردیده و با ساخت مدل رگرسیون چند متغیره خطی، میزان ضریب (R2) آنها محاسبه شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که در اغلب موارد میزان ضریب (R2) در سطح یک درصد خطا برای گروه حوزه های همگن به روش پارامترهای توزیع معنی دار بوده ولی بر مبنای ویزگی های فیزیوگرافی معنی دار نمی باشد. لذا نتیجه آن است که تعیین حوزه های همگن هیدرولوژیکی بر اساس گشتاورهای ایستگاه های آب سنجی انجام شود.