هیه هیدروگراف واحد مصنوعی حوزه های آبخیز شمالی کشور با استفاده از ویژگی های فیزیوگرافی

استفاده از هیدروگراف واحد به عنوان یکی از روش های برآورد سیلاب، مستلزم وجود ایستگاه های هیدرومتری، جمع آوری داده ها و اطلاعات مشاهده ای می باشد. از این رو، تهیه هیدروگراف واحد با استفاده از ویژگی های فیزیکی حوزه آبخیز به دلیل دسترسی و دقت قابل قبول در اغلب مناطق فاقد ایستگاه هیدرومتری ضروری است. تحقیق حاضر به منظور تعیین رابطه بین ویژگی های فیزیکی تعدادی از حوزه های آبخیز منتخب استان های گیلان، مازندران و گلستان با مساحت حدود 177000 کیلومتر مربع و مؤلفه های مختلف نشان دهنده شکل و مختصات زمانی هیدروگراف واحد و به تبع آن امکان سنجی تهیه هیدروگراف واحد مصنوعی صورت پذیرفت. برای انجام تحقیق حاضر، نه ویژگی فیزیوگرافی حوزه آبخیز و هشت ویژگی هیدروگراف واحد مدنظر قرار گرفت. ارتباط بین این متغیرها به صورت رگرسیون دو و چند متغیره و با استفاده از اشکال ساده و تغییر یافته و پس از اعمال تجزیه و تحلیل های خوشه ایو عاملی مورد بررسی قرار گرفت. سپس مدل های به دست آمده به کمک سه معیار خطای نسبی، مجذور میانگین مربعات خطا و ضریب کارآیی مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی نتایج به دست آمده ضمن تایید امکان تهیه مصنوعی هیدروگراف واحد در منطقه مورد بررسی با استفاده از ویژگی های فیزیکی حوزه آبخیز با تاکید بر محیط حوزه آبخیز در تخمین مؤلفه های هیدروگراف و شیب متوسط حوزه آبخیز در برآورد متغیرهای زمانی آن، مؤید کارآیی بیش تر مدل دو و چند متغیره به ترتیب در تخمین متغیرهای زمانی و دبی هیدروگراف های واحد شبیه سازی شده دو ساعته و نهایتا امکان شبیه سازی هیدروگراف های مشاهداتی با میانگین ضریب کارآیی 32/0 ± 52/0 بوده است.