همکاری و ناهمکاری ایرانیان: فراتحلیل مقاله های فارسی موجود دکتر جعفر هزار جریبی

مشارکت (یاریگری، همکاری، تعاون) به دلیل ارتباط تنگاتنگ با توسعه، دموکراسی، سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی در دهه های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
پیچیدگی جامعه ایران و اندک بودن پژوهش هایی که به گونه ای غیر ایدئولوژیک این جامعه را مورد کاوش قرار داده اند، سبب اظهار نظرهای متفاوت و حتی متضاد درباره مشارکت جویی یا مشارکت گریزی (همکاری و ناهمکاری) ایرانیان شده است. جدلی که به طور رسمی با ادعای خانم لمبتون – در نیم قرن قبل- مبتنی بر تکروی کشاورزان ایرانی آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد.
این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شده و حدود 76 مقاله علمی در آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج این پژوهش، مشارکت سیاسی مهمترین دغدغه مشارکتی نویسان بوده و همچنین غالب مقالاتی که در مورد مشارکت ایرانیان اظهار نظر کرده اند، به یک نقطه عطف در صد سال اخیر ایران باور دارند. حدود 83 درصد از پژوهش هایی که پیرامون مشارکت زنان اظهار نظر کرده اند، بر این باورند که میزان مشارکت زنان در جامعه ایران پایین است. نتایج حاصل از آزمون فی دو نیز نشان می دهد که بین استفاده از روش کمی / کیفی و میزان مشارکت رابطه معنادار وجود دارد.