فرآیند بسیج در انقلاب مشروطه ایران

هدف نوشتار حاضر بررسی چگونگی فرایند بسیج گروه های مختلف مدعی قدرت در انقلاب مشروطه است. نو آوری پژوهش آنست که با وجود مقالات و کتاب های بسیار در باب انقلاب مشروطه، تا به حال اثری به بررسی چگونگی فرآیند بسیج در مشروطه با استفاده از نظریه ای خاص نپرداخته است. رهیافت کلی این مقاله جامعه شناسی تاریخی و چارجوب نظری این مقاله، مدل بسیج چارلز تیلی است. روش پژوهش، تحلیل اسناد تاریخی شامل کتب و مقالات و همچنین روش قیاسی است. بدین معنا که با استفاده از مدل بسیج چارلز تیلی عناصر درون و برون سازمانی گروه های موثر بر کنش جمعی انقلابی در دوره مشروطه با استفاده از اسناد تاریخی شناسایی و چگونگی بسیج گروه ها و سازمان های انقلابی مشروطه خواه بررسی می شود. بدین منظور و بر اساس مفاهیم سازنده ی مدل تیلی، منافع گروه های چالشگر انقلابی، سازمان های انقلابی، چگونگی فرایند بسیج منابع تحت اختیار آن ها، وضعیت سرکوب- تهدید، فرصت – تسهیل و کنش جمعی مشروطه خواهان بررسی شده است. بازه زمانی مورد مطالعه از به چوب بستن تجار قند به عنوان آغاز و صدور فرمان مشروطیت به عنوان پیروزی انقلاب است.