نظرورزی درباره برنامه درسی دبیرستان: گرایش عمومی، تخصصی یا همگرایی در چهارچوب «تخصص گرایی نرم»

در این نوشتار ابتدا مقدمه ای در باب چگونگی رویارویی با اندیشه های به ظاهر آشتی ناپذیر مطرح می شود. این مقدمه در واقع رویکرد کلی نویسنده به مواضع تناقض آمیز ناظر بر جهت گیری برنامه های درسی دوره متوسطه را آشکار می نماید. پس از آن، گذری بر پیشینه بحث خواهیم داشت و در ادامه پیشینه نظری موضوع در خارج از ایران را با عنوان مروری بر مواضع متعارض با تفصیل بیشتر مطرح می نماییم. این بخش در حقیقت حاوی مهم ترین داده های بحث است که وجود مواضع متعارض میان اندیشمندان تعلیم و تربیت در عصر حاضر را مستند می سازد. در تعقیب سیر منطقی بحث شاهد تلاش نویسنده برای ارائه طریق و حل تناقض مربوط به برنامه ی درسی دوره متوسطه می باشیم که می توان آن را نمونه ای از کوشش های مبتنی بر تفکر تلفیقی ارزیابی کرد. در این قسمت، نخست مفروضه های فلسفی – تربیتی و سپس مفروضه های علمی – تجربی مطرح شده و بر اساس آنها ساختار سه وجهی برنامه درسی دوره متوسطه ارائه می شود. بخش پایانی نوشتار به جمع بندی و بحث اختصاص یافته که طی آن موضوع تاسیس «دبیرستان های جامع» در ایران نیز به تناسب ساختار پیشنهادی مورد نقد و ارزیابی قرار می گیرد. نگارنده بر آن است که از طریق واکاوی دیدگاه ها و مواضع گوناگون نشان دهد وجه تقابلی یا تباینی این دو نگاه در برنامه درسی دوره متوسطه را می توان به همگرایی و تعبیه ساختار ترکیبی در برنامه درسی این دوره تبدیل نمود و بدین ترتیب کوشش کرد تا از گزند انتقادهای وارد به هر یک از این مواضع مطلق اندیش و قطبی بر حذر ماند. ایده اساسی قابل طرح در این زمینه «تخصص گرایی نرم در قالب یک برنامه درسی دارای ماهیت عمومی در دوره متوسطه» می باشد که به شرح آن پرداخته شده است.