بررسی نتایج درمان جراحی انگشت شست ماشه ای مادرزادی در کودکان

گیرافتادگی تاندون عضلات فلکسور انگشتان (Flexor tendon entrapment of digits) که با علایمی مثل گیرکردن انگشت مبتلا در حین حرکت و یا قفل شدن و عدم توانایی در انجام و ادامه حرکت (با یا بدون درد) همراه می باشد، به عنوان بیماری انگشت ماشه ای (Trigger digit) و شست ماشه ای (Trigger thumb) شناخته می شود. در کودکان تغییرات پرولیفراتیو در خود تاندون منجر به ایجاد چنین عارضه ای می شود و شایع ترین انگشت درگیر شست می باشد؛ در این حالت درگیری تاندون عضله ی Flexor pollicis longus بیشتر به صورت Fixed flexion contracture تظاهر می یابد که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع برای زندگی و کسب مهارت های کودک مساله ساز می باشد. امروزه درمان اصلی این اختلال بر پایه ی جراحی استوار است. میزان بهبودی بعد از عمل جراحی، عود و عوارض ناشی از جراحی در مطالعات مختلف، ارقام متفاوتی را نشان داده است. بر آن شدیم تا با مطالعه ی کودکان دچار این اختلال که تحت درمان جراحی قرار گرفته اند، به بررسی نتایج جراحی و نقش عوامل تاثیرگذار احتمالی وابسته به فرد بر روی این نتایج بپردازیم.
در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی، 33 بیمار مبتلا به عارضه ی انگشت شست ماشه ای مادرزادی در طی یک دوره ی شش ساله تحت عمل جراحی قرار گرفتند، بررسی شدند. شیوه ی نمونه گیری به صورت سرشماری بود و اطلاعات مربوط به کلیه ی بیماران از طریق بررسی پرونده های بیمارستانی و معاینات کلینیکی جمع آوری شد. اطلاعات به دست آمده با کمک نرم افزار SPSS و استفاده از آزمون های Student-t و 2χ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در این مطالعه 33 بیمار بررسی شدند. میانگین سن تشخیص و سن عمل جراحی به ترتیب 3 و 5/3 سال بود. 31 بیمار (9/93 درصد)، بعد از جراحی بهبودی کامل یافته و در2 بیمار بهبودی کامل ایجاد نشده بود. طبق نتایج به دست آمده، بین سن عمل و سن تشخیص بیماری و بهبودی بعد از عمل ارتباط معنی دار وجود داشت (05/0 > P). عود بیماری پس از عمل جراحی تنها در یک بیمار (3 درصد) ایجاد شد. این کودک، دختر و فاقد آنومالی همراه بود و 6 ماه بعد از عمل جراحی دچار عود شده بود.
سن تشخیص و عمل جراحی از عوامل مهم و تاثیر گذار در بهبودی کامل بیماری است و بایستی در مورد ارجاع به موقع بیماران، جهت انجام اقدامات مقتضی در سیستم های بهداشتی و درمانی دقت لازم را مبذول داشت.