ارزش حقوقی دیدگاه های پایانی کمیته حقوق بشر

پروتکل اول منضم به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، مبنای صلاحیت کمیته حقوق بشر در رسیدگی به شکایات افراد علیه دولت-های عضو پروتکل درخصوص نقض حقوق مندرج در میثاق محسوب می شود. بر طبق بند چهار از ماده پنج پروتکل، کمیته موظف شده نتایج رسیدگی خود را در قالب آنچه در این ماده به عنوان final views یا «دیدگاه های پایانی» نامیده شده، به فرد شاکی و دولت خوانده ارائه کند. با وجود این، سند مذکور هیچ اشاره ای به ارزش و جایگاه حقوقی این یافته ها و تبعات حاصل از احراز نقض میثاق توسط کمیته ندارد. سوالی که در این ارتباط مطرح می شود این است که آیا «دیدگاه های پایانی» کمیته حقوق بشر واجد ماهیت الزام آور هستند یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا این «دیدگاه ها» برای دولت های عضو ایجاد الزام می کنند یا این که صرفا ارزش توصیه ای دارند؟ مقاله حاضر مساله فوق را بدوا از جنبه نظری و سپس از جنبه عملی و در رویه دولت ها مورد بررسی قرار می دهد.