مدیریت بازتابی اراضی و آب در ایران، ارتباط فناوری، حکمرانی و فرهنگ —- قسمت دوم- نگرش ذینفعان و عناصر کلیدی چارچوب بازتابی

به منظور بررسی فرصتها و موانع گذار به مدیریت پایدار اراضی و آب در ایران، چهار پژوهش کیفی-کمی در مقیاس وسیع با ابزارهای مشتمل بر پرسشنامه، مصاحبه برنامه ریزی شده و مصاحبه رو در رو طراحی و نظر سنجی از ذینفعان این حوزه متشکل از کشاورزان، مطللعین از روستا، متخصصین خاک و آب و سیاستگذاران طی سالهای87-1386 انجام شد. سپس با تلفیق مطالعات نظری و تاریخی مشتمل بر پارادایمهای سه گانه مورد بحث در قسمت اول مقاله و مطالعات تجربی مشتمل بر نظرات ذینفعان چارچوب نظری پارادایم مدرنیته بازتابی در ایران تدوین گردید. نتایج حاصل از مطالعات تاریخی و تجربی حاکی از آنست که چارچوب پارادایم مدرنیته بازتابی بایستی مبتنی بر چهار عنصر کلیدی باشد. اولین عنصر عبارتست از سیستم ابداع و نوآوری بازتابی فناوری اراضی و آب با رویکرد احیاء و تلفیق فناوری های مدرن و سنتی که بسترهای اجتماعی، ارزشها و شرایط منطقه را مد نظر قرار می دهد. موفقیت این راهبرد فناوری در گرو دومین عنصر یعنی حکمرانی بازتابی اراضی و آب است که مشارکت کلیه نقش آفرینان این حوزه را تسهیل می نماید. سومین عنصر عبارتست از اخلاق اسلامی بکارگیری اراضی و آب با مفهوم محوری امانتمداری اسلامی و اخلاق زیست محیطی فضیلت گرا که مردم را در درک و ارتباط مناسب با طبیعت و محیط زیست یاری می نماید. چهارمین عنصر عبارتست از علوم بازتابی خاک و آب که با احیاء جستجوگری ملهم از اسلام، دستیابی به مدیریت امانتمدار را تشویق می نماید. این علم پسا نرمال و ’سبک دو‛ دمکراتیزه نمودن علم برای ارتباط بین شاخه های علوم و مشارکت نقش آفرینان و ارتقاء رابطه بین علم و جامعه در محیط های علمی و پژوهشی را تسهیل نموده و نوعی از متخصصین آینده اراضی و آب با عنوان ’مهندس فرارشته ای‛و یا رهبر عمومی را در کنار متخصصین فعلی تربیت می نماید