صور خیال در ترازوی نقد از نگاه فارابی

فارابی اگرچه به نحو مدون و معنون وارد مسئله نقد خیال نشده است، اما با عرضه این مسئله بر آثار وی می توان به نتایجی دست یافت. مسئله نقد خیال متعلق به گستره فلسفه هنر می باشد و این گونه طراحی مسئله و تلاش برای حل آن، گامی در جهت توسعه فلسفه هنر اسلامی یا فلسفه هنر حکمای مسلمان است و از اهمیت راهبردی در تحلیل و نقد آثار هنری برخوردار می باشد. فارابی در نقد خیال با ملاک های صدق و کذب، زیبایی و زشتی، و خوبی و بدی دارای دیدگاه است و سرانجام همه این ملاک ها را در ترازوی سعادت ارزیابی می کند. البته مفهوم صدق و کذب معطوف به صور خیال با صدق و کذب ناظر به قضیه و خبر تفاوت اساسی دارد. داور و حکم کننده در مقام سنجش خیال با ملاک های زیبایی و سعادت، تنها قوه ناطقه است و قوای خیالی صلاحیت این داوری را ندارند.