بررسی دیدگاه پزشکان بیمارستان امام خمینی تهران در خصوص افشای خطای پزشکی

افشای خطای پزشکی موضوعی است که در دو دهه اخیر به میزان چشمگیری مورد توجه محققین نظام سلامت و حتی عموم مردم در سراسر جهان قرار گرفته است. با این وجود در داخل کشور مطالعه ای در این زمینه یافت نشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نگرش پزشکان، در خصوص افشای خطاهای پزشکی انجام شد.
روش اجرا: در مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر، از لیست اسامی پزشکان بخشهای داخلی و جراحی بیمارستان امام خمینی تهران، تعداد 107 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. ضمن توضیح اهداف طرح، چک لیستی شامل اطلاعات دموگرافیک (سن، جنس و نوع تخصص) و پرسشنامه ای در رابطه با موضوع افشای خطا های پزشکی در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفت.
میانه (کوارتایل 25% و 75%) بروز خطای پزشکی بزرگ، کوچک و نزدیک به اشتباه، به ترتیب 0 (0 و 1)، 2 (0 و 4) و 5/1 (0 و 3) درصد بود. افشای خطای پزشکی بزرگ، کوچک و نزدیک به اشتباه، به ترتیب مورد تایید 77%، 53% و 44% نفر از پزشکان بود. افشای خطای پزشکی از دیدگاه 83% از پزشکان کاری دشوار بوده و از نگاه 48% از پزشکان، باعث سلب اعتماد بیماران می گردد. شکایت بیمار از پزشک به دنبال افشای خطای پزشکی از دیدگاه 50% از پزشکان شایع ترین علت دشوار بودن افشای خطا گزارش شد. 78% از پزشکان، با اطلاع رسانی در مورد وقوع خطای پزشکی به مسوولین بخش یا بیمارستان و 53% با اطلاع رسانی به سایر همکاران موافق بودند. تقریبا تمامی پزشکان عقیده داشتند که افشای خطای پزشکی توسط فردی غیر از پزشک منجر به پیگیری قضایی قطعی (27%) یا احتمالی (71%) پزشک توسط بیمار می شود. 92% از پزشکان افشای خطای پزشکی را یکی از چالش های اصلی نظام سلامت دانسته و 88% از آنان ایجاد یک سیستم جامع جهت ارتقای افشای خطا را ضروری دانستند. بروز خطاهای پزشکی بزرگ در جنس مونث در مقایسه با مذکر (94/0 و 79/0، 043/0=P) و دستیاران در مقایسه با پزشکان (06/1 و 63/0، 019/0=P) بود. جراحان به میزان معنی داری، بیش از متخصصین داخلی با اطلاع-رسانی وقوع خطا به مسوولین بیمارستان و بخش] 87% در مقابل 70%، 039/0=[P و همچنین سایر همکاران] 66% در مقابل 41%، 009/0=[P موافق بوده و به علاوه بیش از آنان اعتقاد داشتند که افشای خطا توسط پزشک، احتمال شکایت را کاهش می دهد] 60% در مقابل 42%، 049/0=[P. در سایر موارد اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد (05/0

نتیجه گیری

یافته های مطالعه حاضر نشان داد که اگر چه اغلب پزشکان با افشای خطای پزشکی بزرگ برای بیمار موافقند، اما 90% آن ها همچنان افشای خطای پزشکی را یکی از چالش های اصلی نظام سلامت دانسته و ایجاد یک سیستم جامع جهت ارتقای افشای خطا را ضروری عنوان نموده اند. این نتایج حاکی از آنست که امروزه موضوع افشای خطای پزشکی در داخل کشور به شکلی جدی نیازمند توجه سیاست گزاران سیستم درمان می باشد.