تعیین مکان کروموزومی و رابطه بین شاخص های مزرعه ای و آزمایشگاهی تحمل به خشکی در لاین های دارای دو کروموزوم اضافی گندم- جو

به منظور تعیین مکان کروموزومی ژن های کنترل کننده تحمل به خشکی در جو و رابطه بین شاخص های مزرعه ای و آزمایشگاهی تحمل به خشکی آزمایشی در سال زراعی 1383-در ایستگاه سرارود، کرمانشاه انجام شد. لاین های دارای دو کروموزوم اضافی گندم- جو (Ch.sBarley) که از مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ایکاردا) با ترکیب کروموزومی (2+42= n 2) و علائم اختصاری H 1، H 2، H 3، H 4، H 5، H 6 و H 7 (به ترتیب کروموزوم های شماره1، 2، 3، 4، 5، 6 و 7) جو، به همراه والددهنده که در این پژوهش جو رقم Hordeum vulgare L. Betzes)) با ترکیب کروموزومی (14 x= 2 n= 2) و والد گیرنده با گندم بهاره چینی (Chinese Spring) با ترکیب کروموزومی (42 x= 6 n= 2) به همراه رقم گندم نان سرداری و جو سرارود-1 به عنوان شاهد در سه تکرار با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه و طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس اختلاف معنی داری را برای شاخص جوانه زنی (PI)، طول ریشه (RL)، طول کولئوپتیل (CL)، عملکرد در شرایط بدون تنش (Yp) و عملکرد در شرایط تنش (Ys) نشان داد. مقایسه میانگین ها نشان داد که اکثر مکان های ژنی کنترل کننده تحمل به خشکی بر روی کروموزوم های H 4 و H 5 قرار گرفته اند. ارتباط بین شاخص های مزرعه ای (STI) و آزمایشگاهی (GSI) تحمل به خشکی مشخص کرد که GSI را می توان به عنوان یک شاخص انتخاب سریع تحمل به خشکی به کار برد. نتایج حاصل از نمودار سه بعدی و تجزیه کلاستر نیز این احتمال را که بیشتر مکان های ژنی کنترل کننده تحمل به خشکی در جو بر روی کروموزوم های H 4 و H 5 قرار گرفته اند تایید کرد.