پیامدهای احتمالی طرح هدفمند کردن یارانه ها

طرح هدفمندکردن یارانه ها که بعد از یک سال بحث و بررسی در دی ماه 1387 به مجلس ارایه شد، پس از تصویب نهایی آن در مجلس و شورای نگهبان به قانون تبدیل شد و بر اساس قانون دولت موظف گردید تا آن را اجرا کند. هدفمند کردن یارانه ها از اهداف هفت گانه تعیین شده در طرح تحول اقتصادی است که از آن به عنوان انقلاب بزرگ در اقتصاد کشور یاد می شود. در واقع مشکلات نظام قبلی پرداخت یارانه ها مثل پرداخت همگانی و کاهش اثربخشی یارانه ها، افزایش بی رویه مصرف، کاهش رقابت مندی کالاهای داخلی در بازارهای جهانی و... بود که موجب گردید که راهکارهایی برای اصلاح نظام پرداخت یارانه ها مطرح شود که طرح هدفمندکردن یارانه ها نیز در این راستا بود. هدف از اجرای طرح تحول اقتصادی و طرح هدفمندکردن یارانه ها این بوده است که با آزادسازی قیمت ها و تخصیص بهینه منابع یارانه ای، اهدافی نظیر اجرای عدالت و رفع تبعیض، شفاف سازی فعالیت های اقتصادی و مالی، کاهش سوء مدیریت اقتصادی، اصلاح اساسی قیمت ها، کاهش وابستگی به نفت و افزایش فعالیت های عمرانی و تولیدی محقق شود. لذا لازمه رسیدن به این اهداف مهم این است که زیرساخت ها و عوامل کلیدی موثر در اجرای طرح تحول آماده شده باشند و وظایف هر یک از این بخش ها به خوبی انجام گرفته باشد. اما مساله این است که اجرای چنین طرحی با توجه به روند اتخاذ شده، پیامدهایی در پی خواهد داشت که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت. در خصوص پیامدهای احتمالی اجرای این طرح در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی با تنی چند از اساتید اقتصادی دانشگاه های معتبر شهر تهران مصاحبه هایی عمیق صورت گرفت که به نظر می رسد روی این مطلب که اجرای این طرح الزامی است، توافقی مشروط حاکم است؛ اما هر کدام از این اساتید اقتصادی در خصوص روندهای اجرایی و پیامدهای مثبت و منفی مختلفی که این طرح خواهد داشت، مباحثی را مطرح کرده اند که ما در این مقاله به آن ها اشاره می کنیم. برخی هم موافقت یا مخالفت مشروط دارند و شیوه اجرای طرح را بسیار تاثیرگذار می دانند. یافته های تحقیق که از طریق روش مصاحبه بدست آمده است، نشان می دهد که اگر برخی پیش شرط ها و زیر ساخت ها برای اجرای این طرح بزرگ فراهم باشد، اطلاعات کافی و صحیح در دسترس دولت قرار بگیرد، اعتمادی متقابل بین دولت و ملت برقرار باشد، از پشتوانه تحقیقاتی قابل قبولی نیز برخوردار باشد و طی یک روند صحیح به آحاد مردم اطلاع رسانی صورت بگیرد، این طرح می تواند تغییرات مثبت بسیاری در اقتصاد کشور پدید آورد.