مطالعه تطبیقی روش های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی، از منظر برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان

هدف از انجام این پژوهش، بررسی شیوه های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی موجود در برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان، و تعیین متداول ترین شیوه های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی می باشد.

 این پژوهش با استفاده از روش پیمایش تحلیلی و توصیفی انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه است که پژوهشگر با مسئولان مراکز تاریخ شفاهی (داخل و خارج از کشور ایران) انجام داده است. پس از جمع آوری اطلاعات لازم، با انجام مقایسه تطبیقی از اطلاعات حاصل شده، متداول ترین شیوه سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی داخل و خارج از ایران (به تفکیک) مشخص گردید.

 جامعه مورد پژوهش شامل 7 مرکز فعال تاریخ شفاهی در ایران و 12 مرکز فعال از مجموعه مراکز تاریخ شفاهی جهان (خارج از ایران) است. مراکز مورد بررسی با در نظر گرفتن پراکندگی جغرافیایی و گستره متنوع جهانی انتخاب شده اند.

 نتایج حاکی از آن است که حدود 86 درصد مراکز تاریخ شفاهی مورد بررسی در ایران، استفاده از حروف الفبای فارسی نام خانوادگی مصاحبه شونده را به عنوان روشی مناسب برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی برگزیده اند. همچنین، بررسی روش های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی خارج از ایران، نشان می دهد که این مراکز از نظام های گوناگون و کاملا متفاوت برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی خود استفاده می کنند. این مسئله به وضوح، نشانگر عدم یکدستی و یکپارچگی لازم در سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی است، که لازم است از دید مسئولان ذی ربط پنهان نماند.

نتایج پژوهش، نشان دهنده عدم وجود یک نظام جامع و یکپارچه، در امر ذخیره سازی و سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی است. لذا ضرورت ایجاد و توسعه یک نظام استاندارد، که موجب مدیریت بهتر مجموعه های تاریخ شفاهی شود و به همکاری و تعامل بیشتر مراکز تاریخ شفاهی بیانجامد، به شدت احساس می شود. این موضوع نباید از دید مسئولان و مدیران مراکز تاریخ شفاهی پنهان بماند و بهتر است هرچه سریعتر نسبت به رفع این مشکل، اقدام شود.