کاربرد شاخص های گزینشی در اصلاح عملکرد دانه ارقام برنج (.L sativa Oryza)

عملکرد دانه و بسیاری از صفاتی که در گیاهان و جانوران دارای اهمیت اقتصادی می باشند، به صورت کمی به توارث می رسند که از روش انتخاب مستقیم پیشرفت چندانی در آنها حاصل نمی شود. بنابراین از موثرترین روش های انتخاب غیرمستقیم جهت بهبود عملکرد دانه به همراه صفات موثر بر آن، استفاده از شاخص های انتخاب می باشد. در این پژوهش، شش رقم برنج در سال 1384 به صورت یک طرح دای آلل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شدند. در سال 1385 والدین و نتاج آنها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و 22 صفت در آنها اندازه گیری شد. روی این صفات تجزیه رگرسیون گام به گام انجام گردید و 7 صفت: انتخاب شد و در تخمین شاخص های انتخاب استفاده شد. برآورد پنج شاخص گزینشی مختلف براساس دو شاخص بهینه و پایه نشان داد که گزینش بر مبنای صفاتی نظیر تعداد خوشه در بوته و تعداد دانه پر در خوشه (که به عنوان صفات موثر بر عملکرد دانه در تجزیه علیت مشخص شدند)، با توجه به ضرایب رگرسیون گام به گام و اثرات مستقیم فنوتیپی (ضرایب رگرسیون استاندارد) آنها به عنوان ارزش های اقتصادی، می توان به شاخص های برتر و مناسب جهت اصلاح جمعیت دست یافت. بعلاوه نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از هر دو شاخص بهینه و پایه، پیشرفت ژنتیکی تقریبا مشابهی برای صفات مورد مطالعه ارایه می دهند. معذالک استفاده از شاخص پایه به دلیل سهولت محاسبات و تفسیر نتایج بر شاخص بهینه ارجحیت داشته و پیشنهاد می گردد.