مطالعه تنوع ژنتیکی جو به کمک نشانگرهای ریز ماهواره و تجزیه ارتباط برای صفات وابسته به تحمل یخ زدگی

تنوع ژنتیکی 35 ژنوتیپ جو با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و رابطه این نشانگرها با برخی صفات وابسته به تحمل یخ زدگی بررسی شد. پس از استخراج و تکثیر DNA از برگ های جوان، محصولات تکثیری تفکیک و الگوی باندی آن ها نمره دهی شد. بر اساس داده های حاصل میزان چند شکلی و میانگین تنوع ژنتیکی برای هر آغازگر محاسبه و در نهایت ژنوتیپ ها گروه بندی شدند. صفات وزن تر و خشک برگ، طوقه و گیاهچه، درصد آب بافت، میزان اتلاف آب بافت، درصد زنده مانی در دماهای 6-، 10-، 14-، 16- و 18- درجه سانتی گراد و LT50 در ژنوتیپ های جو مورد مطالعه نیز اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج حاصل در مجموع 268 الل چند شکل با میانگین 44/7 الل به ازای هر جایگاه ریزماهواره تولید شد. نشانگر Hvm74 با 21 الل بیشترین و Hvm2a با 3 الل کمترین تعداد الل را دارا بودند. کمترین فراوانی الل شایع (13/0) به نشانگر Hvm20 و بیشترین آن (53/0) به Hvm14 مربوط بود. میانگین فراوانی الل شایع 31/0 به دست آمد. میزان اطلاعات چند شکلی بین 42/0 تا 94/0 با میانگین 74/0 متغیر بود و کمترین و بیشترین میزان به ترتیب به نشانگرهای Hvm2a و Hvm74 تعلق داشت. میزان تنوع ژنی برای نشانگرهای مورد استفاده در محدوده 53/0 تا 93/0 با میانگین 78/0 به دست آمد. بیشترین میزان هتروزیگوسی نیز به نشانگر Hvm74 (25/0) اختصاص یافت. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای، نشانگرهای ریزماهواره قادر بودند تفاوت ها و شباهت های ژنتیکی ارقام جو را به نحو مطلوب شناسایی کنند. بر اساس تجزیه ارتباط نشانگر ها با ارزش های فنوتیپی، 62 الل از 38 جفت نشانگر ریزماهواره رابطه معنی داری با 12 صفت از 13 صفت مورد ارزیابی در ژنوتیپ های جو نشان دادند. بیشترین تعداد الل برای درصد آب طوقه (10 الل) و کمترین آن برای میزان اتلاف آب بافت (یک الل) شناسایی شد. الل های مرتبط با LT50 برابر با 5 عدد بودندکه از آن ها، در صورت تایید در سایر آزمایش ها، می توان در برنامه های اصلاح برای تحمل یخ زدگی استفاده کرد.