راهکارهای بیوتکنولوژی در افزایش کارآیی گیاهان دارویی
نویسنده(گان):	منصور امیدی، نرجس فرزین
چکیده:	گیاهان دارویی از هزاران سال پیش به عنوان یکی از مهمترین منابع دارویی کاربرد داشته اند. در دوران جدید فناوری زیستی با استفاده از راهکارهایی نظیر کشت سلول ها، اندام ها و بافت ها، مهندسی ژنتیک و کاربرد نشانگرهای مولکولی قادر است کارآیی و بهره وری گیاهان دارویی را به عنوان منابع تجدیدپذیر جهت تولید دارو افزایش دهد. کشت سلول، بافت ها و اندام های گیاهی امکان تکثیر سریع و انبوه بسیاری از گیاهان دارویی مهم را فراهم نموده است. گیاهان تکثیر شده از طریق کشت های in vitro عاری از بیماری و از لحاظ ژنتیکی و کیفی یکنواخت می باشند. نگهداری کشت سلول یا بافت گیاهی به روش انجماد در نیتروژن مایع، یک روش مناسب جهت حفظ گیاهان دارویی در معرض انقراض می باشد. طی سالهای اخیر کشت سوسپانسیون سلولی و اندام (ساقه و ریشه مویین) جهت تولید متابولیت های ثانویه و مطالعه مسیر بیوسنتز متابولیت ها و افزایش بیان ژن مورد توجه قرار گرفته است.در این رابطه کشت سلولی طیف وسیعی از گیاهان دارویی بررسی شده است و ترکیبات مهمی نظیر: فلاونوئید ها، تانن ها، آلکالوئیدها و ترپنوئیدها از این طریق تولید شده اند. ترکیبات محیط کشت، ریزنمونه، شرایط فیزیکی، افزودن پیش سازها، استفاده از القاگرهای زنده و غیر زنده، افزایش نفوذپذیری سلول، دور کردن محصول از محل تولید، بی تحرک نمودن سلولهای گیاهی و انتخاب سلولهای با کارآیی بالا، از مهمترین فاکتورهای موثر در افزایش تولید متابولیت ثانویه در کشت سلولی می باشند. از طرفی مهندسی ژنتیک گیاهی نقش چشمگیری در زمینه شناسایی و دستکاری ژنتیکی آنزیم های دخیل در مسیر متابولیکی بیوسنتز متابولیت های ثانویه ایفا نموده است. انتقال ژن یک ابزار قوی جهت افزایش بازدهی و تولید متابولیتهای ثانویه ای است که محدودیت بازدهی دارند. نشانگرهای مولکولی به دلیل عدم وابستگی به سن، شرایط فیزیولوژیکی و محیطی گیاه، ابزاری قدرتمند جهت شناسایی دقیق گونه های مهم دارویی، بررسی تنوع ژنتیکی، طبقه بندی ذخائر توارثی و تعیین نقشه ژنتیکی آنها می باشند. این مقاله مروری است بر راهکارهای مختلف فناوری زیستی که در افزایش بهره وری گیاهان دارویی و تولید داروهای گیاهی با کیفیت مطلوب تر موثر می باشد. بررسی های انجام شده در این مقاله با تاکید بر گیاهان بومی و مهم ایران از جمله باریجه و آنغوزه انجام شده است.
کلیدواژگان:	ریزازدیادی، گیاهان دارویی، متابولیت های ثانویه، مهندسی ژنتیک، نشانگرهای مولکولی
زبان:	فارسی
انتشار در:	فصلنامه ژنتیک نوین، سال هفتم شماره ۳ (پیاپی ۳۰، پاییز ۱۳۹۱)
صفحه:	۲۰۹
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Biotechnology approaches for improvement of medicinal plants
Author(s):	Omidi M.، Farzin N
Abstract:	Medicinal plant had uses as a major source of medicine since thousand years ago. Using approach such as cell, organ and tissue culture, as well as genetic engineering and molecular markers, biotechnology is able to extend application and effacing of medicinal plant as renewable sources in production of medicine. Cell, tissue and organ culture, has facilitated the massive and rapid propagation of a large number of medicine plant. Propagated plants through in vitro methods are free-disease and uniform in terms of quality and genetics. Cryopreservation (Long-term Conversation in liquid nitrogen) is a useful approach in preserving endangered plant spices. Over recent years, cell and organ suspension culture has gone notices for providing secondary metabolites and studying metabolite biosynthesis pathway. So far, cell culture for a wide range medicinal plants have been investigated, and fundamental compounds such as flavonoids, tannin, alkaloids have been produce. Some of the most significant factors in increasing production of secondary metabolites in cell culture are as follows. Genetic engineering has played in important role in identification and genetic modification of enzymes, involved in metabolic biosynthesis of secondary metabolites with limited efficiency yield. Due to their independence on age, physiological and environmental conditions, molecular markers are plant special and studying genetic diversity, classification of inheriting pool and determination of genetic map. This article is a review of different biotechnological approaches which are effective in improving efficiency and production of high quality.
Keywords:	Genetic engineering، Medicinal plants، Micropropagation، Molecular markers، Secondary metabolites
Language:	Persian
Published:	Journal of Genetics, Volume:7 Issue: 3, 2012
Page:	209
Full text:	PDF is available on the website.