اثر آبیاری تکمیلی و کود نیتروژن بر شاخص های رشدی دو رقم گندم دیم در شرایط کرمانشاه
نویسنده(گان):	حمزه فعله کری *، محمداقبال قبادی، غلامرضا محمدی، سعید جلالی هنرمند، مختار قبادی، محسن سعیدی
چکیده:	به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر شاخص های رشدی دو رقم گندم دیم، این آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۳۸۸-۱۳۸۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام گرفت. تیمارهای این آزمایش شامل آبیاری تکمیلی به عنوان فاکتور اصلی در چهار سطح (دیم و آبیاری تکمیلی در مراحل آبستنی، گرده افشانی و پر شدن دانه) ، کود نیتروژن خالص به عنوان فاکتور فرعی در چهار سطح (بدون کود، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) و دو رقم گندم دیم (سرداری و کراس البرز) در کرت فرعی فرعی قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده شامل ماده خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص، سرعت رشد محصول، ماده خشک برگ، عملکرد دانه، طول دانه، قطر دانه و طول پدانکل بودند. بیش ترین و کم ترین شاخص سطح برگ به ترتیب به آبیاری تکمیلی در مراحل گرده افشانی و شرایط دیم اختصاص داشت. با آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی حداکثر سرعت جذب خالص به دست آمد، اما آبیاری تکمیلی نسبت به شرایط شاهد (دیم) بیش ترین سرعت رشد نسبی را باعث شد. تیمار ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار شاخص سطح برگ بالاتر و تیمارهای ۵۰ و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار سرعت جذب خالص و سرعت رشد نسبی بیش تری تولید کردند. بیش ترین عملکرد دانه در آبیاری تکمیلی در زمان گرده افشانی و آبستنی به ترتیب با ۳۶۲۲ و ۳۵۲۰ کیلوگرم در هکتار به دست آمد. مصرف ۵۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن باعث تولید بیش ترین عملکرد دانه (۳۳۵۰ کیلوگرم در هکتار) گردید. رقم گندم کراس البرز (۳۳۷۸ کیلوگرم در هکتار) از عملکرد دانه بیش تری نسبت به رقم سرداری (۲۹۸۲ کیلوگرم در هکتار) برخوردار بود. حداکثر طول و قطر دانه با آبیاری تکمیلی در مرحله گرده افشانی به دست آمد، اما حداکثر طول پدانکل با آبیاری در مرحله آبستنی حاصل شد.
کلیدواژگان:	شاخص های رشدی، نیتروژن، آبیاری تکمیلی، گندم
زبان:	فارسی
انتشار در:	نشریه فیزیولوژی گیاهان زراعی، پیاپی ۲۲ (تابستان ۱۳۹۳)
صفحات:	۱۰۱ -۱۱۳
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Effect of supplemental irrigation and nitrogen fertilizer on growth indices of two durum wheat cultivars in Kermanshah conditions
Author(s):	H. Felekari *، M. Ghobadi، Gh. Mohammadi، S. Jalali Honarmand، M. Ghobadi، M. Saeedi
Abstract:	In order to investigate the effect of supplemental irrigation and different levels of nitrogen fertilizer on growth indices of two durum wheat cultivars, this experiment was carried out as a randomized complete blocks design as sub-sub plots with three replications at the research farm of Agriculture College of Kermanshah Razi University in 2008-2009 cropping year. Treatments of this experiment included supplemental irrigation as the main factor at four levels and supplemental irrigation during booting, pollination and grain filling), net nitrogen fertilizer as a sub factor at four levels (without fertilizer, 50, 100 and 150 kilogram per hectare) and two durum wheat cultivars (Sardari and Cross Alborz) in sub-plot were placed. The measured traits including total dry matter, leaf area index, relative growth rate, net assimilation rate, crop growth rate, leaf dry matter, grain yield, grain length, grain diameter and peduncle length. The highest and lowest leaf area index was allocated to supplemental irrigation at pollination stages and durum conditions, respectively. With supplemental irrigation at booting stage, the maximum net assimilation rate was obtained, but supplemental irrigation caused the highest relative assimilation rate than control conditions (durum). Treatment of 150 kilogram per hectare produced the higher leaf area index and treatments 50 and 100 kilogram per hectare produced more net assimilation rate and relative growth rate. The highest grain yield was obtained in supplemental irrigation at pollination and booting time with 3622 and 3520 kilogram per hectare, respectively. Applying 50 kilogram per hectare of nitrogen caused the highest grain yield (3350 kilogram per hectare). Cross Alborz wheat cultivar (3378 kilogram per hectare) had more grain yield in comparison with Sardary cultivar (2982 kilogram per hectare). The maximum length and diameter of the grain was obtained with supplemental irrigation at anthesis stage, but the maximum length of pedankol was obtained by irrigation at stage of booting.
Keywords:	Growth indices، Nitrogen، Supplemental irrigation، wheat
Language:	Persian
Published:	Crop physiology journal, Volume:6 Issue: 22, 2014
Pages:	101 -113
Full text:	PDF is available on the website.