ارزیابی میزان پرولین، کلروفیل و مالون آلدئید در ارقام حساس و متحمل برنج تحت تنش کلریدسدیم
نویسنده(گان):	زهرا سادات موسوی زاده *، حمید نجفی، سید حمیدرضا هاشمی، سید کمال کاظمی تبار
چکیده:	توانایی گیاهان در خنثی نمودن آثار تنش شوری (کلرید سدیم) به مقدار زیادی به وضعیت درونی K+ وNa+ بستگی دارد. در واقع حفظ نسبت بالایK+/Na+ در سیتوسل از عناصر اصلی تحمل به شوری است. برنج به عنوان یکی از مهم ترین غلات و غذای اصلی یک سوم از جمعیت جهان ،گیاهی حساس به شوری است، شوری بیش از حد به طور مضری همه فعالیت های متابولیک اصلی برنج را تحت تاثیر قرار می دهد. تحقیق حاضر در دانشگاه کشاورزی ساری در سال ۱۳۹۴ انجام گرفته است. بذر گیاه برنج (ارقام IR۲۹، سنگ طارم و جلودار) پس از ضدعفونی به منظور جوانه زنی در ژرمیناتور قرار گرفتند. پس از ۱۴ روز از آغاز کشت، تیمار شوری ۱۲۰ میلی مولار نمک کلرید سدیم اعمال شد. نمونه برداری به صورت Time-course در ۶ زمان (۶،۰، ۲۴، ۱۲۰،۷۲، ۱۶۸ ساعت) پس از اعمال تنش از بافت های برگ و ریشه انجام شد. نتایج آزمایشات فیزیولوژیک نشان داد که اثرات ژنوتیپ، زمان نمونه گیری و اثر متقابل روی تمامی صفات اندازه گیری شده شامل میزان مالون دی آلدئید (MDA)، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید و پرولین در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار بود، غلظت کلروفیل a،b و کارتنوئید موجود در برگ در ساعات اولیه تنش کاهش یافت و در ادامه با افزایش ساعات تنش، ضخیم شدن برگ ها و افزایش نسبت کلروفیل در واحد سطح برگ (لوله ای شدن برگ) میزان کلروفیل افزایش یافت. بررسی میزان مالون دی آلدهید در برگ نشان داد بیشترین افزایش در رقم حساس (IR۲۹) وجود داشته است. آنالیز نتایج میزان پرولین نشان داد ارقام حساس و متحمل در شرایط عادی (بدون تنش) اختلاف معنی داری نداشتند اما با قرار گرفتن در شرایط تنش میزان پرولین در رقم متحمل بیشتر از رقم حساس افزایش یافته است. میزان پرولین در ژنوتیپ سنگ طارم به عنوان یک ژنوتیپ متحمل به شوری در زمان های (۷۲، ۱۶۸،۱۲۰ ساعت) نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان داد. بنابراین واکنش ارقام حساس و متحمل برنج نسبت به تنش شوری متفاوت از یکدیگر است و با اندازه گیری پارامترهایی همچون مالون دی آلدهید، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید و پرولین می تواند به اصلاح این گیاه در جهت تحمل به شوری کمک شایانی نماید.
کلیدواژگان:	برنج، تنش کلرید سدیم، پرولین، کلروفیل، مالون آلدهید
نوع مقاله:	مقاله پژوهشی/اصیل
زبان:	فارسی
انتشار در:	پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، پیاپی ۲۵ (بهار ۱۳۹۷)
صفحات:	۲۸ -۳۵
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Assessment of Proline, Chlorophyll and Malondialdehyde in Sensitive and Tolerant Rice (Oryza sativa L.) Cultivars under Salt Stress Conditions
Author(s):	Zahra Sadat Musavizadeh *، Hamid Najafi، Seyyed Hamidreza Hashemi، Seyyed Kamal Kazemitabar
Abstract:	Salinity stress is one of the main obstacles in crop production in many parts of the world, especially in arid and semi-arid regions. Plant's ability to neutralize the effect of salinity largely depends on the internal state K and Na. In fact, maintaining high Kﳖ ratio in Cytosol is a key element for tolerance to salinity. Rice, one of the most important food crops, a primary food source for more than one-third of the world’s population. Rice is sensitive to salinity stress, so that, salt effects will extensively damage rice metabolic activities. This study has presented the effects of salinity on some physiological characteristics and genes expression patterns that coded for a number of ion channels in rice. In order to seed germination, the seeds of some cultivar (IR29, Sangtarom, and Jelodar) sterilized and then were placed in germinator. Salinity treatment (120 mM NaCl) were applied 14 days after culture. The leaf and root samples were collected at six time-courses (0, 6, 24, 72, 120 and 168 hours) after sodium chloride stress. Results of physiological assessments showed that the effects of genotype, sampling period and their interactions were significant at 1% level of probability on all measured traits including malondialdehyde (MDA), chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoids and proline contents. The concentration of chlorophyll a, b and carotenoid of leaves were reduced in early hours of encountering with stress and then increasing the hours of stress, leaf thickness (leaf rolling) caused chlorophyll per leaf unit and increases the amount of chlorophyll. The measurement of MDA in the leaves showed that the greatest increase occurred in sensitive cultivar (IR29). Proline content analysis showed that there was no significant difference between proline content of sensitive and tolerant cultivars under normal condition (no stress), but by exposure to salinity stress, proline content was increased in susceptible more than tolerant cultivar. Proline content in Sangtaroom, as a salt tolerant genotype, has significantly increased in comparison with the control cultivar in 72, 120 and 168 (h) times. Consequently, the responses of sensitive and tolerant rice cultivars to the salinity stress are different from each other and measuring of some parameters such as MDA, chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoids, and proline can help to improve the salt tolerance of plants.
Keywords:	Chlorophyll، Malondialdehyde، NaCl stress، Proline، Rice
Article Type:	Research/Original Article
Language:	Persian
Published:	Journal of Crop Breeding, Volume:10 Issue: 25, 2018
Pages:	28 -35
Full text:	PDF is available on the website.