بررسی هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی آبخوان دشت سیدان-فاروق، استان فارس
نویسنده(گان):	مجتبی قره محمودلو *، علی حشمت پور، نادر جندقی، علی زارع، حسین مهرابی
چکیده:	در پژوهش حاضر، به ‏منظور بررسی خصوصیات ‏‏هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی دشت سیدان فاروق از نتایج به دست آمده از یک دوره آنالیز شیمیایی ۱۲ حلقه چاه طی سال ۱۳۹۵ استفاده شده ‏است. براساس نقشه‏های پهنه‏بندی پارامترهای شیمیایی، کیفیت آب در جهت جریان آب زیرزمینی، از سمت شمال غرب به سمت جنوب شرق دشت کاهش می‏یابد. بررسی سازندهای زمین‏شناسی منطقه نشان داد کیفیت آب زیرزمینی در مجاورت سازندهای تغذیه کننده دشت که بیشتر کربناته اند، مناسب است و به طرف خروجی دشت و در نزدیکی سازند کژدمی و نیز رسوبات رسی-مارنی از کیفیت آن کاسته می‏شود. بر اساس نمودار استیف تیپ غالب دشت بی کربنات کلسیک است، اگرچه در برخی چاه ها (مانند چاه های ۴ و ۶) آنیون کلرید غالب می شود. نمودار پایپر آب زیرزمینی دشت فاروق-سیدان نشان دهنده پنج رخساره هیدروژئوشیمیایی با ترکیب یون های غالب بی کربنات و کلسیم است. بر اساس نمودار گیبس، واکنش ‏آب سنگ منشا اصلی یون ها و نیز تغییر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی در دشت مطالعه شده است. همچنین، به منظور تعیین منشا املاح و یون ها در آبخوان مطالعه شده از نسبت‏های یونی ژئوشیمیایی استفاده ‏شد. نمودارهای ژئوشیمیایی ضمن تایید فعال بودن واکنش‏های آب سنگ در آبخوان مطالعه شده، نشان دهنده تاثیر انحلال رسوبات رسی مارنی، فرایند تبادل یونی معکوس و در برخی مناطق تاثیر فعالیت‏های انسانی بر کیفیت آب زیرزمینی است. از آنجا که در هیچ یک از نمودارهای ترکیبی الگوی خطی دیده نمی‏شود و پراکندگی نمونه‏ها بیشتر در دو منطقه است، می‏توان نتیجه گرفت که حداقل دو منبع تغذیه کننده ‏سفره‏ آب زیرزمینی وجود دارد.
کلیدواژگان:	نسبت‏های یونی، نمودارهای ترکیبی، ‏‏هیدروژئوشیمی
نوع مقاله:	مقاله پژوهشی/اصیل
زبان:	فارسی
انتشار در:	مجله اکو هیدرولوژی، سال پنجم شماره ۴ (زمستان ۱۳۹۷)
صفحات:	۱۲۴۱ -۱۲۵۳
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Hydrogeochemical Assessment of Groundwater Quality: Seyedan-Farooq Aquifer, Fars Province
Author(s):	Mojtaba G. Mahmoodlu *، Ali Heshmatpour، Nader Jandaghi، Ali Zare، Hossein Mehrabi
Abstract:	In this study, to investigate the hydrogeochemical characteristics of groundwater of Seydan-Farooq plain, chemical analysis results of twelve wells in 2016 were used. According to the spatial distribution maps of chemical parameters, groundwater quality diminishes from North-West to South-East. The study of geological formations shows that groundwater quality is suitable in the vicinity of recharging formations of aquifer which are mainly carbonate rocks and it decreases towards the outlet of the plain and next to Kajdomi Formations as well as clay-marl sediments. Stiff diagram shows that the predominant water type in aquifer is calcic-bicarbonate. However, in some wells such as wells no. 4 and 6, chlorine anion is predominant. Piper diagram of Seydan-Farooq plain indicates that five hydrogeochemical facies with predominant bicarbonate and calcium constituents. Gibbs diagram reveals that rock-water interaction process is the main source of ions and change in chemical quality of groundwater in the studied plain. Also, geochemical ion ratios were used to determine the source of salts and ions in the aquifer. Geochemical diagrams confirm that the rock-water interaction is an active process in the studied aquifer also shows that the dissolution of clay-marl sediments, ion exchange process and in some area human activities affect the groundwater quality in Seydan-Farooq plain. Since there is no linear pattern in any of the scatter plots and the samples are distributed in two areas, it can be concluded that there are at least two aquifer recharge sources.
Keywords:	Hydrogeochemistry، Ion ratios، Scatter plots
Article Type:	Research/Original Article
Language:	Persian
Published:	Iranian Journal of Eco Hydrology, Volume:5 Issue: 4, 2018
Pages:	1241 -1253
Full text:	PDF is available on the website.