تحلیل حساسیت روش های برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع به تغییرات فاکتورهای هواشناسی در شرایط گلخانه
نویسنده(گان):	حدیثه رحیمی خوب*، تیمور سهرابی، مجتبی دلشاد
چکیده:	یکی از مهم ترین عوامل در برآورد نیاز آبی گیاهان گلخانه ای، تخمین دقیق تبخیر- تعرق گیاه مرجع است. پارامترهای متعددی بر میزان تبخیر- تعرق گیاه مرجع اثر می گذارند که شناخت مهم ترین آن ها، منجر به کاهش خطای شبیه سازی و افزایش دقت پیش بینی خواهد شد. به دلیل وجود اختلاف بین فرضیات و ساختار ریاضی روش های غیرمستقیم، رفتار تبخیر- تعرق گیاه مرجع در پاسخ به تغییر فاکتورهای هواشناسی متفاوت است. بنابراین، تحلیل حساسیت و هم چنین تعیین درجه تاثیرپذیری تبخیر- تعرق گیاه مرجع نسبت به تغییر پارامترهای هواشناسی در هر روش، ضروری است. در این پژوهش، حساسیت روش های پنمن- مانتیت، ایرماک، کپیس و والیانتزس به تغییر پارامترهای هواشناسی شامل حداکثر و حداقل دمای روزانه، حداکثر و حداقل رطوبت نسبی و تابش طول موج کوتاه در گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران تحلیل شد. ضرایب حساسیت با تغییر پارامترهای هواشناسی در بازه [۲۰، ۲۰-] درصد با فواصل ۵ درصد محاسبه شدند. نتایج نشان داد، در تمامی روش ها متغیر تشعشع اثرگذارترین پارامتر در تعیین تبخیر- تعرق گیاه مرجع در شرایط گلخانه بود. به طوری که میزان ضریب حساسیت به دست آمده برای این متغیر در روش های پنمن- مانتیت، ایرماک، کپیس و والیانتزس به ترتیب برابر با ۷۸/۰، ۷۱/۰، ۶۸/۰ و ۶۳/۰ بود. در مقابل کم اهمیت ترین پارامتر هواشناسی در روش های پنمن- مانتیت، کپیس و والیانتزس متغیر رطوبت حداقل و در روش ایرماک دمای حداقل بود. هم چنین نتایج نشان داد، بین روش های مورد بررسی، روش پنمن- مانتیت حساس ترین روش نسبت به تغییر پارامترهای هواشناسی است. درنتیجه، در صورت کاربرد روش پنمن- مانتیت برای تخمین تبخیر- تعرق گیاه مرجع داخل گلخانه، دقت کافی و اطمینان از عملکرد صحیح وسایل اندازه گیری پارامترهای هواشناسی، ضروری است.
کلیدواژگان:	تبخیر- تعرق گیاه مرجع، گلخانه، تحلیل حساسیت، نیاز آبی گیاهان گلخانه ای
نوع مقاله:	مقاله پژوهشی/اصیل
زبان:	فارسی
انتشار در:	مجله آبیاری و زهکشی ایران، سال پانزدهم شماره ۲ (خرداد و تیر ۱۴۰۰)
صفحات:	۳۰۷ -۳۱۵
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Sensitivity Analysis of Reference Crop Evapotranspiration Estimation Methods to Meteorological Factors in Greenhouse Conditions
Author(s):	Hadisseh Rahimikhoob *، Teymour Sohrabi، Mojtaba Delshad
Abstract:	One of the most important factors in calculation of greenhouse crop water requirement is the accurate estimation of reference crop evapotranspiration. Numerous parameters affect the evapotranspiration rate of the reference crop; with the knowledge of the most important factor the simulation error will be reduced. Because of the differences among mathematical structure and underlying assumption of indirect reference crop evapotranspiration estimation methods, behavior of the response variable to changes in climatic parameters may become inconsistent. Therefore, it is mandatory to analyze the sensitivity as well as determining the influence of meteorological factors on reference crop evapotranspiration. In this study, the sensitivity of Penman-Monteith, Irmak, Copais and Valiantzas methods to changes in meteorological factors including maximum and minimum daily temperature, maximum and minimum relative humidity and short-wave radiation was analyzed in the research greenhouse of the College of Agriculture and Natural Resources of the University of Tehran, located in Karaj, Iran. Sensitivity coefficients were calculated by changing meteorological factors in the range of [20, -20] percent with 5% intervals. Results showed that in all methods, the internal radiation was the most influential variable in determining the reference crop evapotranspiration under greenhouse conditions. The obtained sensitivity coefficient for this variable in Penman-Monteith, Irmak, Copais and Valiantzas methods was equal to 0.78, 0.71, 0.68 and 0.63, respectively. In contrast, the least important climatic variable was the minimum humidity in Penman-Monteith, Copais and Valiantzas methods and the minimum temperature in Irmak method. The results also showed that Penman-Monteith is the most sensitive method to changes in meteorological factors. As a result, in case of using of Penman-Monteith method for reference crop evapotranspiration estimation in greenhouse conditions, ensuring the correct operation of measuring instruments and their accuracy is essential.
Keywords:	Reference crop Evapotranspiration، Greenhouse، Sensitivity analysis، Greenhouse crop water requirement
Article Type:	Research/Original Article
Language:	Persian
Published:	Iranian Journal of Irrigation & Drainage, Volume:15 Issue: 2, 2021
Pages:	307 -315
Full text:	PDF is available on the website.