اثر قارچ اندوفیت سیرندیپیتا ایندیکا بر خصوصیات رشدی و تغذیه گیاه کینوا تحت تنش شوری
نویسنده(گان):	سجاد علیار*، ناصر علی اصغرزاد، عادل دباغ محمدی نسب، شاهین اوستان
چکیده:	گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) یک گیاه شبه غله پر محصول از تیره چغندریان بوده و در برابر تنش شوری، تحمل خوبی از خود نشان می دهد.  این گیاه به دلیل قرار گرفتن در تیره چغندریان، قادر به همزیستی میکوریزی نبوده ولی گزارش ها نشان می دهند که قارچ اندوفیت Serendipita indica  می تواند وارد ریشه این گیاه شده و احتمالا قادر است مقاومت آن را در برابر تنش شوری افزایش دهد. این پژوهش به صورت گلدانی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در خاک لوم شنی استریل انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح قارچ Serendipita indica (تلقیح و عدم تلقیح) و شوری حاصل از نمک کلرید سدیم شامل سطوح ۱/۴۷(هدایت الکتریکی اولیه خاک)، ۵، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس بر متر) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر متقابل تنش شوری و تلقیح قارچ به غیراز غلظت عناصر نیتروژن و فسفر در بخش ریشه در سایر صفات مورد مطالعه هم در بخش هوایی و هم ریشه معنی دار (P<۰.۰۵) بود. همچنین با افزایش سطح تنش ، غلظت عناصر شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم، صفات رشدی و درصد کلنیزاسیون، در گیاه کینوا به طور معنی داری (P<۰.۰۵) کاهش یافت. قارچ S. indica توانست وزن خشک ریشه را در شوری های شاهد، ۵ و ۱۰ دسی زیمنس بر متر به ترتیب (۲۳/۴۵،  ۲۵/۶۶ و ۲۵/۵۷ درصد) نسبت به تیمار عدم تلقیح افزایش دهد؛ اما وزن خشک بخش هوایی را تنها در شوری شاهد به میزان ۹ درصد نسبت به تیمار بدون قارچ افزایش داد . مایه زنی قارچ S. indica توانست غلظت سدیم ریشه را در شوری های ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس بر متر به ترتیب ۳۰/۴۹، ۶۶/۷۸ و ۴۳/۵۵ درصد نسبت به تیمار عدم تلقیح کاهش دهد. در بخش هوایی نیز غلظت سدیم را در همان سطوح شوری به ترتیب ۲۰/۹۶، ۱۳/۲۸ و ۱۰/۲۴ درصد نسبت به تیمار بدون قارچ کاهش داد. . با توجه به نتایج، قارچ S. indica توانست غلظت عناصر نیتروژن و پتاسیم بخش هوایی را در دو سطح شوری ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس بر متر نسبت به تیمار بدون قارچ به طور معنی داری افزایش دهد.
کلیدواژگان:	خصوصیات رشدی، عناصر غذایی، قارچ S. indica، کلنیزاسیون ریشه، شاخص کلروفیل
نوع مقاله:	مقاله پژوهشی/اصیل
زبان:	فارسی
انتشار در:	مجله زیست شناسی خاک، سال دهم شماره ۱ (بهار و تابستان ۱۴۰۱)
صفحات:	۱ -۲۰
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Effects of endophytic fungus Serendipitaindica on growth and nutritional characteristics of quinoa undersalinity stress conditions
Author(s):	Sajad Aliyar *، Nasser Aliasgharzad، A. Dabbaghmohammadinasab، Sh. Ostan
Abstract:	Quinoa (Chenopodium quinoaWilld.) is a high-yielding pseudo-cereal crop, belonging to the Chenopodiaceae plants, shows tolerance to salinity stress. As a chenopod plant, it could not establish a symbiosis relation with mycorrhizal fungi, but there are evidences that the Serendipitaindica (endophytic fungus) could enter the root and more likely improves the tolerance of quinoa against salt stress. This study was performed as a pot experiment in Completely Randomized Factorial Designs (CRFD) with three replications in a sterilized sandy loam soil. Experimental factors included two levels of S. indica (inoculated and non-inoculated) and salinity levels of 1.47 (initial electrical conductivity of soil), 5, 10, 20 and 30 dS/m. The interaction effect of salinity stress and fungal inoculation was significant for studied traits in both shoot and root (P <0.05), except for the concentrations of nitrogen and phosphorus in the root. The concentrations of phosphorus, potassium, calcium and magnesium, growth traits and percentage of root colonization in quinoa were significantly reduced by increasing salinity levels (P <0.05). S. indica increased root dry weight in control, 5 and 10 dS/m by 23.45, 25.66 and 25.57%, compared to no-fungal treatment, respectively. At initial electrical conductivity (1.47dS/m), shoot dry weight increased by 9% in inoculated plants compared to the non-inoculated treatment. Inoculation with S. indica reduced the concentration of root sodium at salinity levels of 10, 20 and 30 dS/m by 30.49, 66.78 and 43.55%, respectively, compared to the non-inoculated treatment. In the aerial part, the fungus could reduce the sodium concentration at 10, 20 and 30 dS/m by 20.96, 13.28 and 10.24%, respectively, compared to the treatment without the fungus. Based on the results, inoculation with the fungus significantly increased the concentrations of nitrogen, phosphorus and potassium in shoots at 20 and 30 dS/m.
Keywords:	Growth Characteristics، Nutrients، S. indica، Root colonization، Chlorophyll index
Article Type:	Research/Original Article
Language:	Persian
Published:	Journal of Soil Biology, Volume:10 Issue: 1, 2022
Pages:	1 -20
Full text:	PDF is available on the website.