تنوع گویش در پارسی باستان
نویسنده(گان):	ایلیا گرشویچ، منصور حمدالله زاده*
چکیده:	یکی از معماهای متعدد گویش شناسی ایرانی این است که جدای از وام واژه های بی شمار عربی و غیره خارجی در فارسی، بسیاری از واژگان ایرانی در واژگان فارسی غیرفارسی هستند. گرامرهای تطبیقی می گویند، کلمه فارسی شاه، šāh، فارسی مناسبی نیست، زیرا شکلی که در فارسی مناسب انتظار می رود *šāš است. کلمه «شهر»، šahr ، که در دوره های اولیه به معنای «پادشاهی» بود، باید در پارسی، *šas می بود. sang "سنگ" به احتمال زیاد *hang به جای بزرگ *buhurg، buzurg و به جای asp 'اسب *as و به جای asmān ،آسمان، *āhmān و حتی به جای Fārsī فارسی، *Pāhlī.همه این واژه ها و بسیاری دیگر که متعارف ترین معانی را می رسانند، با این یا آن قاعده در مورد آنچه که واج شناسی زبان فارسی درست می دانند مخالف است، اما با آنچه در مورد واج شناسی ماد شناخته شده یا می توان استنباط کرد، موافق است. بر این اساس آنها ماد اعلام می‏شوند. و آنها را به جای تعلق به زبان غیر پارسی دیگر، به عنوان مثال اوستایی، که نسبت به پیشینیان ایرانی باستانی این واژه ها مانند ماد می‏داند، اعلام می‏کنند، زیرا اجداد برخی از آنها به ظاهر غیرفارسی هستند. از قبل در فارسی باستان، در زمانی، در حدود سال ۵۲۰ قبل از میلاد، زمانی که ایرانیان، مدتی قبل از اینکه امپراتوری وسیعی را از مادها تصاحب کرده بودند، احتمالا تحت تاثیر واژگان اداری و عموما فرهنگی مادها قرار گرفته بودند.
کلیدواژگان:	ماد، فارسی‏ باستان، هخامنشیان، واژگان‏ مادی، قرن ششم ‏پ.م
نوع مقاله:	مقاله پژوهشی/اصیل
زبان:	فارسی
انتشار در:	نشریه مطالعات ایران کهن، سال سوم شماره ۲ (پیاپی ۶، پاییز و زمستان ۱۴۰۲)
صفحات:	۱۰۰ -۱۳۰
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

DIALECT VARIATION IN EARLY PERSIAN
Author(s):	Ilya Gershevitch، Mansour Hamdollahzadeh *
Abstract:	ONE of the many puzzles of Iranian dialectology is that quite apart from the countless Arabic and otherwise foreign loanwords in Persian, so many Iranian words of the Persian vocabulary are declared to be non-Persian intruders.The Persian word for 'king', šāh, is not proper Persian, say the comparative grammarians, because the form to be expected in proper Persian would be *šāš; the word for 'town', šahr, which at an early period meant ‘kingdom ', ought to have been *šas; instead of Pers. sang 'stone' one expects *hang; instead of buzurg 'big ' *buhurg; instead of asp ' horse' *as; instead of asmān 'sky' *āhmān; and even instead of Fārsī Persian ' *Pāhlī.All these words, and very many others conveying the most ordinary meanings, disagree with one or another rule of what is believed to be the phonology of proper Persian, but agree with what little is known, or can be inferred, about Median phonology. They are accordingly declared Median. And they are declared Median, rather than belonging to some other non-Persic language, for instance Avestan, which in respect of the Old Iranian antecedents of these words behaves like Median, because the ancestors of some of them occur in a supposedly non-Persic form already in Old Persian, at a time, about 520 B.C., when the Persians, having not long before taken over from the Medians a vast empire, would be likely to have been influenced by the administrative, as well as generally cultural vocabulary of the Medes.
Keywords:	Media، Ancient Persian، Achaemenians، Media Vocabulary، 6Th Century B.C
Article Type:	Research/Original Article
Language:	Persian
Published:	Journal of Studies of Ancient Iran, Volume:3 Issue: 2, 2024
Pages:	100 -130
Full text:	PDF is available on the website.