ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک و رسوبات دشت جوین
نویسنده(گان):	غلامرضا فتح آبادی*، حسین پیرخراطی، فرخ اسدزاده
چکیده:	آلودگی خاک و رسوبات کواترنری به فلزات سنگین باعث تهدید زندگی موجودات در انواع اکوسیستم ها می گردد. رسوبات و خاک دشت جوین از افیولیت های سبزوار منشا می گیرد، لذا به لحاظ وجود آلاینده های ژئوژنیک، بخصوص نیکل و کروم بسیار حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه، برخی از شاخص های آلودگی فلزات سنگین در خاک و رسوبات دشت جوین ارزیابی شد. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی خاک و رسوبات بود. ۱۰۷ نمونه خاک از عمق ۰-۳۰ سانتی متری جمع آوری و خشک شد. برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال شد. با استفاده از هضم ۴ اسید و دستگاه ICP-OES خوانش گردید. آلاینده های فلزی در دو گروه دسته بندی شد. گروه اول شامل نیکل و کروم، که در تمام نمونه ها با غلظت های به ترتیب ۶ و ۳ برابر بالاتر از مقادیر میانگین شیل می باشد. گروه دوم که شامل آرسنیک، کبالت، مس، سرب و روی میباشد، تقریبا برابر متوسط جهانی شیل است. سمت غربی دشت از امنیت آلودگی پایینی برخوردار است. به احتمال قوی عامل ناهنجاری ژئوشیمی زیست محیطی می تواند، معادن کرومیت و کارخانه فرآوری آن باشد که از لحاظ جانمایی در این قسمت واقع شده اند. محدوده شمالی کارخانه های فروکروم، کارخانه قند و اسید سیتریک جوین که در پایین دست صنایع فوق می باشند، از لحاظ احتمال سمیت به فلزات سنگین با سطح ریسک بالا، خیلی بالا و همچنین درصد سمیت احتمالی بین ۵۰ - ۷۵ درصد می باشد.
کلیدواژگان:	خاک، رسوب آبراهه ای، فلزات سنگین، آلودگی، دشت جوین
نوع مقاله:	مقاله پژوهشی/اصیل
زبان:	فارسی
انتشار در:	نشریه زمین شناسی کاربردی پیشرفته، سال چهاردهم شماره ۵۲ (تابستان ۱۴۰۳)
صفحات:	۴۵۱ -۴۶۴
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Assessment of heavy metal contamination in soil and sediments Jovein plain
Author(s):	Gholamreza Fathabadi *، Hossein Pirkharrati، Farrokh Asadzadeh
Abstract:	Contamination of soil and sediments with heavy metals causes the destruction of organisms in ecosystems.The Sources of sediments and soil of Jovein plain from ophiolites. Therefore, it is important due to the existence of geogenic pollutants, especially chromium and nickel . In this study, some indicators of heavy metal pollution in the soil and sediments, were evaluated .The purpose of this research was to evaluate the degree of soil and sediment pollution. 107 surface soil samples were collected from the depth of 0-30 cm and sent to the laboratory for analysis. Soil samples were digested by 4 acid method and the concentration of the heavy metals was measured by the ICP-OES device. Results showed that the metal pollutants could be classified into two groups. The first group includes nickel and chromium, which are 6 and 3 times higher than the average shale values in all samples, respectively. The second group, which includes arsenic, cobalt, copper, lead and zinc, is almost equal to the global average of shale. The western side of the plain has low level ofpollution. Most likely, the cause of environmental geochemistry abnormality can be chromite mines and its processing activities, which are located in this area. The northern area of the ferrochrome factories, the sugar and citric acid factories of Jovein, which are downstream of the above industries, is very high in terms of the possibility of toxicity to heavy metals with a high risk level, and also the percentage of possible toxicity is between 50-75%.
Keywords:	Soil، River Sediment، Heavy Metals، Pollution، Jovein Plain
Article Type:	Research/Original Article
Language:	Persian
Published:	Journal of Advanced Applied Geology, Volume:14 Issue: 52, 2024
Pages:	451 -464
Full text:	PDF is available on the website.