تطور تفکر سیاسی حوزویان و حوزه های علمیه و ظرفیت نظریه پردازی سیاسی در سده اخیر
نویسنده(گان):	رضا عیسی نی*
چکیده:	هدف پژوهش حاضر بررسی تطور تفکر سیاسی حوزویان و حوزه های علمیه و ظرفیت نظریه پردازی سیاسی در سده اخیر است. در این راستا از روش جامعه شناسی تاریخی استفاده شده و پژوهش بر این فرضیه استوار است که «حوزویان با استراتژی حفظ بقای حوزه های علمیه و سیاست پرهیزی، چرخشی به تفکر سیاسی و سامان بخشی زندگی مردم براساس نظریه ولایت فقیه داشته اند». نتایج نشان داد که تطور و تحول تفکر سیاسی حوزویان و حوزه های علمیه و ظرفیت نظریه پردازی سیاسی آن در سده اخیر که وام دار جد و جهدهای پیشینیان ازجمله نهاد حوزه و حوزویان سده سیزدهم هجری شمسی، بخصوص دو جریان و با دو نظریه سیاسی؛ اولی میرزای شیرازی با نظریه ادغام شریعت با سیاست، و دومی نظریه دفع افسد به فاسد، در قالب سلطنت مشروطه نائینی و به همراه آن سلطنت مشروطه مشروعه شیخ فضل الله بوده اند، توانستند با این وام داری، در سده چهاردهم نیز تفکر سیاسی حوزویان را تداوم بخشند و با ارائه نظریه ولایت فقیه از جانب امام خمینی، این تطور و تحول را به نمایش بگذارند. با این وجود هنوز هم نظریه پردازی سیاسی در میان حوزویان زنده است، چراکه در امتداد نظریه مردم سالاری دینی امام خمینی، نظریاتی مطرح شده است، اگرچه برخی از نظریه ها با آن سازگاری داشته، ولی میل به تکمیل کردن آن با تاکید بر قید اسلامیت یا با قید جمهوریت داشته و دارند، و برخی نیز نظریات سیاسی شان با نظریه امام خمینی در تعارض بوده، که همه اینها حاکی از آن است که تطور و تحول تفکر سیاسی حوزویان به انسداد نرسیده و در مسیر شدن می باشد.
کلیدواژگان:	تفکر سیاسی، حوزه های علمیه، امام خمینی، نظریه پردازی سیاسی
نوع مقاله:	مقاله پژوهشی/اصیل
زبان:	فارسی
انتشار در:	نشریه سیاست متعالیه، پیاپی ۴۴ (زمستان ۱۴۰۲)
صفحات:	۴۷ -۷۰
نسخه الکترونیکی:	متن این مقاله در سایت مگیران قابل مطالعه است.

Evolution of Political Thought among Clergy and Seminaries and the Capacity for Political Theorizing in the Recent Century
Author(s):	Reza Eisania *
Abstract:	The present study aims to examine the evolution of political thought among the clergy and seminaries and the capacity for political theorizing in the recent century. In this regard, the method of historical sociology has been employed. The research is based on the hypothesis that "the clergy, with the strategy of preserving the survival of the seminaries and avoiding politics, have shifted towards political thought and organizing the lives of people based on the theory of the Guardianship of the Islamic Jurist (Velayat-e Faqih)." The results showed that the evolution and transformation of political thought among the clergy and seminaries and their capacity for political theorizing in the recent century, indebted to the efforts of predecessors, including the institution of the seminary and the clergy of the 19th century, particularly two currents with two political theories: first, Mirza Shirazi with the theory of integrating Sharia with politics, and second, the theory of averting the greater evil by tolerating the lesser evil, in the form of Naeini's constitutional monarchy and alongside it Sheikh Fazlollah's constitutional monarchy with a religious framework, were able to sustain the political thought of the clergy in the 20th century. With the presentation of the theory of Velayat-e Faqih by Imam Khomeini, this evolution and transformation were showcased. Nevertheless, political theorizing among the clergy is still alive, as theories have been proposed in continuation of Imam Khomeini's theory of religious democracy. Although some theories have been compatible with it, they have aimed to complete it by emphasizing either the Islamic or the republican aspect. Others have had political theories in conflict with Imam Khomeini's theory, indicating that the evolution and transformation of political thought among the clergy have not reached a deadlock and are ongoing.
Keywords:	Political Thought، Seminaries، Imam Khomeini، Political Theorizing
Article Type:	Research/Original Article
Language:	Persian
Published:	Journal of transcendent Policy, Volume:11 Issue: 44, 2024
Pages:	47 -70
Full text:	PDF is available on the website.