-
رباعیات خیام، شعر یا فلسفه؟با وجود فراوانی پژوهش درباره خیام و رباعیات و پرداختن از منظرهای مختلفی به شخصیت و شعر او، هنوز بسیاری از پرسشهای بی پاسخ یا شبه های حل ناشده در این زمینه باقی است. گاهی رباعیات مبنای شناخت خیام بوده است و گاهی خیام (خیام فیلسوف وعالم) اساس گزینش رباعیات قرار گرفته است. در هر دو مورد آنچه کمتر مورد توجه بوده، لوازم و عناصر سخن شاعرانه و نسبت شعر با اندیشه و واقعیت زندگی و شخصیت شاعر است. این مقاله بر این فرض استوار است که ما نمی توانیم رباعیات را معیار درست و کاملی برای شناخت خیام به شمار آوریم...
کلید واژگان: خیام, فلسفه, رباعیات, شعر و هنر -
از حقوق اساسی هر فردی در جامعه، آگاهی از شرایط کشور و مشارکت در تصمیم گیری های کلان جامعه است، از آنجا که مشارکت سیاسی مستقیم در تمام امور جامعه برای آحاد مردم غیر ممکن است، این ضرورت باید از طریق مکانیزم خاصی از جمله انتخاب نماینده یا نمایندگانی از سوی مردم انجام شود که با حضور در ساختار قدرت و تصمیم سازی امکان حضور موثر در تصمیم گیری ها فراهم گردد. بنابراین در جامعه اسلامی این سوال مطرح است، انتخاب نماینده در سطح جامعه و تصمیم گیری جمعی معمولا به اجماع مطلق نایل نمی شود، به صورت عادی به اقلیت و اکثریت منجر می گردد، مبانی قرآنی مشروعیت اکثریت چیست، مدعای مقاله گویای این حقیقت است که رای اکثریت در تصمیم گیری و تصمیم سازی مبنای قرآنی دارد؛ لذا با تاکید بر دیدگاه آیت الله موسوی اردبیلی مبنای رای اکثریت بر اساس نظر ایشان اثبات شده و برای حفظ و صیانت از مشروعیت رای اکثریت و جلوگیری از فساد، نقد و ارزیابی عملکردها و تصمیم سازی ها به صورت مستمر لازم و ضروری است. در نگارش مقاله از روش «تاریخ فکری »[1] استفاده شده است، براساس این روش بین اندیشه و واقعیت های سیاسی - اجتماعی، تعامل دائمی در جامعه برقرار است، تحت تاثیر نیازها و بحران ها، اندیشه شکل می گیرد و اندیشه تولید شده باعث تغییر و دگرگونی در جامعه می شود.کلید واژگان: قرآن, رای اکثریت, مشروعیت, موسوی اردبیلیOne of the basic rights of everyone in a society is knowing the conditions of the country and participating in the large-scale decision-making of the soceity. Since direct political participation in all affairs is impossible for all people of the society, This necessity must be done through a specific mechanism, such as the selection of representatives or representatives from the public that with the presence of power structure and decision making, so having such an effective presence in decision-making would be possible. Therefore, this question arises in the Islamic society, choosing a representative at the community level and collective decision-making usually does not lead to an absolute consensus, but usually leads to a minority and a majority, so what the legitimacy of the majority of the Qur'an is, and the article's claim suggests the fact that the majority of voting in the decision making is basically Qur'anic, so with emphasis on Ayatollah Mousavi Ardebili's views, and the basis for the majority vote is proved based on his opinion, so criticism , evaluation of actions and continuous decisions are necessary to maintain and protect the legitimacy of the majority vote and to prevent corruption. In the article, the "intellectual history" method has been used. Based on this method, there is a permanent interaction between the socio-political and social reality, thought develops under the influence of needs and crises, and this generated thought causes change in a society.Keywords: Qur’an, majority vote, legitimacy, Mousavi Ardebili
-
در این مقاله با روش پدیدارشناسی، در مورد بی بنیادی اخلاق و سیاست در اندیشه مدرن بحث می شود. هوسرل بحران مدرن را ناشی از «ریاضی گونه کردن طبیعت» می دانست. در این پروژه، جهان برساخته شده ریاضی وار مدرنیته، جایگزین جهان واقعی و هر روزی ما می شود. بحران بعدی تکنولوژی است. تکنولوژی ابزاری خنثی برای دست یافتن به هدف نیست، بلکه نوعی تفسیر از حقیقت موجودات است که نوعی تعرض به طبیعت را بیان می کند و آن را در برابر این انتظار بیجا قرار می دهد که صرفا تامین کننده انرژی باشد. در تکنولوژی، خود بشر نیز به معارضه فراخوانده می شود. او نیز تابعی از تکنولوژی خواهد بود. در نهایت، بحران مدرن رابطه اندیشه و واقعیت را هم دگرگون می کند و به قطع ارتباط فلسفه از کنش انسان منجر می شود؛ به نحوی که امروزه یکی از راهکارهای اساسی بیشتر اندیشمندان، جدایی افکنی میان هستی شناسی و کنش بشری است. این جدایی افکنی را در اندیشه دو فیلسوف اخلاق معاصر یعنی لویناس و مک اینتایر نشان خواهیم داد.کلید واژگان: اخلاق, تکنولوژی, ریاضی گونه کردن طبیعت, سیاست, کنش بشری, هوسرلPolitical Quartely, Volume:49 Issue: 4, 2019, PP 1211 -1227Western modern philosophy in Husserl's point of view confronts a crisis. This crisis can be summarized in "the mathematization of nature". In this project, the essence on nature's truth is to be pure geometry and mathematics. Therefor our real everyday world is replaced by a constructed mathematical world of modernity. This crisis in itself has some other crises which Husserl never paid attention to, including technology. Technology is not a neutral instrument to achieve a goal. However, it is an interpretation of the beings' truth which expresses a conflict to the nature and has the inappropriate expectation from it to be a supplier of energy. In technology, Human being itself is also challenged. He is obedient to technology. Finally the modern crisis changes the relation between thought and reality and results in a rupture of philosophy from human action; so one of the most fundamental solutions of some contemporary philosophies of ethics and politics is dividing of western ontology and human action.Keywords: Mathematization of nature, Husserl, technology, human action, Ethics, politics
-
نگاه ارسطو به مقولات، صرفا نگاهی زبان شناختی نیست، تقسیم چهارگانه وی از موجودات و ذکر ویژگی های وجود داشتن در موضوع و گفته شدن به موضوع در کنار هم حاکی از نگاه هستی شناسانه وی به مقولات میباشد. مقولات نزد ارسطو دریچه های ارتباطی عین و ذهن هستند. وی در همبستگی اندیشه با واقعیت، مسئله مقولات را مطرح میکند. بنابرین قواعد منطق ارسطو علاوه بر اینکه تحلیل شکلهای اندیشیدن است، هدف آن شناخت واقعیت است؛ آنگونه که در ذهن انسان بازتاب دارد. طرح مقولات در آثار منطقی ارسطو دریچه یی برای ورود ذات گرایی در منطق و تسلط متافیزیک ارسطویی بر منطق وی میباشد؛ امری که منطق ارسطو را در ارائه و تحلیل بسیاری از قضایا و قیاسات ناتوان و جنبه معنایی این منطق را در مقایسه با جنبه صوری آن پررنگتر مینماید.
نظریه مقولات تا پیش از ابن سینا همچنان در کتب منطقی حضور داشته است. وی در موارد مختلفی از کتاب مقولات شفا به این نکته که جای بحث از مقولات در منطق نیست، اشاره کرده و در منطق اشارات آن را کنار میگذارد. برخلاف ارسطو، بیتوجهی ابن سینا به مقولات میتواند بیانگر صوری سازی منطق و عدول از ذات گرایی و معنا گرایی ارسطو تلقی شود.
کلید واژگان: منطق ارسطو, منطق رواقی, فارابی, ابن سینا, مقولات -
نفس الامر و مناط صدق
تفکیک ذهن از عین و اندیشه از واقعیت، هنگامی برای انسان مطرح می شود که وی در می یابد که برخی اندیشه ها کاذب و برخی صادقند و تشخیص این مطلب کار چندان دشوار و سختی نیست. لیکن موضوع مهم تر این است که معیار و ملاک حقیقت و خطا یا صدق و کذب چیست. این مساله به لحاظ معرفت شناختی از گذشته های دور تاکنون همواره محل بحث و بررسی گسترده اندیشمندان بوده است. دیدگاه حکیمان اسلامی از آغاز تاکنون عموما این بوده است که تعریف حقیقت و صدق مطابقت با نفس الامر است و اما اینکه نفس الامر چیست و آیا فلاسفه مسلمان بر روی یک مفهوم اتفاق نظر دارند یا نه، بحثی است که این مقاله بدان می پردازد. افزون بر این بیان سیر تاریخی این مفهوم و طرح نظریات مختلف و گزیدن دیدگاهی ویژه درباره آن از ویژگی های دیگر این مقاله است.
-
در این مقاله معانی گوناگون و جایگاه وجودشناختی و معرفت شناختی عقل نزد پروکلوس (Proclus) (485-411م(، فیلسوف نوافلاطونی متاخر، مورد پژوهش قرار گرفته است. در اندیشه او، واقعیت، نظامی پیچیده از مراتب گوناگون است. نزد این فیلسوف همانند دیگر متفکران نوافلاطونی و برخلاف نظر ارسطو حقیقت واقعیتی عینی است و عقل علاوه بر جایگاه معرفت شناختی، کارکردی وجودشناختی دارد. نخست انواع عقل به لحاظ وجودی بررسی و سپس به نقش معرفتی هر یک از آنها پرداخته می شود. در ادامه جایگاه وجودی و معرفتی لوگوس به عنوان عقلی که نقش محوری دارد، تحلیل و تبیین خواهد شد.
کلید واژگان: عقل, عقل کلی, موناد, عقل, لوگوسThis present article is concerned with the different ontological and epistemological meanings of Reason in Proclus’ philosophy. From his viewpoint, reality is a complex system of different orders. Proclus like other Neo-Platonists, unlike Aristotle, believed that truth is real and Reason, in addition to its epistemological position, has an ontological function. The article first reviews the different kinds of reason and their epistemological function and then explains the ontological and epistemological functions of logos as the central type of Reason. -
سطرهای آغازین درباره عبارت ارسطو یکی از تاثیرگذارترین متون در تاریخ معناشناسی است و مقدمه ای مهم برای فهم و تقریر برخی از دیدگاه های ارسطوست. بر اساس تفسیر کلاسیک، ارسطو به طور عام بیان می کند که نوشته ها نشانگر آواها (الفاظ) است و آواها در وهله نخست نشانگر انفعال های نفس و انفعال های نفس شبیه اشیاء و در نتیجه آواها با واسطه نشانگر اشیاء است. در دوران معاصر، نورمان کرتزمن این تفسیر را به چالش کشید و تفسیر جایگزینی را مطرح کرد که سرآغازی برای باز تفسیر این فصل شد. این مقاله بر بخش اول از این فصل متمرکز می شود، برخی از تفسیر های کلاسیک و معاصر از آن را تقریر می کند و پس از بررسی برخی از واژگان کلیدی، تفسیر مختار را ارائه می دهد که بر اساس آن هدف اصلی ارسطو تفکیک بین سه حوزه لفظ، اندیشه و واقعیت و توجه به احکام مشترک و به ویژه اختصاصی آن هاست که در حل برخی دشواری ها سودمند است.
کلید واژگان: ارسطو, درباره عبارت, لفظ, اندیشه, واقعیتThe first lines of Aristotle's On interpretation are one of the most influential texts in the history of semantics and an important introduction to understanding and elaboration of some of Aristotle's views. According to the classical interpretation, Aristotle generally states that one’s writings represent spoken sounds and spoken sounds are in the first place representation of reactions of the soul and reactions of the soul are similar to things and spoken sounds are, as a result, mediated representation of things. In contemporary period, Norman Kretzmann challenged this interpretation and suggested an alternative one which became a starting point for reinterpreting this chapter. This article focuses on the first part of this chapter, gives an account of some classical and contemporary interpretations, and after studying some keywords, it offers an interpretation which holds that Aristotle's main purpose was to recognize three realms of spoken sound, thought, and reality and to address common and specific rules which are helpful in solving some problems.Keywords: Aristotle, on Interpretation, Spoken Sound, Thought Reality -
از آنجا که زبان، اندیشه و واقعیت در ارتباط نزدیک باهم قرار دارند، هرگونه حکمی که در حیطه معرفت شناسی و هستی شناسی صادر شود، بازتاب و پیامدی نیز در فلسفه زبان دارد. در این مقاله کوشش کرده ایم تا از راه بررسی مبانی و لوازم فلسفه زبانی برخی از ادله وجود ذهنی ملاصدرا، نظریه او را درباره معنا استخراج کنیم. به نظر می رسد که نظریه معنای ملاصدرا قرابت زیادی با نظریات تصوری معنا دارد؛ چون مطابق پیش فرض های ملاصدرا در ادله وجود ذهنی، معنای یک گزاره، همان تصور یا تصدیقی است که گزاره بر آن دلالت دارد؛ معنا، موجودی ذهنی است؛ الفاظ برای معانی وضع شده اند؛ زبان، تصویر عالم واقع است.کلید واژگان: ذهنی, فلسفه زبان, نظریه معنا, ملاصدراSince the language, thought and reality are closely tied together, any statement on the realm of epistemology and ontology also implicates some statement in the philosophy of language. Accordingly, the study of epistemology and ontology of the past philosophers reveals their principles of the philosophy of language. This paper seeks to examine Mulla Sadras arguments of mental existence, based on which to reveal his view on the theory of meaning. According to results obtained in the study of Premises taken by arguments of mental existence, it seems that Mulla Sadras theory of meaning is similar to ideational theory of meaning. Because in his opinion, the meaning of a statement is the assumption or judgment the statement implies; the meaning is the mental existing; words are legislate for meanings; language portraits the world.Keywords: mental existence, philosophy of language, theory of meaning, Mulla sadra
-
بیان بصری یکی از ویژگی های متن قرآن است و آیات آن از تصویرهای ادبی پوشیده شده است و همین تصویری بودن نشانی از وجوه سادگی و قابل فهم بودن بیان قرآن است. سید قطب، ادیب معاصر مصری، بهترین وسیله تعبیر، تصویر را برگزید و در قالب نظریه تصویرپردازی هنری، معتقد است که قرآن کریم در بیان اغراض، به بهترین وجه از قاعده تصویر بهره برده است. بر این مبنا پژوهش حاضر سعی دارد بر اساس مبانی و مولفه های تصویرپردازی نظریه سید قطب به بررسی ویژگی های ساختاری آیات دربردارنده گفتگوهای حضرت شعیب (ع) با مخاطبان، بپردازد و مولفه ها را کشف و نمود آن ها را در تصویرپردازی هنری آیات قرآن بررسی نماید تا جنبه های زیبایی اعجاز قرآن کریم بیش ازپیش تبیین گردد. مهم ترین یافته های پژوهش، بیانگر این حقیقت است که در این آیات می توان نمونه هایی از این مولفه ها بر اساس نظریه سید قطب مانند عنصر ساختار آوایی، عاطفه، اندیشه دینی، واقعیت، اسلوب زبان، تکرار، تطابق، تجسیم، تشخیص، حرکت، گفتگو و... را یافت که با ایجاد تصاویری حسی و خیال انگیز که سرشار از حرکت و پویایی هستند، افکار و معانی را به صورت حسی به خواننده، جهت تثبیت معانی منتقل می کند
کلید واژگان: تصویرپردازی, گفتگوهای حضرت شعیب, قرآن, سید قطبSeraje Monir, Volume:12 Issue: 43, 2023, PP 97 -121Visual expression is one of the features of the text of the Qur'an and its verses are covered with literary images, and this image is a sign of the simplicity and comprehensibility of the expression of the Qur'an. Sayyid Qutb, a contemporary Egyptian writer, chose the image as the best means of interpretation, and in the form of his theory of artistic imagery, he believes that the Holy Qur'an has made the best use of the rule of an image in expressing its purposes. Based on this, the present study tries to study the structural features of the verses containing the conversations of Hazrat Shoaib with the audience, using the descriptive-analytical method and using library resources based on the principles and components of illustration of Seyyed Qutb's theory. Examining their discovery and appearance in the artistic illustration of Quranic verses in order to explain the beautiful aspects of the miracle of the Holy Quran more than before. The most important findings of the research indicate the fact that in these verses, examples of these components can be found based on Seyyed Qutb's theory, such as the element of phonetic structure, emotion, religious thought, reality, language style, repetition, adaptation, visualization, recognition, movement, dialogue, etc. He found that by creating sensory and imaginative images that are full of movement and dynamics, he transmits thoughts and meanings to the reader in a sensory way, in order to stabilize the meanings
Keywords: illustration, Conversations of Hazrat Shoaib, Quran, Seyed Qutb -
در این پژوهش با استفاده از روش و مدل نظری توماس اسپریگنز در چهارچوب جامعه شناسی شناخت، خاستگاه اندیشه مقاومت و نحوه پدیدار شدن و نهادینه شدن آن در ذهنیت جامعه ایرانی بررسی شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر، درصدد پاسخ گویی به این سوال اساسی است که: چه عواملی در شکل گیری، تکوین و نهادینه شدن اندیشه مقاومت در ایران نقش موثری داشته اند؟ رویکرد محققان توصیفی - تحلیلی بوده و برای تحلیل داده ها از نظریه بحران اسپریگنز، استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد جامعه ایرانی همواره با استبداد، دخالت روزافزون قدرت های بزرگ و نقض استقلال ملی خود توسط بیگانگان مواجه بوده است. نخبگان، روشنفکران (مذهبی و غیرمذهبی) در پاسخ به استبداد و بحران استقلال، بومی گرایی را به عنوان تجلی اندیشه مقاومت پیشنهاد دادند. روحانیون، بومی گرایی در چهارچوب اسلام سیاسی و ملی گرایان، بومی گرایی را در چهارچوب ناسیونالیسم ایرانی به عنوان نظم مطلوب سیاسی ترسیم کردند. «مقاومت» در برابر استبداد و سلطه طلبی قدرت های بزرگ نقطه اشتراک هر دو گفتمان بومی گرایی به شمار می رود. در نهایت، این دو گفتمان با رهبری و هدایت مصلح بزرگ انقلابی و اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) در قالب و ظرف مذهب شیعه به سازگاری نسبی رسیدند و ناسیونالیسم ایرانی ذیل الگوی اسلام سیاسی برگرفته از انقلاب اسلامی ایران قرار گرفت و در ارتباط با آن معنا و مفهوم پردازی شده است. ازاین رو، اندیشه مقاومت پدیده ای تاریخی، موقعیت مند و زمینه مند است و پدیدار شدن اندیشه مقاومت در جامعه ایرانی را می توان حاصل برخورد اندیشه و واقعیت و رابطه دیالکتیکی و اثرگذاری متقابل آن ها دانست.کلید واژگان: استقلال طلبی, اندیشه, ایران, انقلاب اسلامی, غیریت سازی, مقاومت, هویت سازیIn this research, by employing the theoretical method and model of Thomas Spriggens in the framework of the sociology of cognition, the origin of the concept of resistance and the manner of its inception and institutionalization in the mentality of the Iranian society has been analyzed. Thus, the present research seeks to answer this fundamental question; what factors have played an effective role in the formation, development and institutionalization of the concept of resistance in Iran? The researchers’ approach is descriptive-analytical and the crisis theory of Spriggens has been used to analyze the data. The results delineate that the Iranian society has always been faced with despotism, increasing intervention of the great powers and the violation of its national independence by the foreigners. In response to the despotism and the crisis of independence, the elites, intellectuals (religious and non-religious) proposed indigenousness as a manifestation of the concept of resistance. The clergy portrayed indigenousness in the framework of political Islam and the nationalists portrayed indigenousness in the framework of the Iranian nationalism as the ideal political system. The “resistance” against despotism and domination of the great powers is considered as the common point of the two discourses of indigenousness. Eventually, these two discourses became relatively compatible with the leadership and guidance of the great revolutionary and Islamic reformer, Imam Khomeini, in the form and context of the Shiite religion, and the Iranian nationalism came under the model of the political Islam derived from the Islamic Revolution of Iran and has been conceptualized in connection with that. Therefore, the concept of resistance is a historical, situational and contextual phenomenon and the inception of the concept of resistance in the Iranian society can be considered as the result of the clash of thought, reality, dialectical relationship and their reciprocal influence.Keywords: Independence, Concept, Iran, Islamic Revolution, alienation, Resistance, Identification
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجهای نباشند.
-
معتبرحذف فیلتر