-
تاریخ قم از مهمترین کتب تاریخ محلی ایران است که اطلاعا بسیار سودمندی از اوضاع تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی ناحیه قم در سده های آغازین دوره اسلامی ارائه می دهد و از آنجا که در آن دوران، کاشان مهمترین و بزرگترین رستاق از کوره قم بوده است، این کتاب، اطلاعات ارزنده ای از تاریخ و جغرافیای تاریخی این منطقه به دست می دهد. در این مقال سعی شده است به آبادی های منطقه کاشان که در تاریخ قم، وصفی از آنها آمده - به ویژه کاشان، اردهال، راوند، نوش آباد، ابروز، درام، بطریده، وراز آباد- در مقایسه با دیگر منابع تاریخی شناخته شده پرداخته شود.
کلید واژگان: کاشان, قم, تاریخ قم, جغرافیای تاریخی -
دانش تاریخ نگاری، با عنایت به موضوع های متعدد مورد توجه مورخان مسلمان بالندگی خاصی داشته است و این را از آثار فراوانی که در حوزه های مختلف این دانش نگاشته اند، می توان دریافت. در میان صورت های مختلف تاریخ نگاری، آثاری با موضوع تاریخ نگاری محلی به دلیل نوع اطلاعات خاصی که در بر دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردارند. تالیفات مورخان مسلمان در حوزه تاریخ نگاری محلی را به دو دسته می توان تقسیم کرد: نخست آثاری که توسط دبیران و منشیان پدید آمده چون تاریخ قم و دیگر آثاری که توسط محدثان چون تاریخ نیسابور به رشته تحریر درآمده است که...
کلید واژگان: تاریخ نگاری, تاریخ نگاری محلی, تاریخ نیسابور, السیاق لتاریخ نیسابور, حاکم نیشابوری, عبدالغافر فارسی -
بزرگ ترین کردار داستان های حماسی- اساطیری، اژدهاکشی است. در روایت های ملی- پهلوانی ایران غیر از یلان سیستان شماری از شاهان نیز با اژدها، موجودات اژدهافش یا اژدهایان پیکرگردانیده می ستیزند و آنها را می کشند یا در بند می کنند. کیخسرو کیانی هم یکی از این شهریاران است که در مآخذ معروف و روایات متداول درباره او، به اژدها اوژنی شناخته شده نیست اما داستان رویارویی وی با اژدها روایت اصیل و کهنی است که پیشینه آن احتمالا به منابع ایران پیش از اسلام می رسد و دو گزارش متفاوت از آن در منابع عربی و فارسی بازمانده است. گزارش نخست در سنی ملوک الارض و الانبیای حمزه اصفهانی و سپس همایون نامه زجاجی و تاریخ گزیده و نزهت القلوب مستوفی است که در آن کیخسرو اژدهایی را در کوه کوشید مابین فارس و اصفهان می کشد و دیگری، روایت واحد تاریخ قم که این پادشاه برای دفع زیانکاری اژدها به منطقه قم می آید و اژدها از دست او می گریزد. داستان اژدهاکشی کیخسرو به دلیل نیامدن در متون مهم و تاثیرگذاری چون شاهنامه و تاریخ طبری و نیز برجسته تر بودن وجه قدسی و معنوی این شاه نسبت به جنبه پهلوانی و جنگاوری او، ناشناخته و به دور از توجه مانده است.کلید واژگان: سنی ملوک الارض و الانبیا, تاریخ قم, کیخسرو, اژدها, اژدهاکشیThe greatest act of epic-mythological stories is kill the dragon. Other than Sistan’sheroes in Iran’s gladiatorship-national narratives, a number of kings also fight with dragon, creatures like dragon and dragons that have changedand they kill or capture them.In well-known sources and common narrations about him,Keixosrow Kiani is also one of these kings whohe is not a dragon race, but the story of his confrontation with the dragon is a genuine and ancient narrative that its background may be pre-Islamic sources of Iran and two different reports have survived in Arabic and Persian sources.The first report is in the book of “history of the Senii of the Moluk al-arz va al-anbia” written by Hamze Isfahani and then Zajjaji’sHomayoon nameh and Tarikhe Gozideh and Mostofi’sNozhat al goloob, in which Kexosrowkilled a dragon on the mountain between Fars and Isfahan and the other is the history narrative of Qom that the king is going to Qom to keeping back the dragon’s damage and the dragon escapes from her.The story of killing the dragon by Keyxosrowdue to lack of it in important and impressive texts such as Shahnameh and Tabari historyandagain tobe more prominent of the sacred and spiritual aspect of the king than his warfare and gladiatorship remained unknown and far from attention.Keywords: The seni of the Moluk al-arzva al-anbia, Qomhistory, Keyxosrow, dragon, killing the dragon
-
مسلمانان بر پایه آیه شریفه 13 سوره حجرات (49): «إنا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا» توجه فراوانی به جامعه مدنی و شهرنشینی داشتند و دانش مندانی هم چون فارابی، طرح مدینه فاضله را به عنوان جایی که مردم در آن گرد آیند و به یاری یک دیگر بپردازند ریختند و مورخان و جغرافی دانان در آثار خود جنبه های مختلف شهرنشینی و زندگی شهری را آوردند. یکی از ابتکارات آنان تالیف کتاب هایی مستقل درباره تاریخ شهرها بود که برخی از آن کتاب ها مانند تاریخ نیشابور، تاریخ بیهق، تاریخ بخارا، تاریخ قم و تاریخ سیستان برای ما باقی مانده است.در این کتاب ها بسیاری از اصطلاحات شهری و شهرنشینی و هم چنین نهادهای اداری و اجتماعی و مشاغل و حرف به چشم می خورد که برای بررسی مباحث تمدن شهری و نظام اداری و دیوانی حاکم بر شهرها مفید است. از میان این گونه کتاب ها می توان از تاریخ سیستان نام برد که علاوه بر مباحث تاریخی و اجتماعی مربوط به زمان خود حاوی بسیاری از لغات، کلمات و اصطلاحات اداری، دیوانی و اجتماعی است که در متن، به توضیح آن ها پرداخته آمده است.
کلید واژگان: اصطلاحات دیوانی, مناصب درباری, نظام پست و پیام رسانی, نظام حفاظت و حراست شهری, نظام مالیMoslems according to Koran (49:13) Sura Hogarat which states: “ We have created you as male and female and divided you into tribes in order to get acquainted with each other” have paid special attention to civil and urban society, and scientists such as Farabi introduced utopia as a place where people gather and help each other. Historians and geographers in their works, spoke about different aspects of civil life. One of their innovations was the compilation of independent books about the history of towns among which history of Nayshapour, Sistan, Bokhara, Qom and Bayhaghi remain to this day. In these books, one comes across many civic terms, administrative social institutions, and various professions which are valuable for investigating civil discussions regarding administrative legal systems governing the cities. History of Sistan apart from historical social discussions, contains many social, administrative, govermental terms and expressions which are fully discussed in the text.
Keywords: Governmental terms, Court Posts, Postal, Media systems, Police System, Financial Systems -
در کتاب تاریخ قم، که در سال 378 ه ق به قلم حسن بن محمد بن حسن بن سائب بن مالک اشعری قمی تصنیف شده است، حدیثی از امام کاظم علیه السلام وجود دارد که برخی فقی هان و حدیث شناسان معاصر، آن را بر نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران تطبیق کرده اند. در این پژوهش توصیفی تحلیلی، سند و دلالت این حدیث بررسی شده و فرضیه انطباق آن بر امام خمینی واکاوی و ارزیابی شده است. میزان اعتبار کتاب و شخصیت راویانی که در سلسله سند حدیث وجود دارند، بر اساس معیارهای رجالی و گفتار و نوشتار علمای رجال مورد سنجش دقیق قرار گرفت و روشن شد که سند حدیث، قابلیت پذیرش را دارد و محتوای آن با ملاحظات خاص و قرائن و دلایل ویژه بر نهضت امام خمینی ره تطبیق می کند.
صرف نظر از سند حدیث، مفاد و محتوای آن و پیام ها و نکته های نهفته در متن الفاظ این حدیث، با نگاه کلان به احادیث مرتبط با قیام های شیعیان در عصر غیبت و پیش از ظهور قائم آل محمد علیه السلام، استنباط شد و تمام دلایل و مدارک و شواهد فرضیه تطبیق، شناسایی و ارزیابی گردید.
کلید واژگان: حدیث, امام کاظم علیه السلام, تربیت زمینه ساز ظهور, راهبردها, امام خمینی, انقلاب اسلامی, قمThe book of the History of Qom written by Hassan ibn Mohammad ibn Hassan ibn Saeb ibn Malik Asha’ri Qomi in 378 AH contains a Hadith related from Imam Kadhim(a) which, according to some jurists and contemporary scholars of hadith, applies to the movement of Imam Khomeini and the Islamic Revolution. Using a descriptive-analytical, this research investigates the chain of transmission and implication of this Hadith and evaluates the idea of its applicability to Imam Khomeini. The degree of the validity of the book and the biography of the narrators referred to in the chain of transmission of Hadith are evaluated according to the science of Rejal and scholars sayings and writings so that it is evident that the chain of transmission of Hadith is acceptable and the special considerations and evidence and indications show that it applies to Imam Khomeini's movement. Regardless of the chain of transmission and content of Hadith, the messages and points hidden in the text are drawn out after going through the traditions relating to Shi’a uprisings during the absence and before the advent of Imam Mahdi, and all the evidence of the hypothesis of applicability is identified and evaluated.Keywords: Hadith, Imam Kadhim(a), cultivating the idea of preparing the ground for the re, appearance of Imam Mahdi, strategies, Imam Khomeini, the Islamic Revolution, Qom -
بسط، تعمیق و تدقیق مطالعات و پژوهش های کاشان شناسانه مستلزم گسترش این حوزه به مطالعات تاریخی و فرهنگی پیرامونی، از جمله حوزه تمدنی فرهنگی جبال کهن است. این ناحیه در بستر چندین شهر مهم همچون کاشان، قم، اصفهان، ری و همدان رشد و شکوفا شده؛ لذا بررسی و مطالعات جدید و بین حوزه ای نتایج درخشانی برای این شهرها خاصه در غنای کاشان شناسی در بر خواهد داشت. در این نوشته، سه تاریخ محلی و مستقل که برای نخستین بار برای سه شهر کاشان و قم و اصفهان در سه مقطع و قرن چهارم و هشتم و سیزدهم هجری (به ترتیب تاریخ قم، محاسن اصفهان و تاریخ کاشان) تالیف شده اند، انتخاب گردیده است. با مرور و واکاوی هریک از این شهرها، دلالت ها و چشم اندازهای تاریخی کاشان پژوهانه ناظر بر آن ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. کاشان شناسی باید دامنه پژوهش خود را از کاشان تا منطقه جبال کهن بسط دهد؛ زیرا هم در گذشته در میان دو شهر قم و اصفهان تعریف و تحدید شده و هم پیوندهای اکنونش برآمده از میراث برجای مانده فرهنگی در منطقه سواد است. به علاوه روند شکل گیری، تالیف، ترجمه از عربی به فارسی، تصحیح و چاپ این آثار به عنوان میراث گرانبهای ادبیات فارسی کل ایران و به عنوان منبع و گنجینه تاریخی و فرهنگی برای هریک از این سه شهر نیز در ذیل این بررسی، تلخیص شده و مدنظر بوده است.کلید واژگان: کاشان, تاریخ قم, محاسن اصفهان, تاریخ کاشانDevelopment and advancement of Kashanological researches and studies require extension of such studies to historical and cultural surveys on nearby regions like the cultural-civilizational domain of old Jibal. The progress of this domain has been because of development of several outstanding cities such as Kashan, Qom, Isfahan, Ray, and Hamadan. Conducting new interdisciplinary studies about history of these relating cities will result in better knowledge of them and specially, Kashan. In this article, three works of local history have been analyzed: Tarikh e Qom (history of Qom), Mahasin e Isfahan (virtues of Isfahan), and Tarikh e Kashan (history of Kashan). These books have been written in 4th, 8th, and 13th century, respectively. Investigating these writings, their historical Kashanological aspects have been studied. Kashanology must expand its borders so that the old Jibal region will be also contained; Kashan not only has been defined and confined by the neighbor cities of Qom and Isfahan at past time, but is nowadays influenced by cultural heritage of Jibal and Savad region. Writing style, process of translating from Arabic to Persian, and editing and printing of these works, which are the precious legacy of Persian literature and invaluable historical and cultural sources, have been discussed as well.Keywords: Kashan_Tarikh e Qom_Mahasin e Isfahan_Tarikh e Kashan
-
در این مقاله، پس از تعیین جغرافیای تاریخی قم و جایگاه این شهر در معارف دینی، به مهمترین عوامل پیدایش و گسترش تشیع و مذهب امامیه پرداخته شده و در این زمینه، عوامل مؤثر بر آن بررسی گردیده اند که از آن جمله است: تاکید پیامبر اکرم (ص) بر فضیلت حضرت علی (ع) و پیروانش بر دیگران، مهاجرت شیعیان و بزرگان و عالمان مذهب امامیه از مراکز اسلامی و شهرهای مسلمان نشین به قم، به ویژه سفر تبلیغی حضرت سلطانعلی - فرزند امام محمد باقر (ع) به اردهال و شهادتش در آنجا، اقامت حضرت معصومه (س) و دیگر فرزندان و اعقاب و اصحاب ائمه (ع) در قم، بنیا مساجد و مراکز فرهنگی در این شهر، قیام امام حسین (ع) و شهادت مظلومانه او و فرزندان و اصحابش؛ و از سوی دیگر، نظام شرک آمیز و ستم پیشه پادشاهان ساسانی و سپس خلفای اموی و عباسی که زمینه های گریز از آیین زرتشتی و مذهب حاکمان اموی و عباسی و روی آوردن به مذهب امامی را فراهم آورد.کلید واژگان: تشیع, قم, سعد اشعری, تاریخ قمAfter explaining Qom’s historical geography and its place in promoting religious sciences this paper studies the most important factors effective in the origin and expansion of Shi’ism, among which are the following:•The Holy Prophet’s emphasis on the supremacy of Imam Ali and his followers over others.•Emigration of Shias and Shi’ite great scholars from other Islamic places to Qom, especially the promotional journey made to Ardhal by Hezrat Sultanali and his martyrdom therein.•The stay of Hezrat Ma’suma and other descendants and companians of the Imams (peace be upon them) at Qom.•Construction of mosques and cultural centers. •The uprising of Imam Husain (peace be upon him) and the martyrdom of the Imam and his children and companions.•Polytheistic and tyrannical systems of Sasanid kings, which, after the Umayyad and Abbasid caliphs, paved the ground for escaping from Zoroastrianism and the religion of Umayyad and Abbasid caliphs and embracing Shi’ism.
-
این مقاله با اشارهای گذرا به پیشینه تاریخی شهر قم به چگونگی پیدایش شیعه و گسترش آن در این منطقه جغرافیایی ایران میپردازد و درصدد یافتن پاسخی برای این سوال است که چرا قم پس از پذیرش اسلام به عنوان یک شهر شیعی مطرح شد و مذهب تشیع را در حالی پذیرفت که سایر نقاط ایران هنوز در تردید پذیرش اسلام یا باقی ماندن بر آیین آبا و اجدادی خود بودند. عوامل تاثیرگذار بر پذیرش تشیع و گسترش آن در قم کداماند؟ نتایج بررسی های انجام شده در این تحقیق، با استناد به منابع تاریخی و روایی، نشانگر آن است که مردم قم از همان ابتدای ورود اسلام تفکر شیعی، آن هم شیعه امامیه را برگزیدند و بر حفظ و گسترش آن اهتمام ورزیدند و هرچند اشعریون در گسترش و توسعه شیعه در این منطقه نقش بهسزایی داشتند ولی عامل اصلی نفوذ شیعه در این منطقه مرهون آن دسته از اعرابی است که به نوعی از صحابه پیامبر(ص) محسوب شده و از طرفداران حضرت علی (ع) بوده اند.
کلید واژگان: قم, تشیع, تاریخ قم, ورود تشیعThis study, with a quick hint to the historical background of Qom, studies the rise of Shia and its expansion in Iran’s geographic area trying to find an answer to this questions: why was Qom introduced as a Shiite city after Islam and accepted Shiism while other cities were still in doubt in believing Islam or remaining on their ancestral religion. What are the factors influencing the adoption of Shiism and its expansion in Qom.According to historical sources and hadith, the results of the survey conducted in this study indicate that Qom people accepted Shiite thought and particularly Shia Imamieh from the very beginning of Islam. Then they tried to protect Shia and make it worldwide. Although Asharioun played a significant role in contribution and development of the Shia in the region, the main factor of Shiite influence in the region thanks to those of Arabs who were among the companions of the Prophet (pbuh) and the followers of Imam Ali (AS).Keywords: Qom, Shiism, Qom history, arrival of shiism -
شهر آران و بیدگل واقع در شهرستانی بدین نام، در دهه های اخیر از ترکیب دو شهر آران و بیدگل تشکیل شده است. این شهر از قرن ها پیش مرکز مهم جمعیتی، اقتصادی و فرهنگی در منطقه کاشان بوده است. رد پای این شهر و مکان های وابسته به آن مانند آبادی هراسکان را می توان در منابع قرون اولیه اسلامی همچون تاریخ قم و کتاب ذکر اخبار اصفهان یافت. قصیده نونیه راوندی نیز اطلاعاتی از این شهر در دوره سلجوقی به دست می دهد. در منابع دوره ایلخانی نیز به آبادی بیدگل و هراسکان اشاره شده است. در دوره صفوی، آران و بیدگل از رونق و اعتبار قابل ملاحظه ای برخوردار بوده و در آن هزاران کارگاه شعربافی مشغول به کار بوده است. اهمیت این شهر از برخی سفرنامه های دوره صفوی و اسناد آیینی این دوره به دست می آید. همچنین تصویری از آران و بیدگل در دوره زندیه از رساله شرح احوال ملاعلی آرانی آمده است. وضعیت این شهر در دوران قاجاری را نیز می توان از تاریخ کاشان ضرابی، کتابچه کیفیت بلده و بلوکات کاشان و کتاب جالب چراغان در جغرافیای قصبه بیدگل به دست آورد. درمجموع، این مقاله تلاشی است آغازین برای یافتن هویت تاریخی شهر آران و بیدگل.کلید واژگان: آران و بیدگل, هراسکان, تاریخ, منابع تاریخیThe city Aran va Bidgol, located in a county with the same name, is actually the combination result of two cities of Aran and Bidgol in recent decades. Since centuries ago, this city has been a main residential, economic, and cultural center of Kashan region. Some descriptions of the city and its relating areas, such as Haraskan, are mentioned in sources of Islamic first centuries like the books Tarikh -e- Qom (history of Qom) and Zikr -e- akhbar -e- Isbahan (mentioning narratives of Isfahan). In addition, Ravandi's Qasida Nuniyya contains some information about the city in Seljuq period. In the sources of Ilkhanate era, the hamlets Bidgol and Haraskan are alluded to. In Safavid era, Aran va Bidgol considerably prospered and thousands of SharBafi (hair-weaving) workshops were set up in it; the significance of this city in Safavid era is reflected in some travel books and ritual documents of this period. A description of Aran va Bidgol in Zand era may be seen at treatise of Sharh -e- ahval -e- Molla Ali Arani (biography of Molla Ali Arani). Furthermore, the situation of the city in Qajar period is represented in Tarikh -e- Kashan (history of Kashan; written by Zarrabi), Kayfiyat -e- Balada va Bolukat -e- Kashan (state of districts and areas of Kashan), and a fascinating book about geography of Bidgol, titled as Chiraqan (lighting). Generally speaking, this article is a preliminary endeavor to acquire the historical identity of Aran va Bidgol.Keywords: Aran va Bidgol, Haraskan, History, Historical Sources
-
نوشتار حاضر به تحقیقی درباره تاریخ تاسیس حوزه علمیه قم نشسته است و در این راستا با استناد به منابع تاریخی، به تحلیل زمینه ها و عوامل پیدایش آن پرداخته است. آنگاه وضعیت این حوزه را از نظر فرهنگی، علمی و آموزشی در دو قرن پس از تشکیل به تصویر می کشد. این تحقیق، بنیادی و از نوع توصیفی تحلیلی به شیوه کتابخانه ای می باشد. از این رو برای جمع آوری اطلاعات از روش یادداشت برداری (فیش برداری) استفاده می شود. پس از طبقه بندی اطلاعات گردآوری شده، با استفاده از روش تحلیل محتوا به نتیجه گیری و تدوین می پردازیم.
یافته های این تحقیق نشان می دهد که حوزه علمیه قم به عنوان نهاد تعلیم و تربیت دینی در پایان سده دوم و یا در ابتدای سده سوم هجری، در عصر حضور امامین رضا و جواد (علیهما السلام) شکل گرفته است. این حوزه مقدس با قدمتی به طول هزار و دویست و اندی سال، دارای پیشینه ای طولانی تر از پیشینه حوزه شریف نجف است.
محدثان و دانشمندان اشعری در ایجاد زمینه تشکیل و در برپایی حوزه در قم نقش اساسی داشته اند. آنان پس از سعی در توسعه شهر و وضعیت اقتصادی آن و به دنبال استقلال سیاسی بخشیدن به شهر قم، با فراخواندن سایر اشعریان، شیعیان و سادات، و تثبیت دین اسلام و مذهب تشیع در آن، زمینه های اجتماعی و فرهنگی لازم را برای حضور و اجتماع دانشمندان و محدثان شیعی در این شهر فراهم آوردند. در چنین شرایطی محدثان و صحابی امامان معصوم (علیهم السلام) که غالبا از خاندان اشعری هم بودند با تشکیل جلسات علمی و دینی، حوزه علمیه قم را برپا نمودند. بنابر شواهد تاریخی، می توان از محمد بن عیسی اشعری و پسرش احمد به عنوان اولین رؤسای حوزه علمیه قم نام برد. حوزه قم در زمان شکل گیری خود بسیار فعال و پر رونق بوده است، به گونه ای که با قاطعیت می توان این مرحله از حیات آن را یکی از شکوفاترین دوران آن دانست.
کلید واژگان: آموزش دینی, تاریخ آموزش و پرورش, حوزه علمیه قم, تاریخ قم, اشعریانThe research studies the history of establishment of Hawzeh as an educational institute. In this way, based on historical resources, the research analyzes the grounds and causes of its development. Then, its cultural, scientific and educational condition in two years after its establishment is depicted. This is a basic library research of the descriptive-analytic type. Thus, after the data collection phase, by taking notes and categorizing them, conclusions are drawn by the content-analysis method. Based on the findings of this research, the Hawzeh of Qom has been established at the end of the second, or at the beginning of the third, century of Hijrat. Ashari scholars and narrators have had the main role in forming the Hawzeh in Qom. After attempting to develop the town, to improve its economic condition and to gain political independence, Ashari's invited other Ashari, shia, and sadat people and affirmed Islam and the shia school. In this way, they created the social and cultural ground for gathering shia scholars and narrators in Qom. In such a condition, the narrators and companions of the Imams, most of whom have been Ashari, formed the Hawzeh by scientific and religious meetings. In this era, the Hawzeh has been very active.
نکته:
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبه‌ای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شده‌است.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شده‌اند و انتظار می‌رود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار ساده‌ای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش داده‌شود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشته‌های نویسنده خاصی هستید، یا می‌خواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
* با توجه به بالا بودن تعداد نتایج یافت‌شده، آمار تفکیکی نمایش داده نمی‌شود. بهتراست برای بهینه‌کردن نتایج، شرایط جستجو را تغییر دهید یا از فیلترهای زیر استفاده کنید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجه‌ای نباشند.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجه‌ای نباشند.
متن مطلب
اعتبار نشریه
-
معتبرحذف فیلتر
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.