-
فصلنامه متن پژوهی ادبی، پیاپی 23 (بهار 1384)، صص 142 -166مقامه یکی از شکلهای بیانی رایج ادبیات عرب است که در قرن چهارم هجری به دست بدیع الزمان همدانی ساختاری منظم یافته و در فرهنگ و ادبیات جامعه ی اسلامی آن روزگار از پایگاه و ارج ویژه ای برخوردار بوده است. در این جستار به فرهنگ و ادبیات و اندیشه هایی پرداخته شده است که می توان گفت درون مایه ی بیشتر مقامات بدیع الزمان بر اساس آنها شکل گرفته است. ...
کلید واژگان: بدیع الزمان, مقامات, فرهنگ عامه, (فولکلور) هجو, مدح, آداب و رسوم, هنر, طرح فولکلور, توده شناسی -
جلوه های فولکلور و سیستم های حقوقی موجودجلوه های فولکلور مجموعه ای از تولیدات، آثار، خلاقیت و عقاید و سنن گروه یا جامعه ای معین است که با شیوه های ملموس و غیرملموس و در قالب اشکال هنری (اعم از اجرایی و غیراجرایی) و ادبی یا به صورت دانش بومی (شامل دانش طبی، دانش کشاورزی و دانش زیست محیطی)، منابع طبیعی و منابع ژنتیک و غیره تبلور یافته و به یک معنا عامل شناسایی اجتماعات و شناسنامه فرهنگی این جوامع می باشد که در طول قرن ها میراث فرهنگی و تمدن ملت ها را شکل داده است.
در مقاله حاضر ضمن اشاره به سیر تاریخی حمایت از جلوه های فولکلور و شناسایی و توصیف آنها به لحاظ اهمیت بعد «تجاری» جلوه های فولکلور نقش آنها را در توسعه اقتصادی پایدار و تحول اقتصادی به ویژه در زمینه صنایع دستی و آثار هنری نتیجه گیری می کنیم. و در وجه «فرهنگی» این جلوه ها با اذعان به لزوم «شناسایی»، «حفظ»، «تبلیغ» و تشویق آنها به روشنی درمی یابیم که مفهوم «حفظ و تضمین» جلوه های فولکلور اعم از مفهوم «حمایت» سیستم مالکیت فکری(IP) می باشد. از این رو با وجود این که برخی از جلوه های فولکلور زیر چتر حمایت اثباتی و حمایت پیشگیرانه سیستم IP قرار می گیرند ولی به دو علت «ماهوی» و «قانونی» نقص و ناتوانی این سیستم آشکار می باشد و اتخاذ یک سیستم ویژه و مستقل را ضروری می نماید. در این راستا با تدبیر در ماهیت جلوه های فولکلور می توان «حمایت از طرح ها و تولیدات بومی»، «حمایت در مقابل ادعاهای واهی نسبت به اصالت» و توجه به «حقوق جمعی و اخلاقی» را در شکل سیستم ویژه از سیستم IP وام گرفت و یا با توجه به اقدامات منطقه ای و بین المللی و تجربیات برخی کشورها از سیستم ویژه و مستقلی در قالب کنوانسیون ها، پروتکل ها، موافقت نامه ها یا قوانین داخلی جهت حمایت بهره جست.
کلید واژگان: فولکلور, جلوه های فولکلور, میراث فرهنگی, مالکیت فکریExpressions of Folklore and Existing Legal SystemsExpressions of Folklore include (but are not limited to) productions, creations, innovations, beliefs and traditions belonging to a specific group or society. Also natural and genetic recourses are included in the Expressions of Folklore. Folklore is probably the most important and well-acclaimed component of the cultural heritage of a nation. The Issues discussed in this article highlight one crucial point: An attempt to protect indigenous folkloric works and traditional knowledge within existing intellectual property law system is akin to fitting a square peg in a round hole. The former underlies a dominant social and economic order, which has afforded little accommodation to the principles espoused by the latter.The tenets of individualism and economic value that are central to Eurocentric thought and legal order are alien to indigenous peoples, who embrace a holistic attitude to life and nature.It is this understanding that should inform the dominant social order vis-à-vis any attempt to accommodate the interests of indigenous peoples in the legal system. It is suggested here that the most suitable means of addressing the problem is through the enactment of sui generis legislation, which recognizes indigenous intellectual property rights as a distinct and separate group of rights from copyright regimes though there may be similarities.The legislative action must be reinforced by effective policy guidelines and protocols, as well as educational campaigns that promote recognition of the right of indigenous peoples to own and benefit from their own cultural heritage.Keywords: Folklore, Expressions of Folklore, Cultural Heritage, Intellectual Property -
صادق هدایت یکی از نخستین نویسندگان و پژوهش گرانی است که با فرهنگ عامه ی مردم ایران برخورد علمی و دقیق داشت. وی ضمن پژوهش در فرهنگ عامه (فولکلور) در داستان های خود نیز از این عناصر استفاده کرد و تصویری روشن از فرهنگ و آداب و رسوم سرزمین خود در آن ارائه داد. داستان های هدایت به عنوان مهم ترین بخش از آثار او و به عنوان یکی از نمونه های فرهنگی، تجلی گاه بسیاری از عناصر فرهنگ عامه است که با بررسی و مطالعه ی آن ها می توان علاوه بر آشنایی با این باورها و اعتقادات، از سرگذشت فرهنگی مردم ایران نیز آگاهی پیدا کرد. در این مقاله برآنیم تا به بررسی جلوه های فرهنگ عامه (فولکلور) در داستان های هدایت بپردازیم و نحوه ی به کارگیری این عناصر را در داستان های او مورد بررسی قرار دهیم. به این منظور پس از طرح مباحثی در مورد فرهنگ عامه(فولکلور) و موارد شمول و قلمرو آن، به تقسیم بندی این عناصر در داستان های هدایت پرداخته ایم و آن ها را به چهار دسته ی آداب و رسوم و اعتقادات، اشعار و ترانه های عامیانه، ضرب المثل ها و زبان عامیانه تقسیم کرده ایم و با ارائه ی جدول آماری به بررسی کاربرد این عناصر در داستان های هدایت پرداخته ایم.
کلید واژگان: صادق هدایت, آثار داستانی, فرهنگ عامه (فولکلور), زبان عامیانهSadegh Hedayat is one of the first authors and researchers who has had a precise and scientific confrontation with vulgar culture of Iranians. He has used these elements in his stories while researching in vulgar culture and he has provided a clear image of the culture and traditions of his region. Stories of Sadegh Hedayat are an emerging point for many elements of vulgar culture as the most important part of his works, and are considered as cultural examples which by investigating and studying them, we can learn about cultural memoir of Iranians besides the cognition of their believes. In this paper, we are taking efforts to survey flashes of vulgar culture in the stories of Sadegh Hedayat and we are going to study the application method of these elements in stories of Hedayat. To achieve this objective, we have divided such elements in stories of Hedayat after proposing some discussions concerning vulgar culture and its inclusion and territory issues and we divided them into four categories of; traditions and believes, vulgar poems and songs, proverbs and vulgar language. Then, by providing statistical tables we have studied application of these elements in stories of Hedayat.Keywords: Sadegh Hedayat, story works, vulgar culture, vulgar language -
حقوق فولکلور جزء جامعه شناسی حقوقی می باشد. این رشته از داده های حقوق فرهنگی از یک سو و حقوق مالکیت فکری، از سوی دیگر برآمده است. ادبیات این رشته که بدنبال پاسداشت از حقوق سنتی و به ارث رسیده مردم بومی- محلی می باشد، ناشناخته است. در جهت حمایت از انواع گوناگون جلوه های فولکلور، اقداماتی ارزنده در سطح بین المللی بویژه بوسیله سازمان هایی از قبیل سازمان مالکیت فکری(وایپو) و سازمان یونسکو انجام گرفته است. از جمل? این اقدامات می توان از مقررات نمونه 1982 و 1984 راجع به حمایت از جلوه های حقوق فرهنگ عامه نام برد. در این مقاله دو شیوه حمایتی اصلی و جایگزین جهت حمایت از«جلوه های فولکلور» ارائه شده است. در شیوه حمایتی اصلی ضمن بیان نظام حمایتی مالکیت فکری و نظام مستقل، شیوه مناسب حمایت را پیش بینی راهکارهای حقوقی و فرهنگی و اجتماعی در قالب نظام مستقل نتیجه گرفتیم.کلید واژگان: فولکلور, جلوه های فولکلور, مالکیت فکری, سیستم مستقلFolklore, in fact, is community (or collective) intellectual property. Literal of folklore, in present, is unknown and, to some what, vaguable. this filed of law is pay attention to on behafe of WIPO and UNESCO. two kinds of protection is established by legislators. Firstly (mainly) protection, that promoting a sui generis system, and secondary (substitute) protectioFolklore, in fact, is community (or collective) intellectual property. Literal of folklore, in present, is unknown and, to some what, vaguable. this filed of law is pay attention to on behafe of WIPO and UNESCO. two kinds of protection is established by legislators. Firstly (mainly) protection, that promoting a sui generis system, and secondary (substitute) protection, that includes some of ways, as such as, contract models, human rights, trade secrets and ets.n, that includes some of ways, as such as, contract models, human rights, trade secrets and ets.
-
ایرانیان و ارامنه ملت هایی با میراث فولکلوریک غنی و پرباری هستند که یادگار تاریخ پرفراز و نشیب این دو ملت است. هدف این نوشتار، معرفی ویژگی های محتوایی و ساختاری حکایات «آناهید» و «شاهزاده کرمانی» و بررسی مشابهت های آنهاست. مقایسه این دو حکایت نشان می دهد که انگیزه های مشترک این دو ملت، عامل اصلی شکل گیری و تکامل این حکایات بوده است. البته گاه ممکن است خاستگاه این حکایات یکی از دو جامعه ایرانی و ارمنی باشد و جامعه دیگر آن را به عاریت گرفته باشد.
روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی تحلیلی و با اتکا بر متون ادبی مورد نظر بوده است. منبع اصلی این پژوهش در مقایسه و تحلیل حکایت شاهزاده کرمانی نسخه ای است خطی موسوم به «جامع الحکایات» که احتمالا مربوط به اواخر قرن 10 و اوایل قرن 11 هجری و منبع حکایت آناهید، کتاب معروف «حکایت های ملی ارمنی» قازارس آقایان شاعر، نویسنده و فولکلور شناس معروف ارمنی است. این پژوهش به بررسی ویژگی های فولکلوریک، محتوایی و ساختاری حکایت ها می پردازد و اساس کار نظریه فولکلور شناس معروف روسی ولادیمیر پراپ در کتاب«نظریه و تاریخ فولکلور» استکلید واژگان: ادبیات ارمنی, ادبیات فارسی, آناهید, شاهزاده کرمانی, فولکلورThe Iranian and the Armenian are two nations of rich folkloric heritage, which reminder of the rise and fall of their history. The objective of the present article is to introduce the features of form and content of “Anahid” and “Kermanian Princess”. Their contrast shows that the two nations’ common grounds and motives was the main factor in their development. Clearly, one of these societies might have been the origin of the narratives.The research method is library based. Our main references for analysis of “Kermanian Princess” and “Anahid” were “Jame’-ol-Hekayat”, a manuscript of the late 10th H. and early 11th H., and the famous book of “Armanian National Narratives” by the well-known Armenian folklorist, Qazares Aqayan, respectively. In the present research, we have studied the content, structural, and folkloric features of narratives based on Vladimir Propps theory, cited in his “The Theory and History of Folklore”. -
در اصطلاح لغوی، واژه فولکلور به معنی فرهنگ عامه و فرهنگ مردم ذکر شده است. جلوه ها یا نمادهای فولکلور نیز شامل تولیدات، آثار، خلاقیت، عقاید و سنن گروه یا جامعه ای معین است که با شیوه های ملموس و غیرملموس و در قالب اشکال هنری(اعم از اجرایی و غیراجرایی) و ادبی یا به صورت دانش بومی(شامل دانش طبی، کشاورزی و زیست محیطی) منابع طبیعی و زیست محیطی تبلور یافته و عامل شناسایی اجتماعات و شناسنامه فرهنگی، زیستی و تاریخی این جوامع است. مقاله حاضر، ضمن بیان مفهوم و پیشینه تاریخی جلوه های فولکلو ر، به ویژه دیرینگی، اختصاص داشتن به قلمرو معین و جمعی و گروهی بودن این جلوه ها اشاره کرده قائل به، «حق مالکیت» و «حق انتفاع»، «حق مخصوص» و در ارتباط با ماهیت آن و از میان نظریات حق مالکیت(جمعی) بوده و اعتباری بودن علقه مالکیت میان پدیدآورندگان و صاحبان با جلوه های فولکلور را قابل پذیرش می داند.
کلید واژگان: فولکلور, جلوه های فولکلور, مالکیت فکری جمعیThe term ''Folklore'' verbally means public and people's culture. Expressions or symbols of folklore include productions, works, creativity, believes and traditions of a group or a definite society which have been flourished and emerged via tangible or intangible ways, in the form of artistic (either performances or nonperformances) or literary works or in the form of indigenous knowledge (including medical, agricultural and environmental science) and natural and ecologic sources. These factors have always been the instrument of recognizing the communities and also have been the cultural, biological and historical identity of such societies. In this essay, along with the clarifying the concept and historical background of folklore expressions, three traits of folklore, including the oldness, belonging to a certain territory and collectivity, will be studied. However, in association with the identity of folklore, three theories are propounded, including ''sui generis'', '' exploitation right'' and ''property right'', in which collective property right is accepted and finally the abstractness of relationship between creators and owner against aspects of folklore is regarded as acceptable. -
در این مقاله پس از مروری بر سوابق فرهنگی، و ادبی تاجیکستان، و بیان اهمیت و لزوم پژوهش درباره ادبیات فولکلور به تبیین خلاصه ای از ویژگی های دوبیتی ها و رباعی های عامیانه تاجیک، و بیان موضوعات و مضمونهای گوناگون آنها پرداخته شده است. نمونه رباعی ها و دوبیتی های این مقاله از افواه مردم تاجیکستان جمع آوری شده است. تلاش شده است که با دسته بندی موضوعی مضمونها، تا جایی که مجال این مقاله اجازه می دهد به روشن شدن مرزهای موضوعی در رباعی ها و دوبیتی های فولکلور تاجیک پرداخته شود. برای هر شاخه مضمونی و زیرشاخه های آن نیز مثالهایی از خلال اشعار فولکلور تاجیک آورده، و به صورت جنبی به دیگر ویژگی های این نمونه ها هم اشاره شده است.
کلید واژگان: فولکلور تاجیک, مضمون رباعی, محتوای دوبیتی, محتوا و مضمون فولکلور تاجیکThis article reviews the cultural and literary history of Tajikistan, attaching importance to research in folklore literature, while summarizing the characteristic features of common Tajik couplets and quatrains, and elaborating on a wide range of topics and themes. The quatrains and couplets presented in this article have been collected from the masses of people in Tajikistan. In this article, efforts have been made to group themes and to relatively clarify the boundaries of themes in Tajik folklore quatrains and couplets. For each of the branches of themes and their related sub-groups, examples have been mentioned from Tajik folklore poems, while also other characteristic features of these poems have been pointed out.
Keywords: Tajik folklore, Themes, contents of folklore Tajik quatrains, couplets -
ترانه ها بخشی مهم از دانش و فرهنگی را تشکیل می دهند که از آن به فولکلور (فرهنگ مردم) تعبیر می کنیم. آثاری که خالقان و سرایندگانی ناشناخته دارند و عمدتا، به صورت شفاهی و سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده اند. ترانه های فولکلور به نظر اغلب محققان، صدای توده های فرودستی هستند که از اعماق تاریخ با ما سخن می گویند. سادگی و بی پیرایگی آثار فولکلور، این امکان را فراهم می کند که در کنار دیگر اسناد و منابع تاریخی، دیدی به مراتب واقعیتر و دقیقتر از تاریخ اجتماعی توده های مردم به دست آید. مقاله پیش رو با تمرکز بر مضمون و محتوای «ترانه رعنا» به شیوه توصیفی تحلیلی مبتنی بر استفاده از منابع کتابخانهای و پژوهش میدانی، درپی پاسخ به این پرسش است که پژوهش در فولکلور نواحی و مناطق، واجد چه ظرفیت و بهرههایی برای تحقیقات تاریخ اجتماعی است؟ نتایج حاصله از پژوهش، مبین آن است که ترانه فولکلور رعنا که مویه ای بر زندگانی پرماجرای زنی از کوهپایه های شرق گیلان است؛ جدا از جنبه های ادبی و هنری آن، اشارات مهمی به تاریخ اجتماعی توده های مردم و ساختار اجتماعی سیاسی این ناحیه در دوره موسوم به ارباب رعیتی دارد که آن را واجد اهمیت در مطالعات تاریخ اجتماعی می کند.
کلید واژگان: فولکلور, تاریخ اجتماعی, گیلان, ترانه, رعناSongs encompass the main body of knowledge and culture, known as folklore. They are works of unknown producers and singers, passing down from generation to generation by words of mouth. Folk songs, according to most scholars, are the voices of the inferior walks of life who talk to us from the depths of history. The simplicity and sincerity of folklore works, together with other historical documents and references, enable us to reach a much more realistic and sensible view of the social history of communities. This study focuses on the theme and content of the song "Rana" within a descriptive-analytical scheme using library sources and field research to know what capacity the research in the folklore of regions does offer for social history studies. The folklore song "Rana" is a lamentation on the adventurous life of a woman from the foothills of East Gilan and, besides its literary and artistic aspects, refers to the social history of the masses of people and the socio-political structure of this region in the feudalism era, making it relevant in the study of social history.
Keywords: Folklore, Social History, Gilan, Song, Rana -
سینمای انیمیشن ایران، برای دست یابی به موفقیت بایستی از هر دو جنبه فنی و محتوایی رشد نماید. یکی از معضلات امروزی سینمای تجاری انیمیشن در ایران کاستی و یا فقدان داستان با محتوای مناسب برای سینمای انیمیشن و مخاطب ایرانی می باشد. ازآنجایی که در جهان کنونی، فرهنگ عامه رابطه نزدیکی با رسانه های جمعی داشته و پراهمیت می باشد؛ بسیاری از تولیدکنندگان انیمیشن تجاری از داستان های فولکلور پریان با موضوعات عاشقانه برای موفقیت تجاری و تاثیرگذاری بر مخاطب بهره می جویند. در این تحقیق این فرضیه مطرح می باشد که داستان های عاشقانه پریان یکی از بهترین منابع الهام در تولید محتوا برای سینمای انیمیشن تلقی می شوند. لذا به نظر می رسد داستان های عاشقانه فولکلور آذری دارای این توانمندی بالقوه برای الهام بخشی باشند. سوال اصلی در این پژوهش این می باشد که چرا و چگونه داستان های عاشقانه در ادبیات فولکلور آذربایجان که در سنت عاشقی اجرا می گردند؛ می توانند منابع الهام متناسب با ویژگی های سینمای انیمیشن برای تولید آثار، چه از منظر محتوایی و چه ساختار داستانی محسوب گردند؟ برای پاسخ به آن، ابتدا ویژگی های داستان های مناسب برای انیمیشن بررسی و چهار شاخصه سنجش به دست آمده و سپس با تحلیل 9 داستان فولکلور در منطقه آذربایجان با شیوه ریخت شناسی ولادیمیر پراپ، به تطبیق این چهار شاخصه با ویژگی های داستان های مورد مطالعاتی پرداخته ایم. ابزار گردآوری کتابخانه ای بوده و از شیوه توصیفی- تحلیلی برای تبیین نتایج تحقیق استفاده شده است. درنتیجه ی این تحقیق، می توان گفت که این داستان ها هر چهار ویژگی فانتزی، عاشقانه بودن، موزیکال بودن، و ماجراجویانه بودن را دارند و می توانند منابع الهام ارزشمندی برای سینمای انیمیشن ایران محسوب گردند.
کلید واژگان: ادبیات فولکلورآذربایجان, سینمای تجاری انیمیشن, فرهنگ عامه, ریخت شناسی ولادیمیر پراپ, قصه های پریان عاشقانهIranian animation cinema has to grow in both content and technology in order to succeed. One of the problems of today's animated commercial cinema in Iran is the lack of good stories that are appropriate to both animation cinema’s features and the Iranian audience’s interests. Because in today's world, popular culture is closely linked to the mass media, many commercial producers use fairy-tales with romantic themes for commercial success and impact on audiences. Therefore, this hypothesis has been raised that fairy-tales are considered one of the best sources of inspiration for producing content for animation cinema. Regarding to this hypothesis, it appears that Azeri romantic folk-tales have the enough potential to inspire. The main question is why and how can romantic tales in Azeri folklore literature, which run in the tradition of Aşıqliğ, be considered as valuable sources of inspiration according to the characteristics of animation cinema to produce works, both in terms of content and structure? To answer this question, first, the characteristics of suitable stories for animation are investigated and four indicators are obtained, and then, nine Azeri folk-tales have been analyzed by Vladimir Prop’s morphology. Finally, we compare the tales with four indicators. The collection tool is bibliographic and a descriptive-analytical method is used to explain the research results. Consequently, it can be said that these nine tales have all the characteristics of fantasy, romance, musicality, and adventure and can be valuable sources of inspiration for Iranian animation cinema, especially for commercial purposes.
Keywords: Azeri Folklore Literature, Commercial Animation Cinema, popular culture, Vladimir Propp’s Morphology, Romantic Fairy-tales -
فولکلور یا ادبیات شفاهی و بومی از جایگاه ویژه ای در تمامی اقوام برخوردار است.مهم ترین ویژگی فولکلور بیان ناگفته هایی است در قالب داستان های کودکان یا عامیانه و مردمی. این پژوهش به بررسی روانشناختی دو داستان مردمی، دو روان آدمی، با دو ساختار در ظاهر متفاوت، ولی در ژرفا همگون می پردازد و سعی دارد از ورای این دو داستان ایرانی و فرانسوی، نهاد پنهان آنها را دریابد. با روایت هر داستان در واقع حرفهای درونمان را می زنیم. کنشگر های خوب و بد داستان ها، همان جنبه های شخصی ما و اعداد در قصه ها، همان مادینگی و نرینگی درونی ما هستند. حال با نگاهی تطبیقی به بررسی ناخودآگاه جمعی می پردازیم که در قصه ها به روشنی نمایان است.کلید واژگان: تطبیق, خود, قصه شفاهی, قصه عامیانه, فولکلورSummary :This research discusses the two demotic tales, two human spirits, and two apparently different constructions though the same in depth. And it also attempts to seek the concealed soul of these two Iranian and French tales beyond them.
No word said either intentionally or unintentionally is in vain and there is always a reason behind each single word. Everyone is a text and each text has something to say and within each saying there is guidance. No phenomenon is useless and we consciously or sub-consciously have an objective for our behavior. Therefore, through telling a story we speak our minds. Protagonists and antagonists are our characteristic aspects and numbers are femininity and masculinity inside us. Now with a comparative point of view, we move towards a collective sub-conscience which is reflected in a simple, beautiful and pleasing way in stories.Keywords: Fear, Escape, Popular story, Oral story, Criticism
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجهای نباشند.
-
معتبرحذف فیلتر