به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
جستجوی مطالب مجلات
ردیف ۱۰-۱ از ۷۱۱ عنوان مطلب
|
  • حسین ملکی نژاد، مهدی سلیمانی مطلق
    تعیین دوره های ترسالی و خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک جایگاه خاصی در مدیریت بهینه منابع آب دارد. در این پژوهش ضمن بررسی دوره های متوالی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک با استفاده از دو شاخص خشکسالی SPI و SWI در حوضه چغلوندی، تاخیر زمانی بین رخداد خشکسالی هواشناسی و بدنبال آن خشکسالی هیدرولوژیک مشخص شد. برای بررسی خصوصیات خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک بر اساس آمار 18 ساله بارندگی هشت ایستگاه باران سنجی، آمار دبی دو ایستگاه هیدرومتری و داده های سطح ایستابی چاه های پیزومتری موجود استفاده شد. گستره و پهنه خشکسالی حوضه با روش کریجینگ در محیط ARCGIS ترسیم و روند خشکسالی با آزمون من کندال در محیط Minitab و Makesen و هم چنین روند خطی انجام شد. نتایج نشان دهنده شدت و تداوم خشکسالی ها بویژه خشکسالی هیدرولوژیک در سال های اخیر و وجود تاخیر زمانی متفاوت بین وقوع خشکسالی هواشناسی و خشکسالی هیدرولوژیک آب های سطحی و زیرزمینی است. نقشه های پهنه بندی خشکسالی در مقیاس 12 ماهه گویای شدت بالای خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک در قسمت جنوبی و مرکز حوضه است.
    کلید واژگان: خشکسالی هیدرولوژیک, خشکسالی هواشناسی, شاخص SWI, شاخص SPI, پهنه بندی خشکسالی, حوضه چغلوندی
    Dr H. Maleki Nejad, M. Soleimani, Motlaq
    Identification of drought and wet periods has an important role in water resources management. In this paper, climatic and hydrologic droughts were evaluated using SPI and SWI indices in Chghalvandi Watershed. The Data used in this study included 18-year climatic and hydrometric data obtained from 8 climatic and 2 hydrometric stations and also groundwater level data. Drought area delineation was made by ArcGIS kriging method, while the linear trend of the phenomena was assessed using Minitab and Makesen softwares. The results showed that magnitude and duration of drought have been considerable in recent years. Comparison of the climatic and hydrologic droughts represented a lag time between these two types of droughts. Drought area delineation maps revealed more severity of the hydrologic and climatic droughts in the southern and central parts of the study area.
    Keywords: drought zoning, Chaghalvandi basin., SPI index, Climatic drought, SWI index, Hydrologic drought
  • جواد بهمنش، مهدی حسامی افشار
    برای تعیین دبی با دوره های بازگشت مختلف در مطالعات هیدرولوژیک، برآورد ضریب چولگی با دقت قابل قبول مورد نیاز می باشد. برآورد چولگی جامعه در مناطق مختلف، زمانی بهبود می یابد که برای محاسبه آن از متوسط وزن دار چولگی نمونه و چولگی تعمیم یافته استفاده شود. استان آذربایجان غربی دارای سه منطقه هیدرولوژیک متفاوت می باشد. شمال استان جزو حوضه آبریز رودخانه ارس، مرکز استان جزو حوضه آبریز دریاچه ارومیه و قسمتی از جنوب استان جزو حوضه آبریز رودخانه زاب می باشد. در تحقیق حاضر، سه روش توسعه نقشه های هم چولگی با در نظر گرفتن استان آذربایجان غربی به صورت متحدالشکل، نقشه هم چولگی با در نظر گرفتن 3 منطقه هیدرولوژیک و میانگین وزن دار چولگی برای مناطق هیدرولوژیک سه گانه مورد استفاده قرار گرفتند تا ضرایب چولگی تعمیم یافته 67 ایستگاه هیدرومتری با طول دوره های آماری متفاوت (16 الی 62 سال) برآورد گردند. نتایج نشان دادند که بیش تر مناطق استان، دارای ضریب چولگی منفی می باشند. هم چنین نتایج نشان داد که در بین مناطق هیدرولوژیک سه گانه استان، منطقه هیدرولوژیک رودخانه زاب دارای کمترین خطا در بین مناطق مورد بررسی می باشد. در بین روش های توسعه نقشه های هم چولگی نیز نقشه هم چولگی توسعه یافته شده به طریق تقسیم بندی استان به مناطق هیدرولوژیک سه گانه با میانگین مربعات خطای چولگی تعمیم یافته برابر با 0.55، نسبت به روش های دیگر، از دقت بالاتری برخوردار می باشد.
    کلید واژگان: دریاچه ارومیه, زیرحوضه ارس, زیرحوضه زاب, فراوانی سیل, کمبود داده
    J. Behmanesh, M. Hesami Afshar
    Introduction
    The frequency of floods is one of the characteristics of river flow statistics so thatanalyzing it has an important role to assess the hydrological and economical water resources projects. For determining flood frequency, the estimation of accurate skewness coefficient of annual peak discharges is required. Estimation of population skew for different regions will be improved when it is computed from the weighted average of the sample skew and an unbiased generalized skew estimate. There are different ways to develop a generalized skewness coefficient. The goal of this study is to analyze the methods for generating unbiased generalized skew coefficient and select the best method for creating the weighted generalized skewness coefficient.
    Materials And Methods
    In the present study, to calculate weighted generalized skewness coefficient, initially the hurst index is calculated to analyze the adequacy of time series length. The case study of the present research (West Azerbaijan, Iran) has three basins containing different hydrologic regions. These three basins are: the Aras River, Urmia Lake and Zab River basins. Therefore, various hydrologic regions, with the help of provincial border and the borders between sub-basins, are combined to form three larger hydrologic regions.After the formation of three larger hydrologic regions, the homogeneity of skewness variance of annual peak discharge of hydrometric stations within each three hydrological groups are tested using theleuven statistical parameter. Also the Dunnett test is applied to identify areas whichare significantly differentiated with other hydrologic regions. To develop the generalized skewness coefficient of 67 hydrometric stations with different statistical periods (16 to 62 years), three methods containing statewide map of skewness in West Azerbaijan, skewness map with including three hydrologic regions, and weighted average of skewness for the three hydrologic regions were used. Finally, after calculating the errors of three methods of generalized skewness development using Mean Square Error (MSE) coefficient, a weighted technique is used to calculate the weighted generalized skewness using sample skewness and the best generalized skewness (the one which has the least error) and their corresponding errors.
    Results And Discussion
    The results showed that most parts of the province have negative skewness values. The Hurst test results showed that the hurst coefficient is greater than 0.5 for all 67 hydrometric stations and lengthening of time series for the analysis is not required. Also, the results of the leuven statistical parameter showed that the homogeneous assumption is true for hydrological groups. Therefore, there is no reason for the variance heterogeneity. Moreover, the results of the Dunnett test stated that statistically, skewness means within the hydrological groups are not different. An error analysis showed that the Zab river basin had the least error amongthe studied basins. Among the methods studied for developing the skewness map, the division of the province into three hydrologic regions hada higher accuracy (MSE of Generalized skew coefficient = 0.55) than the other methods. However, this difference was very marginal. According to skewness maps, it can be seen that by considering hydrologic regions, the errors can be reduced in all three hydrologic regions. As the MSE in areas A and B is lower than the provincial level and in the region C, the error rate is close to zero. However, it should be noted that the number of hydrometric stations in region C, are much lower than other parts of the study area and this can be one of the reasons for error reduction in this area.
    Conclusions
    Considering that the aim of this study was to evaluate the accuracy of the generalized skewness estimating methods in the calculation of weighted generalized skewness coefficients, it has been seen that a regional approach, in addition to reducing the error rate, the fracture lines on the skewness map of the annual peak discharges can be reduced. Unlike the regional approach, the averaging method has shown worse results in all three regions.We may conclude that the sample skewness coefficient alone can bring better results than the averaging approach. Also, by comparing errors in areas A, B, and C, it can be concluded that with increment in area of hydrologic regions and inadequate spatial distribution of hydrometric stations, the error rate increases.
    Keywords: Generalized skew coefficient, Homogeneity of hydrologic regions, Flood frequency
  • مرتضی قیصوری، سمیه سلطانی گردفرامرزی *، محسن قاسمی
    خشکسالی یک پدیده طبیعی است که باعث کمبود منابع آب در بخش های مختلف شرب، صنعت و کشاورزی می شود. این پدیده در مقایسه با سایر بلایای طبیعی از نظر شدت وقوع و هم از نظر میزان خساراتی که به بار می آورد، از اهمیت بیشتری برخوردار است. تحقیق حاضر به منظور بررسی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی و تاثیر آن بر کیفیت آب رودخانه گدارخوش واقع در استان ایلام در طول بازه ی زمانی 1365 تا1391، صورت پذیرفته است. بدین منظور از آمار 26 ساله دما و بارش دو ایستگاه هواشناسی، داده دبی و کیفیت آب یک ایستگاه آب سنجی در خروجی حوضه گدارخوش استفاده شد. هم چنین شاخص جریان کمQ90 و شاخص هواشناسی SPI، شاخص خشکسالی هیدرولوژیک SDI در 5 بازه زمانی (3، 6، 12، 24، 48 ماهه) محاسبه گردید. نتایج بررسی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک حاکی از افزایش شدت و تداوم خشکسالی ها به ویژه خشکسالی هیدرولوژیک در سال های اخیر و وجود تاخیر زمانی 12 ماهه بین وقوع خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک بوده است. مقایسه دوره های خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک بر اساس شاخص های SPI و SDI نشان می دهد که حدود 55 درصد خشکسالی های هیدرولوژیک در زمان خشکسالی های هواشناسی که بارندگی ها شرایط نرمالی را نداشته اند، اتفاق افتاده است. هم چنین بر اساس شاخص های SPI و Q90 دوره های مشترک خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک 11 ماه می باشد. در بررسی تغییرات فوق بر کیفیت آب رودخانه نتایج نشان داد که کاهش دبی رودخانه در اثر خشکسالی و افزایش دما باعث افزایش مقدار آنیون ها شامل سولفات، کلر و بیکربنات در سال های خشک نسبت به میانگین دوره آماری، به میزان 09/4 درصد و میزان کاتیون ها شامل سدیم، کلسیم و منیزیم به میزان 04/8 درصد شده است. در سایر پارامترهای کیفی ازجمله هدایت الکتریکی، املاح محلول و نسبت جذب سدیم به ترتیب 24/0، 17/0 و 88/5 درصد افزایش مشاهده گردید ولی براساس نمودار شولر کیفیت آب تقریبا در محدوده قابل قبول می باشد.
    کلید واژگان: خشکسالی, شاخص, هیدرولوژیک, تاخیر زمانی, کیفیت آب, گدارخوش
    Morteza Gheisouri, Somayeh Soltani, Gerdefaramarzi*, Mohsen Ghasemi
    Drought is a natural phenomenon that causes water resources shortage in various sectors such as drinking water, industry and agriculture. Drought is one of the climatic phenomena that can be observed not only in arid and semi-arid regions, but also alternately in wet areas. It should be noted that aridity and drought are different, aridity is a climatic trait specific to arid and semi-arid regions and is a permanent feature of the climate of the dry region (Eslamian et al, 2012). Liu et al (2011) with the study of meteorological and hydrological droughts in Oklahoma State discovered the two-day drought incidence of 2 months and the correlation coefficient between SPI and SDI profiles in an optimal state was 0.63. Eskandari-Damaneh (2015) investigated temporal and spatial relationships between meteorological and hydrological droughts in Tehran province. The results showed a correlation of 99% between meteorological and hydrological droughts and the increasing trend of drought in Tehran province. Mahmoudi et al. (2015) assessed the drought of meteorology in Sistan and Baluchestan Province using a standard score index and its impact on water quality in the province. Delpla et al (2009) examined the impact of climate change on the quality of surface waters in relation to drinking water production and concluded that climate change has reduced the quality of drinking water that has potential health impacts. Also, Mosley (2015) indicated that drought increased salinity, algae and soluble ions, which greatly reduced the quality of freshwater. According to drought studies, the main objective of this study is to study the drought of meteorology and hydrology, as well as to determine the probable delay between the occurrence of these two types of drought and their impact on river water quality, for water resources management in Godarkhosh basin which is one of the most important basins in Ilam province.
    Keywords: drought, ?ndexes, Hydrological, Delay, Water Quality
  • امان محمد کلته*
    بارندگی به عنوان یکی از مهمترین داده های ورودی به سیستم های هیدرولوژیک، از پارامتر های مهم مورد استفاده در مدل های هیدرولوژیک می باشد. در دهه های گذشته روش های مختلفی برای تجزیه و تحلیل و پیش بینی بارندگی ماهانه استفاده شده است. روش آماری رگرسیون خطی یکی از روش های مورد استفاده در مدلسازی فرایند های مختلف هیدرولوژیک از جمله بارندگی می باشد. اخیرا نیز استفاده از آنالیز طیف تکین در تحقیقات منابع آب جهت رفع اجزاء تصادفی موجود در سری های زمانی هیدرولوژیک به طور گسترده ای شایع شده است. هدف اصلی از این تحقیق پیش بینی بارندگی ماهانه با استفاده از ترکیب رگرسیون خطی و آنالیز طیف تکین م یباشد. بدین منظور داده های بارندگی ماهانه طی دوره آماری 20 سال سال آبی 70 - 1369 تا سال آبی 89 - 1388 در ایستگاه بارانسنجی پونل رضوانشهر در حوزه آبخیز شفارود در استان گیلان مورد استفاده قرار گرفت. برای مقایسه عملکرد مدل پیشنهادی، مدل رگرسیون خطی منفرد بدون استفاده از آنالیز طیف تکین نیز استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مدل ترکیب رگرسیون خطی و آنالیز طیف تکین در مقایسه با مدل رگرسیون خطی منفرد عملکرد بسیار مناسب تری را ارائه می نماید.
    کلید واژگان: بارندگی, پردازش اولیه داده, رگرسیون خطی, آنالیز طیف تکین
    A.M. Kalte*
    Rainfall/ precipitation, as one of the most important inputs to hydrological systems, is one of the most significant parameters in many hydrological models. In the recent decades, different types of forecasting methods are employed for forecasting and analyzing monthly precipitation rates. Linear regression is one of the methods are being used for this purpose. Recently, the use of singular spectrum analysis in water resources studies for removing random components of hydrological series has extensively increased. The main objective of this study is to investigate the use of linear regression coupled with singular spectrum analysis for monthly precipitation forecasting. The monthly data of Ponel raingauge station which span the period from 1991 to 2010 (i.e. 20 years) were used to develop the proposed model. The proposed model was compared with regular linear regression and the results indicated the superiority of combined linear regression and singular spectrum analysis models.
    Keywords: Precipitation, Data preprocessing, Linear regression, Singular spectrum analysis
  • مسعود نصری، رضا مدرس
    با وجود مطالعات زیادی که در زمینه خشکسالی هواشناسی در استان اصفهان انجام شده است، مطالعه خاصی در مورد خشکسالی های هیدرولوژیک انجام نگرفته است. در این مطالعه برای اولین بار روند شاخص های جریان کم به عنوان مهم ترین شاخص های خشکسالی هیدرولوژیک در حوزه های آبخیز استان اصفهان انجام گرفت. میانگین دبی روزانه به عنوان شاخص هیدرولوژیک و جریان های کم 1، 7، 15، 30 و 90 روزه به عنوان شاخص های خشکسالی هیدرولوژیک در 22 ایستگاه هیدرومتری با حداقل دوره آماری 20 ساله در این مطالعه محاسبه و روند آن ها در سطح استان بدست آمد. نتایج تحلیل روند با استفاده از روش من-کندال و همبستگی اسپیرمن نشان داد دبی میانگین روزانه و جریان های کم در اغلب ایستگاه ها دارای روند منفی است. جریان های کم در اغلب ایستگاه ها دارای روند منفی معنی دار هستند. همچنین به جز ایستگاه قلعه شاهرخ، شاخص های جریان کم در ایستگاه های حوضه سد زاینده رود دارای روند نزولی می باشند به طوریکه ایستگاه اسکندری شاهد شدیدترین روند کاهشی است. کاهش دبی روزانه و کاهش دبی جریان‏های کم به ویژه در سال های اخیر زنگ خطری برای مدیریت منابع آب به ویژه در حوضه سد زاینده رود است.
    کلید واژگان: خشکسالی هیدرولوژیک, جریان های کم, روند, سد زاینده رود, استان اصفهان, ریسک, بحران آب
    Masud Nasri, Reza Modares
    Although there are many studies on meteorological drought in Isfahan province, there is no specific study on hydrologic droughts. In this study, trend analysis of low flows as the most important hydrologic drought indicators for Isfahan province watersheds is carried out for the first time. Mean daily stream flow as a hydrologic indicator and 1-, 7-, 15-, 30- and 90-day low flows as hydrologic drought indicators for 22 gauging stations with at least 20 years of data record were calculated and their trends were estimated over the province. Results of trend analysis using Mann-Kendall and Spearman correlation indicated that mean daily stream flow and low flows have negative trend at many gauging stations. Apart from Ghaleh Shahrokh station, Low flow indices in Zayandehrud dam basin have negative trend so that Eskandari station show highest degree of negative trend. Daily stream flow and low flows reduction especially in recent years is a warning for water resources management in Zayandehrud basin.
    Keywords: Hydrologic drought, Low flows, Trend, Zayandehrud Dam, Water crisis
  • زکیه صفرپور، جلیل فرزادمهر*، علی گلکاریان، مهدی بشیری

    لغزش یکی از عمده حرکات توده ای است که هر ساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در مناطق پر باران کوهستانی و لرزه خیز می شود، از این رو شناسایی مناطق مستعد خطر برای برنامه ریزی و مدیریت جامع سرزمین امری ضروری می باشد. لذا در این پژوهش زمین لغزش های رخ داده در حوزه آبخیز سد بیدواز با مساحت 161 کیلومترمربع و دارای 125 نقطه لغزشی، با استفاده از مدل شاخص پایداری دامنه در شرایط مختلف هیدرولوژیکی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بر روی دامنه های مورد نظر آزمایش دانه بندی خاک انجام و پارامترهای مکانیک خاک اندازه گیری شد. سپس با استفاده از بسته های  Arc Gis و  Arc View و کالیبره کردن پارامترها در محیط SINMAP و تلفیق پارامترهای مکانیک خاک و پارامترهای هیدرولوژیک با نقشه رقومی ارتفاعی، مدل اجرا گردید. سپس اعتبار سنجی مدل در دو شرایط هیدرولوژیک معمول که اجرای مدل با بارش هایی با دوره بازگشت 10-2 سال و شرایط هیدرولوژیک حداکثر که شامل اجرای مدل با بارش هایی با دوره بازگشت های 20-50 سال بود اعمال گردید. نتایج نشان داد که در شرایط هیدرولوژیک معمول، عملکرد مدل در شبیه سازی زمین لغزش ها متوسط است. درحالی که با افزایش شرایط رطوبت هیدرولوژیک در محدوده موردمطالعه، عملکرد مدل افزایش چشم گیری داشته است و پیش بینی مدل توانست به ترتیب 21% و 26% در مراحل کالیبراسیون و اعتبار سنجی ارتقاء پیدا نماید. بنابراین از مدل SINMAP در شرایط رطوبت هیدرولوژیک بالا می توان برای انتخاب مسیر راه های ارتباطی پرخطر با توجه به نقشه پهنه بندی خطر وقوع لغزش اقدام کرد.

    کلید واژگان: پهنه بندی, زمین لغزش, سد بیدواز, مدل پایداری دامنه
    Zakieh Safarpour, Jalil Farzadmehr *, Ali Golkarian, Mahdi Bashiri

    Landslide is one of significant mass movement which causes normous annual human and sesmic region. Therefore, finding hazardous areas for planning and management of them is necessary. So, in this reasearch, occurred landslide in watershed region of bidvaz dam which has area of 161 square kilometers and 125 landsliding points are surveyed in different hydrological conditions by index model of slope stability. For specified slopes, graiding test was done and geotechnical parameters were attained. Then, by using Arc view and Arc GIS packages and calibrating parameters in SINMAP and incorporating the geotechnical and hydrological parameters with digital elevation model, SINMAP was conducted. After that, validation was done in two common and high hydrological conditions including rainfalls with a return period of 2-10 years and 20-50 years Respectively. Results showed that the performance of model in simulation of landslides is not appropriate at common hydrological cases. However, increase in hudrological humidity condition, performance of model improves. In calibration and validation, prediction of model increase 21 % and 26 %, respectively. Therefore, utilizing SINMAP model in high hydrological humidity conditions can be useful for choosing dangerous ways according to the landslide map.

    Keywords: zoning, Landslide, Bidvaz dam, the stability of slopes
  • فهیمه رضی، علیرضا شکوهی*، علیرضا اسلامی
    به‏رغم ضرورت پیش‏بینی رژیم جریان در رودخانه‏ها به‏خصوص در شرایط خشکسالی هیدرولوژیک، پیشرفت چندانی در این زمینه به وجود نیامده است و همچنان برای پیش‏بینی جریان، از سری زمانی دبی و یا شاخص‏های بدون بعد استفاده می‏شود. در مطالعه پیش رو، پیش‏بینی شرایط هیدرولوژیک جریان در رودخانه براساس وضعیت حوضه از نظر بارندگی با استفاده از مفاهیم زنجیره مارکوف صورت گرفته است و برای مطالعه موردی از حوضه تالاب انزلی با 9 ایستگاه هواشناسی و 20 ایستگاه هیدرومتری طی سال‏های آماری 1364 تا 1394 استفاده شده است. برای پیش‏بینی وضعیت هیدرولوژیک رودخانه‏ها بعد از مشاهده هر حالت هواشناسی از نظر بارش در حوضه، از ماتریس احتمال انتقال دوبعدی مارکوف استفاده شد. وجه مشخصه ماتریس احتمال انتقال دوبعدی نسبت به آنچه تا کنون مرسوم بوده است، استفاده از دو فاز مختلف جریان رطوبت در پروسه هیدرومتیورولوژیکی در کنار هم است، به گونه‌ای که ستون‏های ماتریس معرف حالت هواشناسی و سطرهای آن، معرف شرایط هیدرولوژیک هستند. ارزیابی شرایط حوضه انزلی نشان داد با احتمال بیش از 50 درصد وضعیت حوضه از نظر‏ هواشناسی و هیدرولوژیک در هر ماه یکسان است. براساس نتایج به‌دست‌آمده از ماتریس دوبعدی احتمال انتقال، پیش‏بینی می‏شود در صورتی که حوضه از نظر هواشناسی در شرایط نرمال، مرطوب و خشک باشد، وضعیت جریان در رودخانه‏ها در ماه بعد با احتمال به‏ترتیب 80، 50 و 40 درصد در شرایط یادشده خواهد بود. براساس نتایج به‌دست‌آمده با محاسبه امید ریاضی دبی‏های متناظر با شرایط هیدرولوژیک پیش‏بینی‌شده براساس وضعیت هواشناسی گام قبل، میزان جریان محتمل در حوضه پیش‏بینی می‏شود.
    کلید واژگان: پیش‌بینی جریان, زنجیرۀ مارکوف دوبعدی, فاز هواشناسی, فاز هیدرولوژیک
    Fahimeh Razi, Alireza Shokoohi *, Ali Reza Eslami
    Despite the need to predict the flow regime in rivers, especially in hydrological drought conditions, little progress has been made in this area, and practically time series of discharge or non-dimentional indices are used instead. In this study, the prediction of hydrological conditions in rivers based on the basin condition in terms of rainfall is done using Markov chain concepts for the case study of Anzali Wetland catchment with 9 meteorological stations and 20 hydrometric stations over the years. The data from 1985 to 2015 have been used. Two-dimensional Markov probability matrix was used to predict the hydrological status of the rivers by observing the meteorological condition of the basin. The two-dimensional transition probability matrix is different from what has been customary so far, using two different phases of moisture flow in hydrometeorological processes in a matrix so that its columns represent the meteorological state and its rows represent the hydrological conditions. Evaluation of Anzali catchment conditions showed that meteorological and hydrological conditions are the same in each month by the probability of higher than 50%. Based on the results of the 2D matrix of the probability of transfer, the probability of being in normal, wet and dry hydrologic conditions, if these conditions occur in a step ahead in the meteorological phase, is 80, 50 and 40%, respectively. Based on the achieved results, with the expected value of the pertinent discharges in the forecasted hydrological condition concerning the former step climatological state, the probable discharge in the river is predicted.
    Keywords: Two-Dimensional Markov Chain, meteorological phase, hydrological phase, Discharge forecast
  • شهین مرادی پور، عبدالرضا بهره مند، حسین زینی وند، علی نجفی نژاد
    به منظور ارزیابی و پیش بینی فرآیندهای هیدرولوژیک با ماهیت پیچیده، اثرات تغییر فرآیندها روی رفتار غیرخطی سیستم آبخیز در گذشته و آینده و تبیین تدابیر حفاظت آب و خاک، علاوه بر استفاده از روش های مستقیم اندازه گیری، استفاده از روش های غیرمستقیم از جمله شبیه سازی فرآیندهای سیستم آبخیز ضرورت دارد. هدف این تحقیق بررسی تولید رواناب در هر مکان و زمان در حوزه آبخیز با استفاده از مدل هیدرولوژیک توزیعی WetSpa می باشد. بدین منظور در تحقیق حاضر با استفاده از مدل اشاره شده، شبیه سازی جریان رواناب در حوزه آبخیز طالقان از زیرحوزه های سفیدرود صورت گرفت. در این راستا، با استفاده از داده های هواشناسی روزانه یک دوره آماری 11 ساله هم چنین تلفیق اطلاعات سه نقشه اصلی مدل، دبی های پیک و هیدروگراف جریان در هر مکان از شبکه آبراهه، پیش بینی و توزیع مکانی فرآیندهای هیدرولوژیک از جمله رواناب شبیه سازی شد. نتایج شبیه سازی نشان می دهد تطابق قابل قبولی بین داده های شبیه سازی شده مدل و مشاهدات وجود دارد. بر اساس معیار نش - ساتکلیف، دقت 3/83 درصد در شبیه سازی ها، کارایی بالای مدل را در این حوزه نشان می دهد. با توجه به خروجی مدل و فاکتورهای هیدرولوژیک با توزیع مکانی در گام زمانی روزانه، مدل قابلیت آنالیز اثرات توپوگرافی، بافت خاک و کاربری اراضی در رفتار هیدرولوژیک حوزه را داراست.
    کلید واژگان: مدل هیدرولوژیک توزیعی, مکانی, WetSpa, شبیه سازی رواناب, حوزه آبخیز طالقان
    Shahin Moradipour, Abdolreza Bahremand, Hossein Zeinivand, Ali Najafinejad
    In order to assessment and prediction of hydrological processes with inherent complexity, processes changes effects on the nonlinear behavior of watershed system in the past and future and specification of water and soil conservation operation, using indirectly methods such as simulation of watershed processes therewith directly methods is necessary. The objective of this research is evaluation of runoff generation in space and time using distributed hydrological WetSpa model in Taleghan watershed of the Sefidrood basin. Thus flow hydrographs and peak discharges in any space of the stream network were predicted also spatially distribution of hydrological processes such as runoff was simulated using incorporating of both daily meteorological data in an 11 year period and three base maps information. Simulated results reveal that there is good agreement between observations and simulations. The Nash- Sutcliffe criteria, 83.3% and accuracy of the simulation show the high performance of the model in this watershed. Regarding to the outputs and spatially distributed hydrological factors in daily time step the model is capable to analyze topography, soil type, and land use effects on the hydrological behavior of the watershed.
    Keywords: Spatially Distributed Hydrological Model, Wetspa, Runoff Simulation, Taleghan Watershed
  • ویدا امان جهانی، زینب حزباوی*، رئوف مصطفی زاده، اباذر اسمعلی، بیتا معزی پور

    امروزه، حوزه های آبخیز به شدت تحت تاثیر تنش های طبیعی و انسانی قرار گرفته است و توانایی آن ها برای بازیابی و سازگاری با شرایط تغییر یافته به تاب آوری حوزه ها بستگی دارد. ازاین‏رو، به سبب اهمیت موضوع و ضرورت تبیین الگوهای مدیریتی در راستای ارتقا تاب آوری حوزه های آبخیز کشور، نوشتار حاضر با هدف ترویج مفهوم، کاربست و روش های ارزیابی تاب آوری هیدرولوژیک به عنوان یکی از ابعاد تاب آوری در مدیریت جامع حوزه های آبخیز تدوین شده است. مطالعات انجام شده در این زمینه در سطح جهان بسیار محدود است اما روند افزایشی دارد. براین‏ اساس، روش های مورد استفاده برای ارزیابی تاب آوری هیدرولوژیک تاکنون محدود به استفاده از روش های تلفیق ساده مثل تعیین میانگین حسابی از برخی شاخص های هیدرولوژیک مهم، استفاده از منحنی Budyko و مدل Convex بوده است. تحلیل منحنی Budyko بیشتر بر اساس مقدار بارش، تبخیر و تعرق و میزان تولید رواناب استوار بوده است. اما مدل Convex با در نظر گرفتن آستانه های شکست شاخص های هیدرولوژیک و برقراری ارتباط بین روند تغییرات طولانی مدت و آستانه شکست شاخص ها به کار برده می شود. شاخص های مورد استفاده متعدد بوده و متناسب با شرایط هیدرولوژیک هر حوزه آبخیز کاربرد متفاوت دارند. از جمله مهمترین آن ها می توان به نسبت شاخص خشکی به رواناب، روند زمانی و فراوانی جریان های کم آبی و پرآبی، تغییر در تولید آب، سطح آب زیرزمینی، شدت رواناب سطحی، غنی شدگی رودخانه ها از مواد مغذی و فلزات سنگین، درصد تخریب جنگل، فرسایش خاک، تولید رسوب و سطح آب شور اشاره کرد که در واقع برآیند کنش و اندرکنش سایر عوامل محیطی تاثیرگذار همانند اقلیمی، بوم شناختی، اقتصادی، زیست فیزیکی و اجتماعی هستند.

    کلید واژگان: پایداری آبخیز, تخریب زمین, رویکردهای طبیعت محور, مدل های شاخص محور, مدیریت منابع
    Vida Amanjahani, Zeinab Hazbavi *, Raoof Mostafazadeh, Abazar Esmali-Ouri, Bita Moezzipour

    Today, watersheds are severely affected by natural and man-made stresses, and their ability to recover and adapt to altered conditions depends on the resilience of watersheds. Therefore, due to the importance of this issue and the necessity to explain  management models in  order to promote resilience in the country's watersheds, the present paper aims to analyze the concept, application, and methods of hydrological resilience assessment as one of the resilience dimensions in comprehensive watershed management. Studies in this field are very limited worldwide but have an upward trend. Accordingly, the methods used to evaluate hydrological resilience have so far been limited to the use of simple compilation methods such as determining the arithmetic mean of some important hydrological indicators, using the Budyko curve and the Convex model. Budyko's curve analysis was mostly based on rainfall, evapotranspiration, and runoff production. But the convex model is used by considering the failure thresholds of hydrological indicators and establishing a relation between the process of long-term changes and the failure thresholds of indicators. The indicators used are multitude and have different applications depending on the hydrological conditions of each watershed. Among the most important of them can be the ratio of drought index to runoff, temporal trend and frequency of low and high water flow, change in annual water yield, groundwater level, surface runoff intensity, river enrichment from nutrients, and heavy metals, forest degradation percentage, soil erosion, sediment yield, and saline water levels are all the result of the interaction of other influential environmental factors, such as climatic, ecological, economic, biophysical and social.

    Keywords: Watershed sustainability, Land degradation, Nature-based approaches, Index-based models, resource management
  • عزت الله قنواتی*، محمدعلی پارسا برومند، علی احمدآبادی

    تحلیل همبستگی فضایی تغییرات پوشش گیاهی با ارتفاع رواناب در حوضه آبریز گرگانرودچکیدهدر سال های اخیر پدیده سیل یکی از رویدادهای هیدرواقلیمی و از جدی ترین مخاطرات طبیعی بوده که جوامع بشری را مورد تهدید قرار داده است. بهره برداری بی رویه از جنگل ها و مراتع و تغییر کاربری اراضی و تبدیل آن ها به اراضی کشاورزی نامناسب به همراه ساخت بی رویه مناطق مسکونی، سبب افزایش سیلاب شده است. بنابراین پدیده سیلاب اهمیت بسزایی دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل همبستگی فضایی تغییرات پوشش گیاهی با ارتفاع رواناب در حوضه آبریز گرگانرود در یک بازه 21 ساله انجام گرفته است. بدین منظور از داده های شیب، نوع خاک، واحد اراضی و کاربری اراضی برای تهیه واحد پاسخ هیدرولوژیک و تصاویر لندست سال های مختلف (2021-2000-1990) جهت بررسی تغییرات تراکم پوشش گیاهی با استفاده از شاخص NDVI در هر یک از واحدهای پاسخ هیدرولوژیک استفاده شده است. در این راستا 72 واحد پاسخ هیدرولوژیک به عنوان واحد پایه در محدوده مطالعاتی تهیه شد. همچنین ارتفاع رواناب با روش SCS در هر یک از واحدهای پاسخ هیدرولوژیک با استفاده از معیارهای ارتفاع بارندگی، گروه هیدرولوژیکی خاک، پوشش گیاهی، نوع کاربری و بافت خاک محاسبه شد به طوریکه شهرهای آق قلا، سیمین شهر و گمیش تپه و رودخانه گرگانرود در ارتفاع رواناب زیاد قرار دارند. نتایج تحلیل 78 درصد همبستگی فضایی بین ارتفاع رواناب با تراکم پوشش گیاهی را نشان داد واژگان کلیدی: سیلاب، حوضه آبریز گرگانرود، واحد پاسخ هیدرولوژیک، NDVI، SCS.

    کلید واژگان: رواناب, پوشش گیاهی, گرگان رود
    Ezatollah Ghanavati *, Mohamad Ali Parsa Boromand, Ali Ahmadabadi

    In recent years, flood phenomenon has been one of the hydroclimatic events and one of the most serious natural hazards that has threatened human societies. Indiscriminate exploitation of forests and pastures and land use change and their transformation into unsuitable agricultural lands, along with the indiscriminate construction of residential areas, have caused an increase in floods. Therefore, the flood phenomenon is very important. Therefore, the present study was conducted with the aim of analyzing the spatial correlation of changes in vegetation cover with the height of runoff in the Gorgan River watershed in a 21-year period. For this purpose, from the data of slope, soil type, land unit and land use to prepare the hydrological response unit and Landsat images of different years (2000-2021) to investigate changes in vegetation density using the NDVI index in each of Hydrological response units are used. In this regard, 72 hydrological response units were prepared as basic units in the study area. Also, the height of the runoff was calculated by the SCS method in each of the hydrological response units using the criteria of rainfall height, soil hydrological group, vegetation, land use type and soil texture, so that the cities of Agh Qola, Simin Shahr and Gomish Tepe and the Gorganrood River in the height of the runoff There are many. The results of the analysis of 78% of the spatial correlation between the height of runoff and the density of vegetation showed that the agricultural and garden lands in the plains have increased significantly, while the density of forest and pastures has decreased in the 21-year period. This factor is caused by human activities such as the destruction of forests and pastures and the cultivation of these lands and the development of cities, the height of the runoff has increased. While in the highlands, due to more infiltration, despite the decrease in vegetation density, the runoff height is also low.

    Keywords: runoff, Vegetation, Gorganruod
نکته:
  • از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبه‌ای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شده‌است‌.
  • نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شده‌اند و انتظار می‌رود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
  • جستجوی عادی ابزار ساده‌ای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش داده‌شود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشته‌های نویسنده خاصی هستید، یا می‌خواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال