به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
جستجوی مطالب مجلات
ردیف ۱۰-۱ از ۴۲۰۶۳ عنوان مطلب
|
  • شعله شاهوردی، شیما نیکو *، ناصر مشهدی، حامد جنیدی جعفری، محمدکیا کیانیان
    وجود ارگ دامغان در غرب پلایای دامغان، بیانگر فعالیت زیاد باد در این منطقه بیابانی است. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و افزایش جمعیت طی چند دهه اخیر، بخش های زیادی از کاربری های گذشته اراضی تغییر کرده است. این تغییرات می تواند بر توان رسوب زایی اراضی اثر گذاشته و موجب تشدید فرسایش بادی شود. در این پژوهش، ابتدا نقشه های کاربری اراضی سال های 1353 و 1382 تهیه شد. نتایج حاصل از مقایسه این نقشه ها نشان می دهد که سطح قابل ملاحظه ای از اراضی مرتعی به اراضی کشاورزی تبدیل شده اند. همچنین بخشی از اراضی کشاورزی، به اراضی مسکونی و صنعتی تبدیل شده و سطح کوچکی از اراضی کشاورزی نیز به اراضی مخروبه تبدیل شده اند. سپس از خاک یا رسوب سطحی منطقه، در سه تیمار اراضی کشاورزی قدیمی (که کاربری خود را حفظ کرده اند)، زمین های کشاورزی جدید (که سابقا مرتع بوده اند) و مراتع (با پنج تکرار) نمونه برداری شد. دانه بندی ذرات خاک با الک های 2000-1180-600-250-150-75 و کمتر از75 میکرون براساس وزن و درصد فراوانی هر کلاس اندازه ذرات بررسی، و شاخص های میانگین قطر ذرات، چولگی، جورشدگی و کشیدگی با استفاده از نرم افزار GRADISTATE ارزیابی و توان رسوب زایی اراضی براساس فراوانی ذرات با قطر کمتر از 2000 میکرون (ذرات حساس و مستعد فرسایش) مشخص شد. نتایج حاصل به صورت هفت نقشه ارائه شده که توان رسوب زایی منطقه را در هر کلاس اندازه ذرات بیان می کند. نقشه مربوط به پراکنش ذرات دارای قطر بیشتر از 2000 میکرون، نشان دهنده پراکنش ذرات پایدار در برابر فرسایش بادی است. بقیه نقشه ها نشان دهنده ذرات ناپایدار در برابر فرسایش بادی هستند و از مقایسه نقشه کاربری اراضی با نقشه های مربوط به پراکنش ذرات مشخص شد که بیشترین پراکنش ذرات ناپایدار در اراضی مرتعی و کمترین پراکنش در اراضی کشاورزی بوده و اراضی مرتعی، توان رسوب زایی بالاتری نسبت به دو تیمار دیگر دارند.
    کلید واژگان: پایداری ذرات, دامغان, رسوب زایی, فرسایش بادی, کاربری زمین
    Sholeh Shahverdi, Shima Nikoo*, Naser Mashhadi, Hamed Joneidi, Mohammad Kia Kianian
    The presence of Damghan Erg in West of Damghan Playa indicates high wind activity in this desert region. Due to technological advances and population growth in recent decades, large parts of past land uses have changed. These changes can exacerbate wind erosion and affect lands sedimentation. In this study, first, the land use maps of years 1974 and 2003 were prepared. The comparison of these maps shows that a significant area of rangelands have been converted to agricultural lands. Also, part of the agricultural lands has been converted to residential and industrial lands and a small area of ​​agricultural lands has been dilapidated. The soil or surface sediment were sampled in three treatment as old agricultural lands (that they have preserved their use), new agricultural lands (that they were formerly rangelands) and ranelands (with five replications). Soil particles grading have been studied by sieves of 2000,1180,600,250,150,75 and less than 75 micron based on the weight and frequency percent of each particle size class and indicators of particle (diameter mean, skewness, sorting and elongation) were specified using software GRADISTATE. At last, land sedimentation assessment was identified based on the abundance of particles with a diameter less than 2000 micron (susceptible to erosion). The results have been prepared as 7 maps that they express region sedimentation in each particle size class. Particles dispersion map with diameter larger than 2000 micron indicates stable particle dispersion against wind erosion and other maps show unstable particles dispersion. Comparing the land use map with particles dispersion maps show that the most unstable particles dispersion is in rangelands, the least dispersion of them is in agricultural land and rangelands have more sedimentation than the other treatments.
    Keywords: particle stability, Damghan, sedimentation, wind erosion, land use
  • پریسا مختاری کرچگانی، شمس الله ایوبی، محمدرضا مصدقی، مائده ملکیان
    این مطالعه به منظور بررسی تاثیر درجه شیب و تغییر کاربری اراضی بر ذخیره کربن آلی در اجزا فیزیکی مختلف و همچنین برخی ویژگی های خاک در منطقه تپه ماهوری لردگان استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. سه کاربری رایج در منطقه شامل جنگل طبیعی (NF)، جنگل تخریب شده (DF) و اراضی کشت شده (CL) و سه درجه شیب شامل شیب کم تر از 10 درصد (1S)، شیب بین 30-10 درصد (2S) و شیب 50-30 درصد (3S) به عنوان تیمارهای مطالعه انتخاب و در مجموع 108 نمونه از عمق 10-0 سانتی متر سطح خاک برداشت شدند. برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و همچنین مواد آلی ذره ای (POM) و کربن آلی و ازت کل در ذرات هم اندازه سیلت و رس اندازه گیری شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که مواد آلی ذره ای در اراضی جنگلی در همه شیب ها به طور معنی داری بیش تر از سایر کاربری ها بود. مواد آلی ذره ای در این منطقه به طور عمده در اندازه شن بودند. مقدار ازت کل در مواد آلی ذره ای در کاربری جنگل در شیب کم، بیش تر از مقادیر آن در سایر کاربری ها به ویژه در شیب های زیاد بود. نسبت C/N در بخش مواد آلی ذره ای 18-17 در اراضی جنگلی، و حدود 23 در اراضی کشاورزی بوده است. فاکتور غنی شدن (Ec) برای جز POM حداکثر بود. برای ذرات اولیه فاکتور غنی شدن برای هر دو جزء سیلت و رس روند زیر را برای کاربری ها و شیب های مورد مطالعه نشان داد: CL>DF>NF و 1S > 2S > 3S. درجه شیب در زمین نما به طور معنی داری بر مقدار کربن الی و ازت کل همراه ذرات سیلت و رس معنی دار بود، به طوری که بیش ترین کربن آلی و ازت کل در بخش های پایین شیب و کم ترین مقادیر در شیب های تند مشاهده گردید. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که حفظ جنگل های طبیعی منجر به حفظ ذخیره کربن آلی خاک و کاهش هدررفت آن، کاهش فرسایش خاک به ویژه در اراضی کوهستانی با بارندگی زیاد در غرب ایران می گردد.
    P. Mokhtari Karchegani, Sh. Ayoubi, M.R. Mosaddeghi, M. Malekian
    This study was conducted to investigate the effects of slope gradient and land use changes on soil organic pools in particle-size fractions under natural forest in hilly regions in western Iran. Three common land uses in the selected site including natural forest (NF), disturbed forest (DF) and cultivated land (CL) and three slope gradients (0-10%, S1, 10-30%, S2, and 30-50%, S3) were selected as a basis for soil sampling. A total of 108 soil samples were taken from the 0-10 cm surface layer in the whole studied region. Some physical and chemical properties as well as particulate organic matter (POM), particulate total nitrogen (PTN) and organic carbon (OC) and total nitrogen (TN) associated with different primary particle size fractions were measured. The results showed that the POM in the forest land use was considerably higher than the deforested and cultivated lands in all slope gradients. POM was mainly concentrated in the sand-size fraction. The values of PTN were significantly higher in the forest land use and in the down lower slopes than in the deforested and cultivated counterparts and steep slopes except for the CL land use. The C:N ratios in POM fraction were around 17-18 in the forest land and around 23 in the cultivated land. In forest land, the silt-associated OC had highest values among the primary particles. The enrichment factor of SOC, EC, was the highest for POM. For the primary particles, EC of both silt and clay primary fractions for selected land uses and slope gradients tend to be in the following orders: CL>DF>NF and S3>S2>S1. Slope gradient significantly affected the OC and TN contents associated with the silt and clay particles, whereas higher OC and TN contents were observed in lower positions and the lowest value was measured in the steep slopes. Overall, the results showed that native forest land improves soil organic carbon storage and can reduce the carbon emission and soil erosion especially in the mountain regions with high rainfall in western Iran.
  • Effects of Land Use Changes on Some Physiochemical Properties of Soil of Saman Region (Chaharmahal Va Bakhtiari Province- Iran)
    Fatemeh Madadian Chaleshtory *, Naser Honarjoo, Ahmad Jalalian
    Soil organic carbon has been the most important soil quality measurement factors and has intense relation with soil physical, chemical and biological characteristics. Organic matter and its components are important factors of soil aggregates constitution and stability and play significant role in its structure.So, this research has been done for achieving this purpose. This area is arounding saman _ one of the charmahalobakhtiari counties in distance 20_30 km northeast. In this study, from 127 point in 3 land uses of fruit garden, degraded range, and dry farming, soil sampling of surface depth 0_30 cm was done. The soil samples were analyzed chemically and physically. Also ,soil organic carbon supply , mean weight diameter, particle organic carbon in macro and micro soil aggregates and total particle organic carbon were measured. For considering lands username type effect on soil characteristics and organic carbon physical distribution in case study area, variance analysis by SAS software and comparing averages by dancon method were done. Comparing soil characteristics in 3 land uses of garden, degraded range and dry farming showed that land uses changed on pH, lime and soil bulk density have not been affect significantly but have affected on total soil organic carbon, soil nitrogen, EC, soil organic carbon supply, mean weight diameter, particle organic carbon in macro and micro soil aggregates and total particle organic carbon. In garden land use, most total organic carbon rates, total nitrogen rate, soil organic carbon supply, mean weight diameter, particle organic carbon in macro and micro soil aggregates and total particle organic carbon has been observed. Increasing MWD in garden land use is related to high rate of organic material in this soil.
    Keywords: Land use, POC, POC (mic), POC (mac)
  • Fatemeh Madadian Chaleshtory *, Naser Honarjoo, Ahmad Jalalian
    Objective
    Soil organic carbon has been the most important soil quality measurement factors and has intense relation with soil physical, chemical and biological characteristics. Organic matter and its components are important factors of soil aggregates constitution and stability and play significant role in its structure. So, this research has been done for achieving this purpose.
    Methods
    This area is arounding saman _ one of the charmahalobakhtiari counties in distance 20_30 km northeast. In this study, from 127 point in 3 land uses of fruit garden, degraded range, and dry farming, soil sampling of surface depth 0_30 cm was done. The soil samples were analyzed chemically and physically. Also ,soil organic carbon supply, mean weight diameter, particle organic carbon in macro and micro soil aggregates and total particle organic carbon were measured. For considering lands username type effect on soil characteristics and organic carbon physical distribution in case study area, variance analysis by SAS software and comparing averages by dancon method were done.
    Results
    Comparing soil characteristics in 3 land uses of garden, degraded range and dry farming showed that land uses changed on pH, lime and soil bulk density have not been affect significantly but have affected on total soil organic carbon, soil nitrogen, EC, soil organic carbon supply, mean weight diameter, particle organic carbon in macro and micro soil aggregates and total particle organic carbon. In garden land use, most total organic carbon rates, total nitrogen rate, soil organic carbon supply, mean weight diameter, particle organic carbon in macro and micro soil aggregates and total particle organic carbon has been observed. Increasing MWD in garden land use is related to high rate of organic material in this soil.
    Keywords: Land use, POC, POC (mic), POC (mac)
  • محمدرضا ثروتی، محمد رضایوسفی روشن

    جابجایی شن وماسه وذرات ریز (گردوخاک) بوسیله باد در بسیاری از محیط های زیستی رخ می دهد، اما این پدیده بصورت پرقدرت تر و در مقیاس وسیع تری در سرزمین های خشک و کم آب رخ می دهد و مهم ترین مسائلی که سرزمین های خشک با آن درگیر هستند، به همین پدیده برمی گردد. به منظور در امان ماندن ساختمان ها، زمین های زراعی، خطوط لوله و شبکه های حمل ونقل از خطر طوفان شن و دفن شدن در میان ذرات ریز خاک و شن، ایجاد و توسعه ی ابزارهای کنترل و مقابله با این پدیده ی طبیعی ضروری می نماید.نواحی شهری در سرزمین های خشک می توانند بخودی خود موانعی بر سر راه انواع جابجایی ذرات شن وماسه وگرد وخاک معلق در باد باشند. در یک توجه مساوی می توان دریافت که تمرکزگرایی در مناطق خشک و صحرایی وابسته به منابع آب زیرزمینی، زمین های قابل کشت محدود می باشد که همین خصوصیات باعث تحت فشار قرارگرفتن زمین براثر تمرکزگرایی و جذب جمعیت در پیرامون سکونت گاه ها می شود. از این رو، اکوسیستم صحرا در نواحی نزدیک به نواحی شهری بیشتر در معرض آسیب قرار می گیرند. در نتیجه زندگی نباتی در معرض نابودی قرار گرفته، ساختار خاک آسیب می بیند. بنابراین حجم جابجایی ماسه و ذرات ریز خاک افزایش پیدا کرده و مشکلات ومسائل ناشی از باد در حجم و مقیاس بزرگتری خود را نشان می دهند. در این حیطه عواملی که باعث بوجود آمدن مسائل مربوط به شن وماسه و ذرات ریز خاک وتبعات آنها می شوند، بسیار وابسته به عواملی هستند که موجبات بیابان زایی را فراهم می کنند که بیشترین درصد توجه را اخیرا به خود جلب کرده اند. (ای جی پیلور و هانی 1976 سازمان ملل متحد1977)کاهش و یا بهبود نتایج ناخوشایند مربوط به جابجایی شن وماسه و ذرات ریز خاک، نیازمند کسب اطلاعات کافی درمورد خصوصیات طبیعی این گونه جابجایی ها، و شناسایی عوامل شتاب دهنده ی این فرایند و تلاش برای کاهش کمیت وکیفیت این رخدادهای طبیعی می باشد. بنابراین هدف این مقاله شناسایی خصوصیات طبیعی، شدت و پراکندگی جابجایی شن و ماسه و ذرات ریز خاک بوسیله ی باد در سرزمین های خشک و همچنین مشکلاتی که تحت تاثیر فرایندهای بادی بوجود می آیند می باشد، و تمام این اعمال درجهت ابداع مدلی برای شناسایی و مشاهده ی جابجایی شن و ذرات ریز خاک است و اینکه چگونه این امکان را بوجود آورد که با تکیه بر اطلاعات بدست آمده، جابجایی ذرات ریز شن و ماسه و خاک و نیز صدمات وخطرات ناشی از فرسایش بادی را به نحو احسن برآورد کرد، وهمچنین بتوان از این طریق با اندازه گیری دقیق این جابجایی ها را به کنترل درآورد.

    کلید واژگان: شن و ماسه, سرزمین های خشک, ذرات معلق, گرد و خاک
    Mohammad Reza Servati, Mohammad Reza Yusefi Roshan

    Movements of sand and small particles (dust) because of wind occur in many different environments, but the phenomenon is much more powerful in arid areas and cover larger areas. The phenomenon is one of the most important issues arid areas face. In order to preserve buildings, agricultural lands, pipe lines and transport networks from sandstorms and from being buried in dust and sand, it seems necessary to create and develop monitoring tools and confront this natural phenomenon. Urban areas in arid lands can block movements of sand and dust suspended in wind. In arid lands and deserts population is centralized around ground water resources. Cultivated lands are limited which results in more pressure on the earth due to centralization and population being attracted to settlements. Thus, desert ecosystem near urban areas faces more damages, plant life faces destruction and soil structure will be damaged. Movements of sand and small soil particles increase and wind-related problems and issues display in a larger scale. In this regard, factors creating problem of sand and small soil particles depend on desertification factors which have gained attentions in recent years (A. J. Pilor and Honey, 1976; United Nation, 1977).
    To decrease disagreeable results of sand and small soil particles movements, we need to gain enough information regarding the natural characteristics of such movements and identify factors accelerating this process, while trying to decrease the quality and quantity of these natural events. Therefore, the present article aims to identify natural characteristics, intensity, dispersion and movement of sand and small soil particles in arid areas and problems caused by wind processes. Then, the study seeks to create a new model to identify and observe sand and small soil particles movements. Furthermore, it tries to find a way to evaluate sand and small soil particles movements and dangers cause by wind erosion, and also a way to measure these movements precisely and bring them under control.

    Keywords: Sand, arid lands, suspended particles, Dust
  • سمیه دهقانی*، مهدی نادری، جهانگرد محمدی، احمد کریمی

    حوضه های آبخیز منابع تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها هستند و آلودگی آنها به عناصر سنگین، تهدید کننده سلامتی ساکنین حوضه و افرادی است که از آب و محصولات کشاورزی آنها استفاده می کنند. با توجه به اهمیت حوضه آبخیز باغان در استان بوشهر، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی این حوضه به برخی فلزات سنگین (Cd، Mn، Ni، Pb، Zn، Cu و Fe) در کلاس های مختلف اندازه ای ذرات خاک (کمتر از 2000  و 63  میکرون) کاربری های مختلف (مرتع، زراعی و باغی) در این حوضه انجام گرفت. مکان 120 نمونه مرکب خاک سطحی (0-20 سانتی متر) در حوضه با استفاده از تکنیک ابرمکعب لاتین تعیین شد. پس از تیمارهای اولیه عناصر سنگین به روش اسپوزیتو عصاره گیری و به کمک دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شدند و با استفاده از شاخص های ژیوشیمیایی فاکتور آلودگی (Cantamination Factor, CF)، زمین انباشت (Index of geo-accumulation, Igeo) و بار آلودگی (Pollution Load Index, PLI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. افزایش معنی دار غلظت کل Cu، Cd و Fe با کوچکتر شدن اندازه ذرات خاک در کاربری های مختلف اراضی مشاهده شد. روند میزان CF در همه کاربری ها در کلاس کمتر از 2000 میکرون Cd>Mn>Pb>Ni>Cu>Zn>Fe و در کمتر از 63 میکرون به ترتیب Cd>Mn>Cu>Ni>Pb>Zn>Fe می باشد. ارزیابی آلودگی با استفاده از شاخص CF وضعیت فعلی خاک را در کاربری باغ نسبت به Cd، آلودگی قابل توجه و برای سایر فلزات، آلودگی متوسط نشان می دهد. مقادیر مثبت و معنی دار شاخص زمین انباشت (Igeo)  برای فلزات   Cdو Mn در هر دو کلاس اندازه ذرات در همه کاربری ها مشاهده شد. در مجموع نتایج این پژوهش قرارگیری ترجیحی غلظت برخی فلزات در اندازه ذرات ریزتر خاک را مورد تایید قرار می دهد. همچنین شواهد بیانگر تاثیر عوامل انسانی بر آلودگی خاک سطحی منطقه به فلزات کادمیوم و منگنز می باشد. نتایج این تحقیق می تواند اطلاعات ارزشمندی برای ارزیابی ریسک خطر آلودگی خاک های سطحی منطقه فراهم نماید.

    کلید واژگان: آلودگی خاک, حوضه آبخیز باغان, فلزات سنگین, فاکتور آلودگی, ضریب زمین انباشت
    Somayeh Dehghani *, Mehdi Naderi, Jahangard Mohammadi, Ahmad Karimi

    Watersheds are the sources of drinking water for cities and villages, and their pollution with heavy elements threatens the health of the inhabitants who use their water and agricultural products. Considering the importance of Baghan watershed in Bushehr province, the purpose of this study was to evaluate the contamination of soil particle size fractions (<63 and <2000 µm) by some heavy metals (Cd, Mn, Ni, Pb, Zn, Cu, and Fe) in three major land uses (range lands, croplands and orchards). Location of 120 surficial composite soil samples (0-20 cm) were determined using the Latin Hypercube technique on the topographical map. After pretreatment of soil samples, heavy metals were extracted by the Sposito method and measured using an atomic absorption spectrometry and geochemical pollution indicators including contamination factor (CF), geo-accumulation index (Igeo) and the pollution load index (PLI) were calculated. A significant increase in the concentration of Cu, Cd, and Fe has been observed by decreasing the particle size in different land uses. The contamination factor (CF) for particle sizes <2000 and <63 were ordered as Cd>Mn>Pb>Ni>Cu>Zn>Fe and Cd>Mn>Cu>Ni>Pb>Zn>Fe, respectively. The CF index indicates that the orchard soils for Cd were considerably polluted and for other metals moderatly polluted. Positive and significant amount of geo-accumulation index (Igeo) for Cd and Mn was observed for both soil particle classes in all land uses. Overall, the results of this study confirmed concentration of some heavy metals in smaller particles size. Comparing contaminants concentration of Cd and Mn in croplands and orchards soils with the range lands soils indicated anthropogenic effects on soil pollution. The results revealed risk of heavy metals in the watershed and necessity of reconsidering management policies.

    Keywords: Soil contamination, Bagan watershed, Heavy metals, Contamination Factor, Geo-accumulation index
  • ایشام الزعبی، علی رجبی پور، حجت احمدی، فرهاد میرزایی
    زمین تحت کشت باید دارای شیب مناسب در جهت طولی و عرضی باشد تا یکنواختی توزیع آب تامین شود و از هدررفت آب و نیز فرسایش خاک زراعی جلوگیری شود. از آنجا که عملیات تسطیح بسیار پرهزینه است، هدف از عملیات تسطیح، ایجاد شیب مناسب به منظور توزیع یکنواخت آب در زمین ناهموار و ایجاد صفحه تسطیح به گونه ای است که تسطیح زمین با حداقل مقدار حجم عملیات خاکی صورت پذیرد. در این تحقیق مشخصات صفحه تسطیح زمین زراعی با استفاده از الگوریتم مدل سازی شده و نتایج به دست آمده با روش حداقل مجموع مربعات مقایسه شد. تحلیل آماری و توصیفی نتایج نشان داد که استفاده از الگوریتم ژنتیک)و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذراتPSO) برای تعیین مشخصات تسطیح در مقایسه با روش حداقل مجموع مربعات دقت و کارایی بیشتری دارد و اعمال محدودیت های تسطیح مانند حداکثر عمق خاک برداری در این روش ساده تر صورت می پذیرد. مقایسه این دو روش نشان داد که استفاده از الگوریتم ژنتیک مقدار حجم عملیات خاکی را با درنظرگرفتن سایر الزامات طراحی صفحه تسطیح (شیب های طولی و عرضی) به میزان 20 و 5/17 درصد کاهش داده است. حجم خاک برداری و خاکریزی در الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات در مقایسه با الگوریتم ژنتیک حجم کمتری حاصل کرد.
    کلید واژگان: ازدحام ذرات, الگوریتم, تسطیح, حداقل مجذور مربعات, ژنتیک
    Isham Alzoubi, Ali Rajabipor, Hojat Ahmadi, Farhad Mirzaei
    For a uniform distribution of water، decrease in water waste and decrease in erosion of soil، it is important that a land be prepared with proper slopes along its length as well as width. The aim of leveling is to create appropriate slopes for irrigation and drainage on the lands that were not already properly levelled and of the same time creating the level surface with a minimum transport of soil. Throughout the present study، characteristics of a level plane of an agricultural land are modeled by programming algorithm with the results being compared with Minimum Least Square method. Statistical and descriptive results show that Genetic Algorithm and Particle Swarm Optimization algorithm benefit from more accuracies than Minimum Least Square. Also، practice of such restrictions as maximum depth of excavation is easy to be applied in this method. In addition، using Genetic Algorithm method decreased the volume of excavation by 20% and 17. 5%. Another method، called Particle Swarm Optimization، was also applied with the results indicating that the volume of the soil cut and fill for Particle Swarm Optimization method was recorded as less than that in Genetic Algorithm method.
    Keywords: Algorithm, Leveling, Minimum Least Square, Particle Swarm Optimization, Genetic
  • حمید محمودزاده، محسن شکل آبادی*، علی اکبر محبوبی
    اندوخته های کربن آلی خاک و ناپایداری کربن مستقیما بر مشخصه های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک ها تاثیر دارند، به علاوه ظرفیت خود بازسازی خاک ها ارتباط مستقیمی با ذخیره های کربن خاک دارد. بررسی تغییرات بخش های کربن آلی می تواند به عنوان شاخصی در تعیین کیفیت خاک استفاده شود. هدف این پژوهش بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر بخش های اندازه ایی کربن آلی و شاخص ذخیره کربن خاک می باشد. نمونه برداری خاک در حاشیه دریاچه زریبار در اواخر تابستان 1389 انجام گردید. نمونه برداری به تفکیک در 3 کاربری باتلاق، زمین های زیر کشت گندم و یونجه، که قبلا به صورت زمین مرطوب و باتلاق بوده اند، در سه عمق صفر تا 30، 60-30 و 90-60 سانتی متر انجام شد. بخش بندی اندازه ای کربن آلی پس از استفاده از التراسونیک انجام شده و خاک ها به دو بخش کربن هم اندازه شن و هم اندازه سیلت + رس تقسیم گردید. مواد آلی هم اندازه شن (بزرگ تر از 50 میکرون) نسبت به بخش هم اندازه رس + سیلت بیش تر ناپایدار بوده و جهت محاسبه شاخص ذخیره کربن استفاده گردید. نتایج به دست آمده از بخش بندی اندازه ایی نشان داد که در عمق صفر تا 30 سانتی متر بیشترین مقدار کربن آلی در ذرات هم اندازه شن در کاربری باتلاق بوده (01/67 گرم کربن بر کیلوگرم خاک) و کمترین مقدار در کاربری گندم (57/24 گرم کربن بر کیلوگرم خاک) به دست آمده است. تبدیل باتلاق به یونجه و گندم به ترتیب باعث کاهش 39/48 و 14/45 تن در هکتار کربن آلی پیوندی با ذرات سیلت+رس در عمق صفر تا 30 سانتی متر شده است.کربن ذخیره شده در ذرات هم اندازه سیلت+رس در عمق 60-30 سانتی متر دو کاربری زراعی بیش تر از کربن بخش هم اندازه شن می باشد. شاخص اندوخته کربن در یونجه و گندم نسبت به باتلاق به ترتیب 50 و 60 درصد کاهش نشان داده است، هم چنین شاخص مدیریت کربن در یونجه 90/44 و در گندم 70/66 درصد کاهش یافته است.
    کلید واژگان: تغییر کاربری, کربن آلی, بخش بندی, شاخص مدیریت کربن
    H. Mahmoudzadeh, M. Sheklabadi *, A. A. Mahboubi
    Organic carbon pools and carbon lability directly affect soil biological، physical and chemical characteristics. Besides، capacity of self-organization of soil is related to the organic carbon pools. Sand size fraction (> 50 µm) organic matter is more labile than silt+clay size fraction organic matter. Assessment of this organic carbon variation can be a suitable index to determine soil quality. The aim of present study was to evaluate the impact of land use change on particle size fractions of organic carbon and carbon pool index. In September 2010، soil samples were collected from the three major land use types including wetlands around the lake، wetlands converted to wheat، and alfalfa cultivations. Soil samples were collected from the 0-30، 30-60 and 60-90-cm depths in each of land use. According to the results of particle size fractionation of organic carbon in 0-30-cm layer، the highest and lowest amounts of sand size fraction organic carbon were obtained in wetland (67. 01 g. C. kg-1soil) and wheat land use (24. 57 g. C. kg-1soil)، respectively. Land use change from wetland to alfalfa and wheat caused a decrease of silt+clay size fraction organic carbon in 0-30-cm by 48. 39 and 45. 14 t. C. h-1، respectively. In the 30-60-cm layer of cultivated land، soil organic carbon storage in silt+clay size particle was more than sand size fraction organic carbon. Results showed that carbon pool index in alfalfa، and wheat land was decreased by 50 and 60% compared to wetland، respectively. And carbon management index in alfalfa and wheat was declined by 44. 90% and 66. 70%، respectively.
    Keywords: Land use change, Organic carbon, Fractionation, Carbon management index
  • پروانه محقق، مهدی نادری، جهانگرد محمدی
    برای بررسی کیفیت خاک، استفاده از شاخص های حساس خاک به مدیریت کاربری اراضی ضروری می باشد. از آن جائیکه رصد کلیه خصوصیات خاک، پرهزینه و طاقت فرسا است بنابراین تعداد محدودی از خصوصیات خاک توصیه می شود. این مطالعه با هدف مقایسه برخی خصوصیات خاک در کاربری های مختلف و تعیین حداقل ویژگی های موثر بر کیفیت خاک در حوضه آبخیز دریاچه چغاخور در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. بدین منظور با استفاده از روش ابر مکعب لاتین و با بهره گیری از نقشه های شیب، کاربری و خاک، مکان 125 نمونه سطحی (20-0 سانتیمتر) تعیین شد. پس از تیمارهای اولیه نمونه های خاک، 29 خصوصیت فیزیکی و شیمیایی خاک ها به روش های استاندارد اندازه گیری شدند. نتایج مقایسه میانگینها در کاربری های مختلف نشان داد که ویژگی هایی شامل میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، آب قابل استفاده، گنجایش هوایی، شاخص دکستر، کربن آلی، کربن آلی ذره ای در خاکدانه های بزرگ، نسبت کربن آلی ذره ای در خاکدانه های بزرگ به کوچک، غلظت فسفر، آهن و مس به ترتیب در کاربری باغ، زمینهای زراعی، مراتع خوب، دیمزارها و مراتع ضعیف سیر نزولی داشتند. جهت تعیین شاخصهای مرثر بر ارزیابی کیفیت خاک در کاربری ها تجزیه داده ها به مولفه های اصلی و تجزیه تشخیص گام به گام انجام شد و ویژگی هایی همانند پایداری خاکدانه ها در آب، اجزای بافت خاک، نسبت کربن آلی ذره ای در خاکدانه های درشت به خاکدانه های کوچک و غلظت عناصر سنگین مس و روی به عنوان حداقل مجموعه داده های حساس به کیفیت خاک گزینش شدند.
    کلید واژگان: تجزیه به مولفه های اصلی, تجزیه تشخیص گام به گام, شاخص کیفیت خاک
    Parvaneh Mohaghegh, Mehdi Naderi Khorasgani, Jahangard Mohammadi
    For assessing of soil quality, the sensitive indicators can be used in land use managements. Monitoring all soil characteristics is costly and laborious therefore, limited soil characteristics for this mean are recommended. The purposes of this study were comparing several soil attributes of different land use types and determination of minimum effective soil characteristics on soil quality in Chughakhor Basin, Chaharmahal va Bakhtiari Province, Iran. To fulfill the objectives slope, land use and soil maps and Latin Hypercube strategy were used and locations of 125 composite and surficial soil samples were determined. After pretreatment of soil samples, 29 soil physical and chemical characteristics were measured using appropriate methods. The mean comparison of different land uses showed that mean weighted aggregate diameter, available water content, air content, Dexter index, organic carbon, particle organic carbon in macro aggregate, the proportion of particle organic carbon in macro to in micro aggregates, P, Fe and Cu contents values of land use types were in the order Orchards>cultivated areas>Good rangelands>Dry land areas>Weak rangelands. For determination of effective indicators in soil quality assessing, the principle component analysis and stepwise discriminant analysis are used. The soil characters like water stable aggregates, soil texture elements, proportion of particle organic carbon in macro to in micro aggregates and soil Cu and Zn concentrations as minimum data set for soil quality assessment.
    Keywords: Principle component analysis, Stepwise disriminant analysis, Soil quality indicator
  • سمیرا سالاری، پژمان طهماسبی، فرزانه نیکوخواه، مهدی پژوهش*

    اگرچه مطالعات زیادی در خصوص اثر رهاسازی اراضی کشاورزی انجام گرفته است ولی اطلاعات بسیار کمی در خصوص تاثیر شرایط آب و هوایی بر احیاء زمین های کشاورزی بعد از رهاسازی آن ها وجود دارد. به همین منظور در این مطالعه اثر متقابل رهاسازی اراضی کشاورزی و شرایط اقلیمی بر ذخایر ماده آلی ذرات اولیه خاک مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های مرکب خاک از عمق 30-0 سانتی متری در سه تکرار از دو منطقه با شرایط بارندگی متفاوت شامل مناطق حفاظت شده شیدا و خرگوش در استان چهارمحال و بختیاری از چهار کاربری مرتع، اراضی کشاورزی و اراضی رها شده زراعی در توالی زمانی 15-10 و 40-15 سال، تهیه و میزان توزیع کربن و نیتروژن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک تعیین گردید. نتایج نشان داد که کشت و کار در اراضی بکر بسته به موقعیت اقلیمی می تواند اثرات مثبت و منفی بر اکوسیستم های طبیعی داشته باشد. به تبع در منطقه شیدا با وجود میزان بارندگی و وضعیت خوب پوشش طبیعی مراتع کشت و کار در اراضی بکر اثرات منفی در جهت کاهش ماده آلی داشته است. در حالی که در منطقه خرگوش با وجود میزان بارندگی اندک و کیفیت پایین مراتع، کشت و کار اثرات سوء ای نداشته است. در کلیه کاربری های مدیریتی مقدار کربن و نیتروژن به ترتیب در ذرات رس، سیلت و شن بیشتر بود. رهاسازی اراضی کشاورزی و مراتع در منطقه خرگوش تاثیری بر غلظت کربن و نیتروژن سه جزء شن، سیلت و رس نداشت اما در منطقه شیدا افزایش زمان رهاسازی کربن اجزای شن و سیلت را افزایش داد ولی تاثیری بر کربن جزء رس نداشت. نتایج نشان داد رهاسازی اراضی کشاورزی بسته به شرایط آب و هوایی هر منطقه جهت استقرار مجدد پوشش گیاهی و افزایش ترسیب کربن خاک می تواند اثرات متفاوت و بالقوه ای بر احیای کربن مراتع داشته باشد.

    کلید واژگان: ذرات اولیه خاک, رهاسازی اراضی کشاورزی, کربن آلی و نیتروژن کل, مراتع بدون کشت و کار
    samira salari, Pejhman Tahmasebi, Farzaneh Nikookhah, Mehdi Pajouhesh*
    Introduction

    Although many studies have been done on the effects of agricultural land abandonment, there is very little information about the impact of climate conditions on the restoration of abandoned agricultural lands. Human has changed most of rangelands to agricultural lands causing a decrease in carbon sequestration, depending on land management and tillage operations. One of the methods for rebuilding the land cover is the land abandonment, which results in enhanced organic carbon and decreased CO2 emission. Understanding the storage and dynamics of soil organic matter, especially in relation to changing land use, is fundamental to evaluate the role of soil as a carbon source or sink. After land use change from rangeland to cropland, agricultural practices decrease the C stored in soils and cause a net release of C into the atmosphere, which has strongly influenced the atmospheric CO2 levels and global C balance over the last centuries. For this purpose, this study aimed to assess the effect of interaction between agricultural land abandonment and climatic conditions on organic material reserves of primary soil particles.

    Materials and Methods

    The study area was located in semi-steppe rangelands of Sheida and Khargosh in about 60 km northwest of Shahrekord city, Chaharmahal-va-Bakhtiari province, central Iran. In this study, four treatments including rangeland, agricultural and cultivated land abandoned in the time series of 10-15 and 15-40 Year were selected. The sample plots were placed in the distance of transects, and the soil samples were collected from 0-30 cm depths with different rainfall conditions from two above-mentioned regions in three replications. For each region, the soil samples were transferred to the laboratory and then analyzed. The selected locations had same soil shape, topography, parent material, and slope. The soil samples of three plots were then combined and 24 samples were prepared. The distribution of carbon and nitrogen concentrations was determined at different soil particle components.

    Results and Discussion

    The results showed that the rangeland change to cultivated land did not have a significant effect on the amount of organic carbon, total nitrogen, and total carbon to total nitrogen ratio. However, the values of these indicators decreased significantly in the Sheida region. Under all land management, the amount of carbon and nitrogen of soil particles increased with decreasing the particle size from sand to clay. Hence, the abandoned agricultural land and rangelands did not significantly affect the amount of carbon and nitrogen concentration in sand, silt and clay particles. The amount of carbon, however, increased with the abandonment time and non-agronomic activity of carbon in sand and silt particles, although the carbon content of clay particle was not influenced. Agricultural practices may negatively or positively impact natural ecosystem depending on climatic condition and soil quality in unchanged lands. However, despite suitable climatic conditions (in terms of precipitation) and land cover in the rangelands over Sheida, the cultivation adversely influenced the soil quality and organic matter of the unchanged land. Although, the precipitation and soil quality were relatively lower in Khargosh region, the agricultural activities seem not to negatively affect the land quality. Moreover, rangelands change to cultivated lands did not have a significant effect on the amount of soil nitrogen in this region. The greatest nitrogen amount was measured in clay fractions of cultivated and abandoned lands for 40 years, and the minimum nitrogen content was detected in sand particles of lands abandoned for 15 years. The highest and lowest amount of nitrogen over all three fractions was, respectively, found for unchanged and abandoned lands in Sheida region. Therefore, the cultivated land depending on climate condition and management may considerably increase or decrease the organic carbon content in sand, silt and clay particles.

    Conclusion

    The results indicated that the agricultural land abandonment may differently affect the rangelands restoration measures such as the vegetation reclamation and soil carbon sequestration depending on climatic condition

    Keywords: Agriculture land abandonment, Organic carbon, total nitrogen, Soil particle
نکته:
  • از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبه‌ای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شده‌است‌.
  • نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شده‌اند و انتظار می‌رود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
  • جستجوی عادی ابزار ساده‌ای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش داده‌شود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشته‌های نویسنده خاصی هستید، یا می‌خواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
در صورت تمایل نتایج را فیلتر کنید:
* با توجه به بالا بودن تعداد نتایج یافت‌شده، آمار تفکیکی نمایش داده نمی‌شود. بهتراست برای بهینه‌کردن نتایج، شرایط جستجو را تغییر دهید یا از فیلترهای زیر استفاده کنید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجه‌ای نباشند.
نوع نشریه
اعتبار نشریه
زبان مطلب
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال