فهرست مطالب

نشریه پژوهش های بذر ایران
سال دوم شماره 1 (پیاپی 3، بهار و تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/06/22
  • تعداد عناوین: 12
|
  • مژگان ملکی نارگ موسی، حمیدرضا بلوچی *، محمود عطارزاده صفحات 1-10
    به منظور بررسی اثر تنش خشکی و پیش تیمار بذر بر برخی مولفه های جوانه زنی و رشد گیاهچه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه فناوری بذر دانشکده ی کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1390 انجام شد. عامل اول شامل پنج سطح پیش تیمار بذر (شاهد (بدون کاربرد پیش تیمار)، پیش تیمار با آب مقطر، نیترات پتاسیم سه درصد، پلی اتیلن گلایکول و اوره هر کدام با پتانسیل اسمزی 4- بار) و عامل دوم شامل سه سطح تنش خشکی (شامل شاهد بدون تنش، پلی اتیلن گلایکول 4- بار و 8- بار) بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که اثر متقابل پیش تیمار و خشکی بر صفات درصد و سرعت جوانه زنی معنی دار نگردید، ولی اثرات اصلی پیش تیمار و خشکی به طور معنی داری این صفات را تحت تاثیر قرار داد. بیشترین درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی به ترتیب (66/75 درصد و 62/3 بذر در روز) در پیش تیمار اوره و کمترین مقدار (52 درصد و 31/2 بذر در روز) در شاهد (بدون کاربرد پیش تیمار) مشاهده شد. تنش خشکی منجر به کاهش معنی دار صفات جوانه زنی گردید. در مجموع نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد که پیش تیمار با اوره و نیترات پتاسیم در مقایسه با پلی اتیلن گلایکول، مولفه های جوانه زنی و در نتیجه رشد گیاهچه گلرنگ را بهبود می دهد.
    کلیدواژگان: اسموپرایمینگ، اوره، پیش تیمار با آب مقطر، جوانه زنی، نیترات پتاسیم
  • سید محمد سیدی، محمد خواجه حسینی *، پرویز رضوانی مقدم، حمید شاهنده صفحات 11-24
    به منظور بررسی اثر تیمارهای کود و پرایمینگ با محلول فسفات دی هیدروژن پتاسیم بر سبز شدن و رشد هتروتروفیک گیاهچه های سیاه دانه (Nigella sativa L.) آزمایش هایی در سال 1392-1391 در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در آزمایش اول، ترکیب فاکتوریل اصلاح کننده های خاک آهکی (شامل ورمی کمپوست (V) + باکتری تیوباسیلوس (T)، گوگرد به صورت عنصری میکرونیزه (S) + T، V+S+T و شاهد) و سه سطح کاربرد فسفر (صفر، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار از منبع فسفات دی آمونیوم) طی دوره رشد گیاه مادری، تیمارهای آزمایش بودند. در آزمایش دوم، تیمارهای انتخاب شده از آزمایش اول (با درصد سبز شدن کمتر از 60 درصد) و پرایمینگ بذر (عدم پرایمینگ، هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ فسفر با محلول های 100، 300 و 500 میلی مولار فسفات دی هیدروژن پتاسیم) به ترتیب عامل اول و دوم آزمایش بودند. بر اساس نتایج آزمایش اول، افزایش حلالیت فسفر ناشی از کاربرد اصلاح کننده های خاک آهکی (V+T و V+S+T)، در مقایسه با شاهد، نقش معنی داری در افزایش درصد سبز شدن بذرهای سیاه دانه (به ترتیب تا 50 و 54 درصد) داشتند. در آزمایش دوم نیز پرایمینگ فسفر در سطح 300 میلی مولار منجر به افزایش معنی دار درصد تخلیه ذخایر بذر، کارایی استفاده از ذخایر بذر و افزایش درصد سبز شدن سیاه دانه (به ترتیب تا 9، 143 و 29 درصد) شد. علاوه بر این، بین میزان فسفر بذر پویا شده و درصد سبز شدن بذرهای سیاه دانه همبستگی مثبت و معنی داری به دست آمد (R2= 0.90 **).
    کلیدواژگان: درصد سبز شدن، غلظت فسفر بذر، کارایی استفاده از ذخایر بذر
  • حمید شریفی، محمد خواجه حسینی *، محمدحسن راشد محصل صفحات 25-36
    وجود خواب در بذرهای گیاهان تیره چتریان یکی از مهم ترین دلایلی است که کشت و اهلی کردن آن ها را با مشکل مواجه کرده است. جهت ارزیابی خواب بذور هفت گونه دارویی مهم از تیره چتریان، در تابستان 1390 از رویشگاه های طبیعی آن ها در استان لرستان جمع آوری گردید، و جوانه زنی آن ها در آزمایشی با طرح کاملا تصادفی و در چهار تکرار 25 تایی بذر مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش بررسی جوانه زنی در آب مقطر گونه های آوندول (Smyrnium cordifrolium)، چویل (Ferulago angulata)، کرفس وحشی (Kelussia odoratissima) و کندل کوهی (Dorema aucheri) فاقد جوانه زنی، حال آنکه گلپر (Heracleum persicum) دارای 30%، زیره لرستانی (Bunium luristanicum) 96% و غازیاقی (Falcaria vulgaris) 97% جوانه زنی از خود نشان دادند. برای شکستن خواب بذر گونه های با جوانه زنی کمتر از 30 درصد تیمارهایی شامل سرمادهی مرطوب به مدت زمان های 2، 4، 6، 8، 10 و 12 هفته، اسید جیبرلیک با دو غلظت 250 و 500 میلی گرم در لیتر، تیمار ترکیبی (اسید جیبرلیک 250 میلی گرم در لیتر با تیمار 4 هفته سرمادهی و تیمار ترکیبی اسید جیبرلیک 500 میلی گرم در لیتر با تیمار 4 هفته سرمادهی) و نیترات پتاسیم 2/0 درصد اعمال گردید. نتایج نشان داد برای گلپر سرمادهی مرطوب 6 هفته (71%)، و برای گونه های کندل کوهی (90%)، کرفس وحشی (63%) و چویل (97%) تیمار 12 هفته سرمادهی مرطوب موثرترین تیمارهای شکستن خواب بذرها بودند. همچنین بذر گونه های گلپر و کندل کوهی دارای خواب فیزیولوژیکی متوسط و گونه های چویل و کرفس وحشی داری خواب فیزیولوژیکی عمیق بودند.
    کلیدواژگان: چویل، خواب فیزیولوژیکی، سرمادهی مرطوب، کرفس وحشی، کندل کوهی
  • زینب علی پور *، سهراب محمودی صفحات 37-52
    با توجه به اهمیت روزافزون گیاهان دارویی، درک واکنش جوانه زنی این گیاهان به دما از دیدگاه زراعی حائز اهمیت است. در یک مطالعه آزمایشگاهی، تاثیر درجه حرارت های مختلف بر ویژگی های جوانه زنی بذر گیاه دارویی رازیانه، شاهدانه و کنجد، به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور تیمارهای درجه حرارت ثابت 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تاثیر درجه حرارت بر درصد و سرعت جوانه زنی بذور معنی دار بود. بذور رازیانه در دمای 5، 35 و 40 درجه سانتی گراد و بذور کنجد در دمای 5 درجه سانتی گراد جوانه زنی نداشتند. حداکثر سرعت جوانه زنی بذور رازیانه در دمای 30 درجه و برای بذور شاهدانه و کنجد در دمای 25 درجه سانتی گراد به دست آمد. بیشترین درصد جوانه زنی بذور رازیانه و شاهدانه و کنجد به ترتیب در دماهای 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد مشاهده شد. کمترین یکنواختی جوانه زنی بذور رازیانه در دمای 20 درجه سانتی گراد و برای بذور شاهدانه و کنجد در دمای 15 درجه سانتی گراد مشاهده شد. شاخص بنیه گیاهچه بذور رازیانه و شاهدانه در دمای 25 و برای بذور کنجد در دمای 30 درجه سانتی گراد به حداکثر مقدار خود رسید. مقادیر طول و وزن ریشه چه و ساقه چه برای تمام بذور با افزایش دما افزایش یافته، در دمای خاصی به حداکثر مقدار خود رسیده سپس روند کاهشی داشت. از اطلاعات حاصل از این مطالعه می توان برای پیش بینی سبز شدن بذور این گیاهان دارویی در شرایط دمایی مختلف استفاده نمود. جوانه زنی بذور شاهدانه در دامنه وسیعی از دماها انجام می شود و نسبت به دو گیاه دیگر حساسیت کمتری به شرایط دمایی دارد. جوانه زنی بذور رازیانه به جز در دمای 20 درجه سانتی گراد، ناچیز بود. بذور کنجد در رنج دمایی 15 تا 35 درجه جوانه زنی خوبی داشتند.
    کلیدواژگان: بنیه گیاهچه، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، یکنواختی جوانه زنی
  • لیلا اصلانی *، مصطفی مبلی، محمد سلیمانی صفحات 53-64
    اثر اسپرمیدین بر جوانه زنی بذور سه رقم خیار تحت تنش سرما، به صورت آزمایش فاکتوریل 3×4 در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار مطالعه شد. فاکتور اول شامل چهار غلظت صفر (شاهد)، 1/0، 5/0 و 1 میلی مولار اسپرمیدین و فاکتور دوم شامل سه رقم خیار ’امپراتور‘، ’امیران‘ و ’رشید‘ بود. به این منظور تعداد 50 عدد بذر هر رقم خیار بر روی کاغذ صافی و درون پتری دیش های استریل قرار داده شد و به هر پتری دیش محلول اسپرمیدین مربوط به همان تیمار اضافه شد. تمام پتری ها تا پایان دوره آزمایش درون انکوباتور در دمای 13 درجه سلسیوس نگهداری و در طول مدت آزمایش تعداد بذور جوانه زده در هر روز شمارش شد. در پایان آزمایش ویژگی های درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر و خشک ساقه چه و ریشه چه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تیمار بذور رقم ’رشید‘ با اسپرمیدین در غلظت 1/0 میلی مولار باعث افزایش درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر و خشک ریشه چه در مقایسه با شاهد شد. تیمار بذور با غلظت 1 میلی مولار اسپرمیدین اثرات بازدارنده ای بر کلیه ویژگی های اندازه گیری شده در رقم ’رشید‘ داشت. اما در رقم ’امیران‘ تنها باعث کاهش درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر و خشک ریشه چه شد.
    کلیدواژگان: اسپرمیدین، تنش سرما، جوانه زنی، خیار
  • امین صالحی، اسد معصومی اصل، علی مرادی * صفحات 65-72
    بیلهر یا کندل کوهی (Dorema aucheri) یکی از گیاهان خانواده چتریان و دارای ترکیبات فلاونوئیدی و کومارینی می باشد. از آنجایی که تکثیر این گیاه در رویشگاه های طبیعی از طریق بذر صورت می گیرد و با توجه به خواب عمیق بذر، بررسی روش های مختلف شکست خواب بذر، برای حفاظت از این گونه ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق، روش های مناسب شکست خواب بذر بیلهر با استفاده از روش های سرمادهی، شستشو و اسید جیبرلیک بر روی بذور جمع آوری شده این گیاه از استان کهگیلویه و بویراحمد مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1390 انجام شد. عامل اول شامل طول دوره سرمادهی (سرمادهی مرطوب به مدت زمان های 3 و 4 هفته)، عامل دوم شامل اسید جیبرلیک (صفر و 1500 پی پی ام) و عامل سوم شامل شستشو (شستشو با آب مقطر و عدم شستشو) بودند. نتایج نشان داد که تیمار سرمادهی به مدت چهار هفته به همراه شستشو و اسید جیبرلیک 1500 پی پی ام بیشترین سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه گیاهچه را داشت. همچنین بیشترین وزن خشک محور زیر لپه و محور بالای لپه در این تیمار به دست آمد. این در حالی است که برای صفات درصد جوانه زنی، طول محور بالای لپه و طول محور زیر لپه هیچ یک از اثرات سه گانه و دوگانه معنی دار نشد. در صفت درصد جوانه زنی بذور سرمادهی شده به مدت 4 هفته در مقایسه با 3 هفته جوانه زنی بهتری داشتند. نتایج به دست آمده از آزمایش نشان دهنده این موضوع است که بذور بیلهر مورد مطالعه دارای درجاتی از خواب فیزیولوژیک بودند.
    کلیدواژگان: اسید جیبرلیک، بیلهر، جوانه زنی، خواب بذر، سرمادهی
  • مارال اعتصامی، علی راحمی کاریزکی *، بنیامین ترابی صفحات 73-82
    سرعت و درصد جوانه زنی در دماهای مطلوب در حداکثر و در دماهای پایه و سقف در حداقل است. به منظور بررسی واکنش جوانه زنی به دما و ارزیابی دماهای کاردینال برای درصد و سرعت جوانه زنی در چای ترش آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. بذرها از دمای صفر تا 45 درجه سانتی گراد با فاصله 5 درجه از یکدیگر تحت جوانه زنی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که واکنش درصد و سرعت جوانه زنی به دما به ترتیب با تابع دندان مانند و دوتکه ای به خوبی برازش یافتند. دماهای پایه و سقف برای درصد جوانه زنی 66/1 و 33/43 درجه سانتی گراد و برای سرعت جوانه زنی 53/4 و 95/42 درجه سانتی گراد به دست آمد. دمای مطلوب برای سرعت جوانه زنی 30 درجه سانتی گراد و برای درصد جوانه زنی در دامنه دمایی 56/11 و 63/33 درجه سانتی گراد بود؛ بنابراین به طور کلی می توان گفت که دمای پایه و مطلوب چای ترش به ترتیب حدود 11 و 35 درجه سانتی گراد است. از این رو در شرایط گنبد قابل کشت و کار است.
    کلیدواژگان: بذر، جوانه زنی، چای ترش، دما
  • راهله احمدپور *، سعید رضا حسین زاده، نظام آرمند، ابراهیم فانی، فریبا نوعدوست صفحات 83-96
    جوانه زنی و سبز شدن سریع بذر، یک عامل مهم و تعیین کننده در عملکرد نهایی گیاهان است. در این راستا به منظور بررسی اثر سطوح مختلف متانول و تنش خشکی بر شاخص های جوانه زنی عدس (رقم گچساران) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان به اجراء درآمد. فاکتور ها عبارت اند از تیمار متانول با 4 سطح شاهد (بدون متانول)، 5، 10 و 15 درصد حجمی و عامل خشکی نیز شامل 4 سطح (0، 3-، 6- و 9- بار) که توسط پلی اتیلن گلایکول ایجاد شد. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف متانول اختلاف معنی داری از نظر درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، سطح و قطر ریشه چه وجود داشت. غلظت های مختلف متانول به ترتیب موجب کاهش معنی دار در کلیه صفات مورد بررسی نسبت به سطح شاهد شد. تنش خشکی در سطح 9- بار موجب کاهش معنی داری در درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، سطح و قطر ریشه چه نسبت به دیگر سطوح شد. سطح بدون کاربرد متانول در شرایط بدون تنش خشکی در تمامی صفات نسبت به دیگر سطوح برتری نشان داد. در این تحقیق مشاهده شد که متانول در شرایط بدون تنش و تنش خشکی اثرات منفی بر شاخص های جوانه زنی گیاه عدس دارد.
    کلیدواژگان: تنش خشکی، خصوصیات جوانه زنی، عدس (Lens culinaris Medik، )، متانول
  • شایسته بمانی، بتول مهدوی *، بنیامین ترابی صفحات 97-108
    به منظور مطالعه تاثیر تنش قلیائیت بر خصوصیات جوانه زنی بذر و رشد و ویژگی های بیوشیمیایی گیاهچه دو رقم گلرنگ، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل فاکتور اول قلیائیت با بی کربنات سدیم در 7 سطح (صفر، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 میلی مولار) و فاکتور دوم شامل دو رقم گلرنگ (صفه و 411) بود. نتایج نشان داد که تنش قلیائیت اثر معنی داری بر ویژگی های جوانه زنی بذر داشت. با افزایش تنش قلیائیت درصد و سرعت جوانه زنی، به ترتیب 5/11 و 7/23 درصد کاهش نشان دادند؛ و همچنین طول و وزن خشک ساقه چه، به ترتیب کاهش 140 و 5/78 درصدی و طول و وزن خشک ریشه چه، نیز کاهش 1/171 و 350 درصدی داشتند. میزان پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم کاهش و محتوای مالون دی آلدئید 160، پرولین 275، قندهای محلول 747 و سدیم افزایش یافت. در شرایط تنش قلیائیت، ارقام مورد بررسی ازنظر طول ساقه چه و ریشه چه، میزان پرولین و پتاسیم با یکدیگر تفاوت نشان دادند و از این نظر رقم 411 برتری قابل ملاحظه ای نسبت به رقم دیگر نشان داد. هر دو رقم در سطح 60 میلی مولار بیشترین میزان مالون دی آلدئید را داشتند و کمترین میزان این صفت مربوط رقم صفه و سطح شاهد بود. با توجه به نتایج تحقیق انجام شده رقم 411 در محتوای پرولین و قندهای محلول نسبت به رقم صفه برتری داشت اما در سایر صفات تفاوت معنی داری بین دو رقم استفاده شده مشاهده نگردید.
    کلیدواژگان: پرولین، روابط یونی، مالون دی آلدئید، مرحله جوانه زنی
  • سعیده ملکی فراهانی *، علیرضا رضازاده، مهدی عقیقی شاهوردی صفحات 109-118
    به منظور بررسی تاثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه زنی بذر زیره سبز دو آزمایش جداگانه در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در چهار تکرار در سال 1391 در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد تهران انجام شد. در آزمایش نخست، بذرها به مدت صفر، 10 و 30 دقیقه در معرض میدان الکترومغناطیس با شدت 88 میکرو تسلا و در آزمایش دوم، بذرها به مدت صفر، دو، چهار، شش، هشت و 10 دقیقه در معرض امواج فراصوت با شدت 40 و 59 کیلوهرتز قرار گرفتند. اثر متقابل میدان الکترومغناطیسی و زمان بر صفات طول، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، نسبت وزن و طول ریشه چه به ساقه چه، درصد و سرعت جوانه زنی، میانگین مدت جوانه زنی معنی داری بود. در اکثر صفات مورد مطالعه میدان الکترومغناطیس باعث کاهش معنی دار در میزان صفات شد، به طوری که، تیمار شاهد (زمان صفر) بیشترین مقدار این صفات را داشت. اثر متقابل امواج فراصوت و زمان بر اکثر صفات معنی داری شد. بیشترین درصد جوانه زنی (100 درصد) برای تیمار 40 کیلوهرتز با مدت زمان های چهار و شش دقیقه بوده و بیشترین میانگین مدت جوانه زنی را تیمار شاهد (76/10 روز) و تیمار 59 کیلوهرتز به مدت زمان های 2 و 4 دقیقه (به ترتیب 01/11 و 75/10 روز) داشته است. به طور کلی بذر گیاه زیره سبز به کاربرد امواج فراصوت واکنش مثبت نشان داد و شاخص های جوانه زنی با این پیش تیمار بذر افزایش معنی داری پیدا کرد.
    کلیدواژگان: امواج فراصوت، درصد جوانه زنی، زیره سبز، سرعت جوانه زنی، میدان الکترومغناطیس
  • سمیه طالبی، سیدمحسن نبوی کلات * صفحات 119-126
    به منظور بررسی تاثیر هیدرو پرایمینگ و اسمو پرایمینگ بر روی شاخص های جوانه زنی گیاه سیاه دانه تحت تنش شوری، آزمایشی در سال 1392 درآزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد مشهد، به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. عوامل آزمایش شامل پرایمینگ در شش سطح (بدون پرایم (شاهد)، هیدروپرایمینگ با آب مقطر و اسموپرایمینگ با نیترات پتاسیم، کلرید پتاسیم، کلرید کلسیم و کلرید سدیم) و شوری در چهار سطح (0، 50، 100 و 150 میلی مولار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر شوری و پرایمینگ بذر برتمام شاخص ها و اثر متقابل دو عامل بر درصد سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و بنیه ی بذر معنی دار بود. نتایج نشان داد افزایش غلظت نمک تمام صفات اندازه گیری شده را کاهش داد. این کاهش از غلظت 50 میلی مولار شروع شد. اسمو پرایمینگ بذر با نیترات پتاسیم سبب بهبود شاخص های جوانه زنی در شرایط تنش شوری در مقایسه با بذور پرایم نشده شد. به طور کلی می توان چنین بیان کرد که برای بهبود جوانه زنی سیاه دانه تحت تنش شوری پیش تیمار بذور با نیترات پتاسیم، آب مقطر و کلرید پتاسیم قابل توصیه است.
    کلیدواژگان: پرایمینگ، جوانه زنی، شوری، نیترات پتاسیم
  • جلال جلیلیان *، نبی خلیلی اقدم صفحات 127-133
    منداب از گیاهان مهم داروئی است که تاکنون مطالعه ای در خصوص تعیین دماهای کاردینال جوانه زنی آن صورت نگرفته است. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 10 سطح دمائی (1، 3، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و40 درجه سانتیگراد) روی بذور منداب در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه ارومیه انجام شد. نتایج نشان داد که دما تاثیر معنی داری بر سرعت و درصد جوانه زنی بذر منداب داشت و مدل دندان مانند به خوبی قادر به درون یابی و تخمین دماهای کاردینال (دماهای پایه، بهینه تحتانی و فوقانی و دمای حداکثر) بود. سرعت جوانه زنی در دمای مساوی وکمتر از 79/0 و مساوی و بالاتر از 6/47 درجه سانتیگراد متوقف شد و در محدوده دمائی 9/16-5/32 درجه سانتیگراد، سرعت جوانه زنی در حداکثر مقدار بود (066/0: rmax بر ساعت). همچنین نتایج نشان داد که گیاه منداب قادر به جوانه زنی در محدوده وسیعی از درجه حرارت محیطی از 79/0 تا 6/47 درجه سانتیگراد است و بنابراین می تواند در فصول مختلف و شرایط آب و هوائی متنوع با فرض فراهمی سایر منابع مورد نیاز رشد، رشد موفقی داشته باشد.
    کلیدواژگان: دمای کاردینال، سرعت جوانه زنی، منداب (Eruca sativa)
|
  • Mozhgan Maleki Narg Mousa, Hamidreza Balouchi *, Mahmood Attarzadeh Pages 1-10
    In order to evaluate the effect of priming on some germination and seedling growth characteristics of safflower (Carthamus tinctorius L.) under drought stress an experiment was conducted base on completely randomized design with four replications at the Seed Technology Laboratory of Yasouj University، in 2011. Treatments were included of five priming levels (control or no prime، hydro priming، potassium nitrate 3% (KNO3)، PEG and Urea -4 bar) as the first factor and three levels of drought stress (0، -4 and -8 bar) as the second factor. The results showed that the interactions of drought stress and seed priming on germination percentage and the germination rate was not significant. But the main impact of priming and drought stress on them were so significant at 1% probability. The highest germination percentage and germination rate (75. 66% and 3. 62 seed. day-1، respectively) were shown in urea priming and the lowest (52% and 2. 31 seed. day-1 respectively) in the control treatment (no prime). Drought stress was caused to significant decrease in germination traits. In general، the results obtained in this study showed that treatment with urea and potassium nitrate compared with PEG improved germination and seedling growth of safflower.
    Keywords: Osmopriming, Urea, Hydropriming, Germination, Potassium nitrate
  • Seyyed Mohammad Seyyedi, Dr Mohammad Khajeh Hossieni *, Dr Parviz Rezvani Moghaddam, Dr Hamid Shahandeh Pages 11-24
    In order to investigate the effects of priming with KH2Po4 solution on emergence and heterotrophic growth of black cumin (Nigella sativa L.) seedling a series of experiments were conducted at the Faculty of Agriculture، Ferdowsi University of Mashhad، Iran، in 2013 and 2014. A field experiment was conducted as factorial layout based on a randomized complete block design with four replications. The fertilizer resources (vermicimpost (V) +Tiobacilus (T)، micronized Sulfur (S) +T، V+S+T and control) and three levels of phosphorus (0، 30 and 60 kg. ha-1) were the first and second experimental factors، respectively. In the second experiment، selected treatments (in which showed emergence below 60% in the previous experiment) and seed priming (no priming، hydro priming and three levels of phosphorus (P) -priming as 100، 300 and 500 mM KH2Po4) were the first and second experimental treatments، respectively. Based on the results، the resources of soil amendment (V+T and V+S+T) significantly increased the emergence percentage of black seed (by 50 and 54%، respectively). In addition، seed reserve depletion percentage، seed reserve utilization efficiency and emergence percentage significantly increased by 300 mM KH2PO4 (by 9، 143 and 29%، respectively). There was a significant positive relationship between the weight of mobilized seed P and the emergence percentage of black seeds (R2= 0. 90 **).
    Keywords: Emergence percentage, Seed phosphorus, Seed reserve utilization efficiency
  • Hamid Sharifi, Dr. Mohammad Khajeh-Hosseini *, Dr. Mohammad-Hassan Rashed-Mohassel Pages 25-36
    Seeds of seven species of medicinal plants collected from the natural habitat in Lorestan province in the summer 2011. Germination test carried out in a completely randomized design with four replications of 25 seeds in H2O. Species of Smyrnium cordifrolium، Kelussia odoratissima، Dorema aucheri and Ferulago angulata had no germination while Heracleum persicum، Bunium luristanicum and Falcaria vulgaris showed germination of 30، 96 and 97% respectively. Different treatments of breaking dormancy applied to the species with germination below 30% [moist-chilling for periods of 2، 4، 6، 8، 10 and 12 weeks، with two concentrations of 250 and 500 ppm of gibberellic acid، a combination treatment (gibberellic 250 ppm + 4 weeks moist-chilling and gibberellic acid 500 ppm + moist-chilling for 4 weeks) and potassium nitrate 2 g/l]. The results showed that moist-chilling was the most effective treatments to break seed dormancy of Heracleum persicum (6 weeks)، Dorema aucheri (12 weeks)، Kelussia odoratissima (12 weeks) and Ferulago angulata (12 weeks). Therefore، based on their reactions to the treatments، dormancy of Kelussia odoratissima and Ferulago angulata could be classified as deep physiological dormancy and species of Dorema aucheri and Heracleum persicum intermediate physiological dormancy type.
    Keywords: Ferulago angulata, Physiological dormancy, Moist, chilling, Kelussia odoratissima, Dorema aucheri
  • Zeinab Alipoor *, Dr. Sohrab Mahmodi Pages 37-52
    Due to importance of medicinal plants، understanding the seed germination response to temperature is agronomically important. A laboratory study was conducted to investigate the effect of different temperatures on seed germination of fennel، cannabis and sesame in a completely randomized design with four replications. Various constant temperatures (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 and 40° C) were considered. According to the results، the effect of temperature on germination rate and percentage in all species was significant. The seeds of fennel were not germinated in 5، 35 and 40 0C and seeds of sesame germinated only in 5 0C. Maximum rate of germination obtained in 30 °C for fennel and 25 °C for sesame and cannabis. The highest germination percentage of fennel، and cannabis and sesame were in 20، 25 and 30 0C respectively. The lowest of germination uniformity (GU) were observed in 20 0C for fennel and in 15 0C for cannabis and sesame. Amount of seedling vigor maximized for fennel and cannabis in 250C and for sesame in the 300C. The values of length and weight of radical and plumule were enhanced with increase of temperature and record on maximum in special temperature and then reduced slowly. The quantitative information provided by this study can be used in prediction of emergence under diverse temperature conditions. Germination of cannabis seeds occurred in a wide range of temperatures and this seed are less sensitive to temperature compared to the other two plants. Germination of fennel seeds was less، except at 200C. The sesame seeds had good germination at 15-35 0C.
    Keywords: Seedling vigor, Germination percentage, Germination rate, Germination uniformity
  • Leila Aslani *, Pro Mostafa Mobli, Mohammad Solemani Pages 53-64
    The effect of spermidine on seed germination of three different cucumber cultivars under cold stress was studied as a 4×2 factorial experiment by using a completely randomized design with 4 replications. First factor was 4 concentrations of spermidine consisted of 0 (control)، 0. 1، 0. 5 and 1 mM and the second one was three cucumber cultivars consisted of ‘Emperator’، ‘Amiran’ and ‘Rashid’. For this purpose، 50 seeds of each cultivars were placed on filter papers inside steriled petry dishes and spermidine solutions were added to them according to each treatment. All petry dishes were placed in a 13°C temperature of the incubator until end of the experiment and germinated seeds were counted daily. The measured traits were percentage of germination، plumule length، radicle length، dry and fresh weight of the plumule and radicle. The results showed that treating seeds of ‘Rashid’ cultivar with 0. 1 mM spermidine increased percentage of germination، plumule and radicle length، fresh and dry weights of radical compared with control. Treating ‘Rashid’ seeds with high concentration (1 mM) of spermidine showed inhibitory effects on all measured characteristics، but in ‘Amiran’ cultivar only decreased percentage of germination، plumule and radicle length، fresh and dry weight of ridicle.
    Keywords: Spermidine, Cold stress, Germination, Cucumber
  • Dr Amin Salehi, Dr Asad Masumiasl, Dr Ali Moradi * Pages 65-72
    Bilhar or Mountain Kandall (Dorema aucheri) belongs to Apiacea family that contains flavonoid and coumarine compounds. Since، propagation of this plant in natural habitats occurs through seed and due to deep dormancy، the identification of different seed dormancy breaking methods is necessary for preservation of this species. In this respect، different methods، including chilling، washing and gibberellic acid was studied، on the seeds gathered from Kohgiloyeh and Boyerahmad province. For this reason، a factorial experiment with three factors was done based on completely randomized design in three replications، in the faculty of agriculture، Yasouj University، on 2012. Experimental factors were included، chilling period (stratification periods of 3 and 4 weeks)، gibberellic acid (zero and 1500 ppm) and washing (washing with distilled water and non-washable). Results showed that 4 weeks chilling treatment had maximum germination percentage and germination rate and seedling vigor. Also maximum root and shoot dry weight was obtained from the seeds of this treatment. Whereas، double and triple interaction effects for germination percentage، epicotyl and hypocotyl length were not significant. Germination percentage was better in 4 weeks prechilled seed than 3 weeks. Obtained results from this research showed that Bilhar seeds have the physiological dormancy.
    Keywords: Gibberellic acid, Kandall, Germination, Seed dormancy, Chilling
  • Maral Etesami, Dr. Ali Rahemi Karizaki *, Dr. Benyamin Torabi Pages 73-82
    Germination rate and percentage are maximal at optimum temperatures and then reach to zero at the base and ceiling temperatures. An experiment was conducted at the Gonbad Kavous University laboratory as a completely randomized design with 4 replications، to study germination response to temperature and evaluation of cardinal temperature on germination rate and percentage of hibiscus tea. Seeds germinated at 0 to 45 degrees Celsius by 5 degree intervals. Results indicated that the response of germination percentage and rate adequately fitted with dent like and segmented functions، continually. Base and ceiling temperatures were 1. 66 and 43. 33 degree Celsius for germination percentage and 4. 53 and 42. 95 degree Celsius for germination rate. Optimum temperatures were 30 degree centigrade for germination rate and 11. 56 and 33. 63 degrees Celsius for germination percentage. In conclusion، base and favorable temperatures for hibiscus tea seeds were 11 and 350C. Therefore it is recommended to cultivate in the weather condition of Gonbad kavous.
    Keywords: Seed, Germination, Hibiscus tea, Temperature
  • Rahele Ahmadpour *, Saeedreza Hosseinzadeh, Nezam Armand, Ebrahim Fani, Fariba Noedoust Pages 83-96
    Rapid germination is an important factor determining the final yield. This study was performed to investigate the effects of different levels of methanol and drought stress on germination characteristics of lentil seedlings. The experiment was conducted in completely randomized design with three replications in summer 2014 at the Khatam Alanbia University of Behbahan. The first factor was different levels of methanol equal to 0 (control)، 5، 10 and 15 volumetric percentage (v/v)، and second factor we negative water potential in four levels 0، -3، -6 and -9 bar by PEG. Results showed that there was a significant difference between different methanol concentrations regarding germination percentage، germination speed index، plumule and radical length، plumule and radical dry weight، radical area، radical diameter and consumed endosperm (P 0. 01). Different levels of methanol caused a significant decrease on germination characteristics compared with to control. Drought stress with -9 bar level significantly decreased germination percentage، germination speed index، plumule and radical length، plumule and radical dry weight، radical area، radical diameter and consumed endosperm compared to other levels. Effects of drought and methanol were significant differences regarding the germination speed index، plumule length، plumule dry weight and consumed endosperm (P 0. 05).
    Keywords: Drought stress, Germination characteristics, Lentil (Lens culinaris Medik.), Methanol
  • Shayeste Bemany, Batool Mahdavi *, Benyamin Torabi Pages 97-108
    In order to study the effect of alkaline stress on seed germination and seedling biochemical characteristics of two safflower cultivars، a laboratory experiment was conducted based on a completely randomized design with three replications in Vali-e-Asr University of Rafsanjan. Experimental factors included level of alkaline with sodium bicarbonate (0، 10، 20، 30، 40، 50 and 60 mM) and two cultivars of safflower (Soffeh and 411). The result showed that alkaline stress had significant effects on seed germination characteristics. Increasing alkaline stress reduced percentage and rate of germination، length and dry weights of shoots and roots، K+ concentration and K+/Na+. However، alkaline increased malondialdehyde content، proline، total carbohydrate and Na+ concentration. In alkaline stress condition، there was a significant difference between cultivars in length of shoots and roots، proline content and K+ concentration. 411 cultivar showed notable superiority compared to Soffeh cultivar. Both cultivars had the highest malondialdehyde at 60 mM alkalinity and the lowest malondialdehyde obtained in Soffeh cultivar and control. The result of this research showed that 411 cultivar was better than Soffeh cultivar in proline and soluble sugar content، but these two cultivars had no significant differences in other traits.
    Keywords: Proline, Ion relations, Malondialdehyde, Germination stage
  • Dr. Saeideh Maleki Farahani *, Dr. Alireza Rezazadeh, Mahdi Aghighi Shahverdi Pages 109-118
    In order to investigate the effect of electromagnetic field and ultrasonic waves on the seed germination of Cuminum cyminum that two separate experiments using a completely randomized design with four replications was conducted at Seed Science and Technology Laboratory of Faculty Agricultural Sciences، Shahed University of Tehran in 2012. In first experiment، for the seeds of zero، 10 and 30 min exposure to electromagnetic field intensity was 88 micro Tesla. In the second test (ultrasonic waves)، seeds for zero، 2، 4، 6، 8 and 10 min exposure ultrasonic waves’ intensity were 40 and 59 kHz. The interaction between electromagnetic field and the length had a significant effect on the traits of length، fresh weight and dry weight of root and shoot، length and weight of root to shoot ratio، percent and rate germination and mean germination time. In most of the studied traits showed that electromagnetic field cause significant decrease in the amount of traits، so that the control (zero M. T) had the highest value. The interaction of Ultrasonic waves at the time had a significant effect of on the most traits. Maximum germination percentage (100%) for the treatment of 40 kHz with duration of 4 and 6 minutes and mean germination time was highest in control (10. 76 days) and 59 kHz treatment duration of 2 and 4 min (respectively 11. 01 and 10. 75 days). Generally Cuminum cyminum seeds responded positively to the use of ultrasonic waves (In contrast field) and germination index was significantly increased in this case.
    Keywords: Ultrasonic waves, Percentage of germination, Cuminum cyminum, Speed of germination, Electromagnetic field
  • Somayeh Talebi, Dr. Sayed Mohsen Nabavi Kalat * Pages 119-126
    In order to study، the effects of hydropriming and osmopriming on germination characteristics of Nigella sativa L. under salt stress an experiment was conducted in factorial laid out in completely randomized design with four replications at Research Laboratory، Faculty of Agriculture، Mashhad Branch، Islamic Azad University-Mashhad Iran، in 2014. Factors were included of priming treatment in six levels [control (Non-priming)، hydropriming with distilled water، osmopriming with KNO3، KCl، CaCl2 and NaCl] and salinity treatment in four levels [0، 50، 100 and 150 Mmol]. Analysis of variance showed that the effects of salinity and seed priming on all measured indices and interaction between two factors on germination percentage and rate، radicle and plumule length and seed vigor were significant at the probability level of 1%. The results showed that with increasing salt concentration all measured traits were decreased. This decreasing started from the 50 Mmol concentration. Under salt stress condition، osmopriming with KNO3 and then hydropriming and osmopriming with KCl improved all germination indices compared with control.
    Keywords: Priming, Germination, Salinity, KNO3
  • Dr. Jalal Jalilian *, Dr. Nabi Khaliliaqdam Pages 127-133
    Rocket (Eruca sativa) is an important medicinal plant which not be done any experiment about its germination quantification response to temperature. Thus، an experiment base on CRD performed in seed research laboratory of Urmia University with four replications with ten levels of temperatures includes: 1، 3، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 and 40 0C. Results revealed that the temperature had significant effects on the rate and germination percent and Dent-like model estimated greatly cardinal temperature (base، upper and bottom optimum and ceiling temperatures). Germination rate stopped at equal and less than 0. 79 and equal and higher than 47. 6 0C and rmax were 0. 066 in 16. 9-32. 6 0C. Also، results emphasized that Rocket seed needs low temperature for germination but، germination rate and percent of Rocket increased by temperature increment. Therefore، the Rocket can germinate and emerge in dispersal spans of an environmental thermal from 0. 79 to 47. 6 0C and thus recognized as a crop with allowable production for various seasons and climate.
    Keywords: Cardinal temperature, Germination rate, Rocket (Eruca sativa)