فهرست مطالب

پژوهش های اطلاعاتی و جنایی - سال هشتم شماره 3 (پیاپی 31، پاییز 1392)

فصلنامه پژوهش های اطلاعاتی و جنایی
سال هشتم شماره 3 (پیاپی 31، پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/09/18
  • تعداد عناوین: 6
|
  • تبیین جامعه شناختی تاثیر سرمایه اجتماعی بر جرم
    نادر رازقی، مهدیه رضوانی صفحه 9
    سرمایه اجتماعی به عنوان ابزاری اساسی قابلیت و کارایی بالایی در تبیین و توضیح مسائل و مشکلات، از جمله آسیب ها و جرایم اجتماعیدارد. به دلیل اهمیت نقش سرمایه اجتماعی در کاهش جرم، هدف از اجرای این پژوهش تبیین جامعه شناختی تاثیر سرمایه اجتماعی بر جرم (ضرب و جرح عمدی)است. روش اجرای این پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه و جامعه آماری این پژوهش مردان محکوم به ضرب و جرح عمدی در زندان های شهرهای ساری، بابل وقائم شهر است که در سال 1392 در زندان بوده اند. روش نمونه گیری این پژوهش، تصادفی خوشه ایچندمرحله ای است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی و جرم رابطه معنا دار و معکوسی وجود دارد و رابطه سرمایه اجتماعی و جرم یک رابطه پیچیده و چند ساحتی است به گونه ای که افزایش سرمایه اجتماعی منفی درون گروهی، باعث افزایش جرم می شود اما افزایش سرمایه اجتماعی برون گروهی و درون گروهی باعث کاهش جرم می شود. نتایج این پژوهش نشان داد که سرمایه اجتماعیمشارکت مذهبی(21/ 0-)، اعتماد ساختاری(17/ 0-)، احساس تعلق (15/ 0-)، اعتماد تعمیم یافته یا اجتماعی(12/ 0-) اعتماد بین فردی(10/ 0-) به ترتیب بیشترین قدرت تبیین کننده برای میزان ارتکاب به جرم ضرب و جرح عمدی را دارند.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، جرم، ضرب و جرح عمدی، زندان، زندانیان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی نقش فناوری های ارتباطی در امنیت عمومی
    اصحاب حبیب زاده، سجاد رضایی صفحه 37
    تلفن همراه از پدیده های نوظهور عصر الکترونیک و دنیای امروز است که در چند دهه اخیر به عنوان یک وسیله ارتباط جمعی، جایگاه ویژه-ای در میان مردم به ویژه جوانان پیدا کرده است. مسئله اصلی این پژوهش بررسی نقش فناوری های ارتباطی در امنیت عمومی با تاکید بر بلوتوث است که مورد بررسی قرار گرفته است. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و تبیین نقش بلوتوث در امنیت عمومی است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. و جامعه آماری آن را دانشجویان دختر و پسر در مقطع کارشناسی رشته های علوم اجتماعی دانشگاه های سراسری شهر تهران ودانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران جنوب(8000نفر)تشکیل می دهند. که به روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 321 نفر انتخاب و با استفاده ازابزار پرسش نامه مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد تبادل اطلاعات ضد اخلاقی باعث کاهش احساس امنیت اخلاقی در جامعه شده و به علت محدودیت و ممنوعیت برخی مسائل در رسانه ملی این تبادل اطلاعات بیشتر صورت می پذیرد. بیشتر موضوعات و سوژه های تبادل شده به ویژه در تجمع غیر قانونی شعارهای اجتماعی، سیاسی و.. . بوده که پیش از تجمع و از طریق فضای مجازی صورت می پذیرد و از فناوری بلوتوث در این مواقع کمتر استفاده می شود.
    کلیدواژگان: بلوتوث، امنیت عمومی، اطلاعات ضد اخلاقی، تجمعات غیر قانونی، تحصیلات، مشارکت های اجتماعی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • رابطه اجرای طرح جمع آوری تجهیزات گیرنده ماهواره ای و گرایش کاربران به استفاده مجدد از این تجهیزات
    جعفر حسین پور، محمد جوانمرد * صفحه 57

    با ورود تجهیزات گیرنده ماهواره های تلویزیونی به ایران و امکان دریافت برنامه های شبکه های خارجی برای خانواده های ایرانی، پیامدها و آثارمخرب این دریافت نامبارک، مسئولان کشوری را به واکنش های جدی واداشت تا اینکه، قانونی تحت عنوان «قانون ممنوعیت استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره» در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و در جهت مقابله با تهدید ماهواره ای، وظایفی را برای برخی از دستگاه ها و نهادهای اجرایی کشور از جمله نیروی انتظامی مشخص کرده است. برابر قانون مذکور، نیروی انتظامی به منظور برخورد با استفاده کنندگان غیرمجاز از ماهواره، طرحی تحت عنوان «طرح جمع آوری تجهیزات گیرنده ماهواره ای» را از چند سال پیش در کشور عملیاتی کرده که با وجود تلاش مضاعف این سازمان، اهداف از پیش تعیین شده طرح مذکور، از جمله کاهش گرایش کاربران به استفاده از تجهیزات گیرنده ماهواره ای محقق نشده است. این پژوهش با هدف «بررسی رابطه بین اجرای طرح جمع آوری تجهیزات گیرنده ماهواره ای و گرایش کاربران ماهواره به استفاده مجدد از این تجهیزات انجام شده است. روش تحقیق این پژوهش پیمایشی است که به منظور گردآوری اطلاعات داده ها، از ابزار پرسش نامه استفاده شده است که354 نفر از افراد بالای 20 سال جامعه آماری(کاربرانی که اقدام به نصب و استفاده مجدد از تجهیزات گیرنده ماهواره ای می کنند) تکمیل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که کاربران ایرانی ماهواره، گرایش قابل توجهی به نصب و استفاده مجدد از تجهیزات گیرنده ماهواره ای بعد از اجرای طرح جمع آوری ماهواره توسط پلیس دارند و این امر ناشی از چند دلیل و عامل کلیدی است: 1- تنوع کیفی و کمی برنامه های شبکه های خارجی نسبت به برنامه های داخلی 2- عدم استمرار زمانی اجرای طرح جمع آوری 3- ضعف در امر رعایت حقوق شهروندی و حریم خصوصی در حین اجرای طرح 4- عدم شناسایی و برخورد با کاربران غیرمجاز ماهواره.

    کلیدواژگان: طرح جمع آوری، تجهیزات گیرنده ماهواره ای، ماهواره، گرایش کاربران، استفاده مجدد، رسانه، تلویزیون
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • عوامل موثر بر گرایش جوانان به جرم
    علی محمد ساعدی، سید محمد هاشمی، یونس عابدی صفحه 73
    گرایش جوانان به ارتکاب جرم اگر چه پدیده نوظهوری نیست اما طی سال های اخیر رویدادهایی با موضوع جرایم جوانان، بازتاب های متفاوت و نگران کننده ای در جامعه وآینده نظام اجتماعی به وجود آمده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وشناسایی عوامل موثر بر گرایش جوانان به جرم انجام شده است. این پژوهش ازنظر روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه کارشناسان حوزه های قضایی، انتظامی، اجتماعی و.. . تشکیل می دهندکه به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 145 نفر انتخاب ومورد ارزیابی قرار گرفته اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه محقق ساخته بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مولفه های شناسایی شده(از هم پاشید گی هنجارها، عدم تحقق اهداف با استفاده از مقررات، الگو های رفتاری نامناسب، احساس محرومیت نسبی و.. .) با95درصد اطمینان در گرایش جوانان به جرم موثرند. کارشناسان و صاحب نظران دلایل متفاوت و متنوعی را برای به وجود آمدن این وضعیت بیان کرده اند که هر یک به جای خود جای تامل و توجه دارند، با این همه، برخی از این عوامل بیشتر مورد تاکید و توجه قرار گرفته است. این تحقیق به منظور اثبات فرضیه ای دال بر وجود رابطه بین، گرایش جوانان به جرایم با برخی از عوامل عمده از جمله: ازهم پاشیدگی هنجارها، عدم تحقق اهداف با استفاده از مقدورات، الگوهای رفتاری نا مناسب، احساس محرومیت نسبی، آموزش در سطح پایین، محیط اجتماعی نامناسب، ارتباطات فرهنگی و تحول فرهنگی مداوم و شرایط اقتصادی ناسالم از منظر مقامات و کارشناسان دینی، قضایی، انتظامی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی استان البرز (7965/ 0ضریب پایایی)، بین آنها توزیع شد. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد، با عنایت به فرضیه های تحقیق و با توجه به نمونه ی موجود و آزمون های انجام شده، بین عوامل هشت گانه فوق با گرایش جوانان به جرم رابطه وجود دارد و فرضیه های تحقیق با میانگین81/ 94% به اثبات رسیده است. ضمنا با عنایت به نتایج تحقیق میزان تاثیر عوامل فوق اولویت بندی نیز شده است.
    کلیدواژگان: جوانان، هنجار، افراد ناباب، محرومیت، نسبی، آموزش، محیط اجتماعی، تحول فرهنگی، شرایط اقتصادی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نقش تهدیدهای نرم شبکه های اجتماعی در ماموریت های اطلاعاتی وجنایی پلیس
    محمد اسدی فرد، عبدالله هندیانی، صیاد درویشی صفحه 93
    با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و تغییر در ادبیات علمی جهان و الگو های حاکم در عرصه سیاسی و امنیتی، فضای مجازی تحولات عظیمی را طی کرده که در این میان نوع جدیدی از ارتباطات در فضای اینترنت به نام شبکه های اجتماعی مجازی به وجود آمده است. این شبکه ها می توانند تهدیدها و آسیب های گسترده ای را در حوزه های مختلف و محیط امنیتی ایجاد کنند. شکل گیری شبکه های مذکور گرچه باعث تسهیل در ارتباطات و انتقال سریع اطلاعات شده اما به نوبه خود مشکلات عدیده ای را در ابعاد مختلف امنیتی و انتظامی به همراه آورده است، نظر به نقش مهمی که این شبکه ها در بحران آفرینی فتنه سال 88 داشته اند و برنامه های خود را از طریق توسعه روز افزون کاربران ایرانی، دنبال کنند، ضرورت بررسی تهدیدهای نرم شبکه های اجتماعی در ماموریت های پلیس را دو چندان کند. بنابراین این مطالعه با هدف شناسایی تهدیدهای نرم شبکه های اجتماعی در ماموریت های اطلاعاتی وجنایی پلیس انجام پذیرفته است. روش مطالعه از نظر هدف کاربردی واز نظر ماهیت وروش توصیفی و با استفاده از ابزار پرسش نامه براساس روش نمونه گیری دردسترس با مراجعه به خبرگان پلیس انتخاب شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد بین برخی مولفه های مربوط به فعالیت کاربران شبکه های اجتماعی مانند: رفتارهای پرخاشگرانه، آرمان خواهی، سازماندهی فعالان سیاسی وشبکه سازی درجهت نافرمانی مدنی وآشوب باافزایش حجم ماموریت های پلیس رابطه مستقیمی وجود داشته وبه عبارتی دیگر می توان گفت که بخش زیادی ازتوان نیروها رادرمواقع خاص به خود اختصاص می دهد.
    کلیدواژگان: شبکه های اجتماعی، فضای مجازی، تهدیدهای نرم، ماموریت اطلاعاتی پلیس، ماموریت جنایی پلیس
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مجرمان حرفه ای در پرتو یافته های جرمشناختی و سیاست کیفری ایران
    محمدعلی حاجی ده آبادی، مریم سادات تقی زاده، سعید عطارزاده صفحه 113
    امروزه مجرمان حرفه ای درسلامت کامل روحی-روانی، با اعتماد به نفس بالا و بدون کوچک ترین احساس گناهی، با انجام ماهرانه و زیرکانه، شغل مجرمانه خود را در عرصه تبهکاری ادامه می دهند و چالش ها و بحران های فراوانی را پیش روی نظام های عدالت کیفری قرارداده اند. ازاین،روتحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که مجرمان حرفه ای چه کسانی هستند و ویژگی ها، علل و عوامل حرفه ای شدن آنها از منظررهیافت ها و رویکرد جرم شناختی چیست و سیاست کیفری ایران در عرصه قانون گذاری و در حوزه اجرایی در قبال این مجرمان از چه راهبردها و روش هایی بهره می جوید؟هدف این تحقیق کمک و مساعدت به مجریان دستگاه عدالت کیفری در خصوص شناخت بهتر وتفکیک مجرمان حرفه ای از غیر حرفه ای در پرتو یافته های جرم شناختی و همچنین نقد و بررسی، اصلاح و بازبینی سیاست کیفری ایران در مسیر مقابله با چنین افرادیاست. اینتحقیقاز لحاظ روش جمع آوری اسنادی است که از کتاب ها، پایان نامه ها،رساله ها ومقالات استفاده شدهاست و از لحاظ تجزیه و تحلیل توصیفی-تحلیلی است.نتایج این پژوهش نشان می دهدکه در پرتو رهیافت های حاصل از نظریه های جرم شناختی، مجرمان حرفه ای با آگاهی از استعدادها و توانایی های خویش و با انگیزه بالا با کسب منافع مادی، جرایم خاص را عمدتا در حوزه بزه های اقتصادی و مالی که متناسب با توانایی های ذهنی، جسمی و شخصیتی خود می باشد انتخاب و مرتکب آن می شوند. نظام کیفری ایران نیز چه در حوزه تقنینی و چه در حوزه اقدامات پلیسی در راستای مبارزه با مجرمان حرفه ای، به دلیل وجود نواقصی در ساختار پلیس کشور و قوانین مربوطه، عدم تفکیک پلیس قضایی و اداری و البته توانایی علمی، فنی و شخصیتی مجرمان حرفه ای در ارتکاب ماهرانه جرایم در مسیر این مبارزه با مشکلات فراوانی روبه رو است.
    کلیدواژگان: مجرم حرفه ای، حرفه مجرمانه، تخصصی عمل کردن، تشدید مجازات، واپایش مجرمان، جرم شناختی، سیاست کیفری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Sociological Explanation of Relationship between Social Capital and Crime
    Nader Razeghi, Mohdie Rezvani Page 9
    Social capital as an essential tool has a high functionality and applicability in explaining the issues such as social harm and crime. Due to the importance of social capital in reducing the crime rate, the study was conducted to elaborate on the sociological impacts of social capital within the group and outside the group (intentional assault). Questionnaire was used to collect the required data. The statistical sample has been all the men convicted of intentional assault in 2013 prisoned in Sari, Babol, and Ghaem-Shahr cities. Descriptive and inferential statistical methods were used to analyze the collected data.The findings suggest that the relationship between social capital and crime trends is a complex one; in a sense that increase in in-group negative social capital leads to increase in crime rate but increase in in-group negative social capital leads to decrease in crime rate.
    Keywords: Social Capital, Crime, Assault, Battery, Prison, Prisoners, Sari, Babol, Ghaem, Shahr, Sociological explanation
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Role of Communication Tehcnologies in the Public Security
    As, Hab Habibzade, Sajad Rezaie Page 37
    Cell phon is among the newborn phenomenon of todays’ world which plays significant role among people. The basic issue to be dealt with in the study is the role of communication technologies in the public security. The study aims at clarifying the role of Bluetooth technology in the public security. 8000 of the university students of Tehran Azad university formed thestatistical-population of the study. 321 of the population were randomely selected. Questionnaire was used to collect the required data. The findings of the study demonstrated that transferring explicit contents leads to attenuation of sense of ethical security in the society.
    Keywords: Bluetooth, Public Security, Explicit Content, Illigal gatherings, Education, Social Cooperations
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Relationship Between Banning Satelite use and the User's Tendency Toward Reusing
    Jafar Hoseinpoor, Mohammad Javanmard Page 57

    The use of satellite receivers proved to have bad effects on the life qualities of Iranian users. I.R.I law does not allow such phenomenon, by the ordinary people. I.R.I police started implementing a plan named “Evadication of satellite receivers plan” to combat the use of satellite by the public. Studies show that the plan could notfulfill the predetermined ends.The present study has been conducted to determine the relationship between banning satellite use and the users’ tendency toward reusing. Questionnaire was used to collect the required data. The findings demonstrated that the users are significantly inclined to reuse the satellite equipments after being banned.

    Keywords: Satelite, Receiver, Users, Tendency, Reuse, Police, Iran, Law
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Factors Efficacious Toward the Youngester's Tendencies Toward Crime
    Ali Mohammed Saedi, Seyed Mohammad Hashemi Page 73
    The youngesters’ tendencies toward crime is not a new phenomenon, but has recently turned into a hot issue. The present study tries to test the hypothesis that “there is a relationship between the youngesters’ tendencies toward crime and factors such as dissociation of norms, inappropriate behavioral models, law education, inappropriate social environment, cultural communication and evolution, financial pressures etc.”Questionnaire was used to collect the required data. The findings demonstrated that there is a significant relationship between the youngesters’ tendencies toward crime and the above-mentioned factors.
    Keywords: Youngesters, Abnormal People, Deprivation, Relative, Education, Social Environment, Cultural Evolution, Financial Sstatus
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Role of Software Thereats of Social Networks in the Police Intelligence and Criminal Investigation Missions
    Mohammad Asadifar, Sayad Darvish Page 93
    Social netwroks can have various sever threats and harms in different environments. Making communications easier and faster, such networks can lead to a plethora of challenges from security perspectives.The present paper tries to elaborate on the software threats ofsocial networks in the police intelligence and criminal investigation missions. This is an applied descriptive study. Questionnaire and interview were used as the instruments of data collection. The findings showed that there was a significant relationship between the users’ quarellsome behaviours and the police intelligence ana criminal investigation missions.
    Keywords: Social Networking, Cyber Space, Software threats, Police, Intelligence, Missions, Criminal Investigation
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Professional Criminals: I.R.I Criminology Developments and Criminal Policies
    Mohammad, Ali Hajidehabadi, Maryamsadat Taghizade, Saied Atazade Page 113
    Today professional criminals commit crime without any feelings of guilt and impose great many challenges on the criminal justice system. The present study aims at identifying such criminals and profiling them. This study tries to help the agents in criminal justice system discriminate between professional and nonprotessional criminals in light of developments made in criminology. The study is descriptive-analytic in nature. The required data was gathered benefitting from different sources such asbooks, ebooks, journals, and dissertations. The findings show that professional criminals usually commit economic and financial crimes which bring about many different challenges for the criminal justice system.
    Keywords: Professional Criminal, Crime, Crime Control, Criminal Justice System, Profiling, Criminology
    Abstract View Paper Original: Persian